Chleb w tradycji polskiej zajmuje szczególne miejsce. Wciąż jest dla nas symbolem pożywienia i dostatku, który należy szanować – nie wolno chleba marnować ani nim rzucać.
Współcześnie jednak coraz częściej rezygnujemy z jedzenia pieczywa. Wynika to z popularności diety bezglutenowej, ale i z trendów. Zgodnie z aktualnymi zaleceniami specjalistów żywienia, chleb nie powinien stanowić podstawy diety, nie zaleca się więc spożywania go codziennie na śniadanie i na kolację.
Wartości odżywcze chleba
Starsze pokolenie nie wyobraża sobie śniadania czy kolacji bez chleba. Nie można się temu dziwić. Po pierwsze, dorastało w czasach, kiedy powszechna dostępność chleba nie była wcale czymś oczywistym, a po drugie, chleb jest sycący i można nim na długo zaspokoić uczucie głodu.
Wartość odżywcza chleba zależy od mąki z jakiej zostanie wykonany. Chleb pszenny właściwie nie zawiera żadnych wartości oprócz węglowodanów dających energię. Uważa się go za „zapychacz”, który – owszem – syci, ale nie ma innych korzyści zdrowotnych. Chleby żytnie, orkiszowe, razowe zawierają dużo błonnika, witaminy z grupy B, magnez, cynk, mangan, spożywanie ich ma więc dużo walorów zdrowotnych.
Czytaj też:
Chleb bananowy – przepis. Jak łatwo upiec go w domu?
Czym zastąpić chleb?
Jeśli jednak musimy lub chcemy wykluczyć z diety tradycyjny chleb, możemy zastąpić go zamiennikami: chlebem gryczanym, jaglanym, z fasoli. Mają dużo wartości odżywczych i są bardzo proste do przygotowania w domu.
Chleb gryczany
Chleb gryczany jest bezglutenowy, mogą go spożywać osoby cierpiące na celiakię. Jest bardzo zdrowy i świetnie komponuje się z wszelkimi pastami kanapkowymi, hummusem, wędliną. Jest bogaty w białko i błonnik, zawiera też dość dużo potasu, witamin z grupy B, witaminę K, żelazo, fosfor i magnez. Regularne spożywanie chleba gryczanego (i gryki w ogóle) usprawnia procesy trawienne i poprawia pracę układu krwionośnego. Stanowi też świetną profilaktykę cukrzycy.
Chleb gryczany można przygotować samodzielnie w domu. Jest to bardzo łatwy produkt, który nie wymaga od nas ani specjalnych umiejętności kulinarnych, ani produktów. Nie trzeba nawet zakwasu! Do przygotowania chleba gryczanego potrzebna jest tylko kasza gryczana niepalona, woda i sól.
Przepis na chleb gryczany
Składniki:
- 0,5 kg białej kaszy gryczanej niepalonej
- 3 szklanki wody (ok. 600-650 ml)
- 1 łyżka soli
Przygotowanie:
- Kaszę zalać wodą i odstawić na 24 godziny. W tym czasie kilka razy ją przemieszać
- Po 24 godzinach kaszę zblendować na gładkie ciasto
- Dodać sól
- Wlać ciasto do formy wyłożonej wcześniej papierem do pieczenia i odstawić w ciepłe miejsce na ok. 9 godzin
- Następnie piec w temperaturze 200 stopni przez ok. 60 minut. Przez pierwsze 15 minut dobrze jest piec z włączoną dolną grzałką piekarnika (dzięki temu chleb nie będzie zbyt twardy). Po kwadransie przełączyć na funkcję góra-dół
- Upieczony chleb wyjąć z formy i zostawić do wystudzenia
Czytaj też:
Co zrobić z czerstwym chlebem? Kasia Wągrowska podpowiada
Chleb jaglany
Chleb jaglany przygotowuje się m.in. z kaszy jaglanej. Jest on znakomitym źródłem witamin z grupy B i błonnika, poprawia trawienie i wzmacnia odporność. Powszechnie uważa się, że kasza jaglana wyciąga wilgoć z organizmu, zaleca się więc regularnie spożywać ją w okresie przeziębień w sezonie jesienno-zimowym. Chleb jaglany może być świetną alternatywą dla porannych jaglanek i dobrym zamiennikiem pszennego chleba. Jest bezglutenowy.
Przepis na chleb jaglany
Składniki:
- 300 g ugotowanej kaszy jaglanej
- 300 g mąki jaglanej
- 100 g mąki ziemniaczanej
- 100 g mąki ryżowej
- 8 g suchych drożdży
- 1 łyżka soli
- 1 łyżeczka cukru
- 500 ml wody
Przygotowanie:
- Ugotować kaszę jaglaną i zalać 1 szklanką gorącej wody. Zblendować na gładką masę
- Wymieszać wszystkie rodzaje mąk, dodać do nich drożdże, sól, cukier
- Wymieszać je z kaszą i dodać pozostałą szklankę wody
- Przełożyć do blaszek (najlepiej keksówek), przykryć lnianą ściereczką i odstawić do wyrośnięcia (ok. 30 minut)
- Piec w piekarniku nagrzanym do temperatury 200 stopni przez ok. 40 minut. Następnie można wyjąć chlebek z form i włożyć do wyłączonego już, ale wciąż gorącego piekarnika, na dodatkowe 10-15 minut.
Chleb z fasoli
Chleb z fasoli to kolejna propozycja dla osób, które są na diecie bezglutenowej. Jest on dobrym źródłem białka, zawiera witaminę A, witaminy z grupy B, potas, wapń, żelazo, selen. Jest bardzo sycący i zasmakuje nawet osobom, które nie lubią fasoli. Można go przygotować w domu.
Przepis na chleb z fasoli
Składniki:
- 1 puszka białej fasoli
- 0,5 szklanki mąki jaglanej
- 3 jajka
- 1 łyżeczka proszku do pieczenia
- 2 łyżki oliwy
- szczypta soli
Przygotowanie:
- Fasolę zblendować na gładką masę
- Dodać jajka, oliwę i sól
- Mąkę połączyć z proszkiem do pieczenia
- Mąkę łączymy z kaszą i pozostałymi składnikami.
- Ciasto przekładamy do foremki
- Pieczemy w piekarniku nagrzanym do 200 stopni przez 40 minut
- Wyjmujemy z formy i studzimy