Zespół policystycznych jajników a ciąża. Jak stymulować owulację?
O zespole policystycznych jajników mówi się coraz więcej. W sieci nie brakuje historii kobiet, które mimo choroby zostały mamami. Ich opowieści dodają otuchy innym paniom, które od miesięcy bezskutecznie próbują zajść w ciążę. Chociaż PCOS charakteryzują przede wszystkim zaburzenia owulacji, schorzenie wpływa na wiele innych elementów życia kobiety, w tym także na jej wygląd. Doświadczonemu lekarzowi w niektórych przypadkach może do wstępnej diagnozy wystarczyć wywiad i ocena wizualna pacjentki.
Objawy zespołu policystycznych jajników
W badaniu obrazowym (USG) widać liczne pęcherzyki jajnikowe w jajniku – to jeden z najbardziej charakterystycznych objawów tej choroby. Wiąże się z nim zaburzenie lub brak miesiączkowania oraz owulacji, nieraz nawet przez kilka miesięcy. Dla potwierdzenia diagnozy lekarz może wykonać także badania poziomu niektórych hormonów. W przypadku kobiet z PCOS występuje też tzw. hiperandrogenizm, czyli nadmierne wydzielanie męskich hormonów płciowych, co nie jest dla kobiety obojętne – może u niej wystąpić łysienie androgenowe czy nadmierne owłosienie na ciele (hirsutyzm – nadmierne owłosienie na twarzy, brzuchu czy klatce piersiowej). Mogą pojawić się problemy skórne (przesuszenia, trądzik).
Objawom tym towarzyszy także spadek nastroju i stany lękowe, w tym depresja. Powszechnie wiadomo, że nieudane próby zajścia w ciążę dodatkowo osłabiają psychikę kobiety. Pojawia się silna presja, poczucie winy, obniżenie samooceny. Brak miesiączki dla wielu par oznacza ciążę, jednak w przypadku kobiet zmagających się z PCOS, to na ogół objaw choroby. Pojawia się myśl: „znowu się nie udało”.
Zespół policystycznych jajników wpływa także na metabolizm kobiety. Panie często zmagają się z nadwagą lub otyłością, zaburzeniami całej gospodarki hormonalnej. Nierzadko rozwija się u nich także insulinooporność, co dodatkowo zaburza pracę całego organizmu i sprzyja chorobom układu krążenia.
PCOS a problemy z owulacją
Zaburzona gospodarka hormonalna powoduje, że zwiększenie ilości drobnych, niedojrzałych pęcherzyków, których osłonka tekalna wytwarza znaczne ilości androgenów (męskie hormony płciowe), uniemożliwiających owulację. Nie ma pęcherzyka dominującego, natomiast w obrazie USG widać wiele niedojrzałych pęcherzyków. U kobiety z prawidłowym cyklem co około 14 dni przed wystąpieniem miesiączki uwalnia się pęcherzyk wzrastający (inaczej: dominujący, Graafa) Jednak u kobiety z PCOS jajniki nie są w stanie wytworzyć wystarczającej ilości progesteronu (hormonu żeńskiego), aby wystąpił normalny cykl menstruacyjny.
Dobry specjalista to podstawa!
PCOS jest jednym z głównych powodów niepłodności u kobiet, wynikających z zaburzeń owulacji. Pacjentka powinna jak najszybciej trafić pod opiekę ginekologa-endokrynologa. Musi jednak liczyć się z faktem, że leczenie zespołu policystycznych jajników może trwać nawet kilka lat. Najważniejsze, by została postawiona odpowiednia diagnoza (co w dzisiejszych czasach nie jest trudne) i wdrożenie leczenia. Na ogół konieczna jest terapia hormonalna, polegająca na przyjmowaniu leków antykoncepcyjnych. Choć brzmi to nielogicznie, dąży się do tzw. uśpienia jajników na jakiś czas, by ograniczyć powstawanie nowych torbieli.
Lekarz będzie też nakłaniał kobietę do zrzucenia zbędnych kilogramów, ponieważ tkanka tłuszczowa również stymuluje wydzielanie męskich hormonów płciowych. Dodatkowo powinien także zbadać parametry związane z insulinoopornością, ponieważ często towarzyszy zespołowi PCOS.
Ważnym elementem terapii jest także wsparcie psychiczne kobiety. Jeśli czuje taką potrzebę, powinna skorzystać z pomocy psychologa lub psychoterapeuty. Wzmocnienie samooceny i pozytywne spojrzenie w przyszłość ułatwia cały proces.
Dodatkowe wsparcie z natury
Lekarz wraz z pacjentką powinien rozważyć stosowanie preparatów, stymulujących owulację, zawierających inozytol. Jego stosowanie u pacjentek z PCOS jest zgodne ze stanowiskiem Ekspertów Polskiego Towarzystwa Ginekologów i Położników. Jednym z takich preparatów jest MIOVELIA, żywność specjalnego przeznaczenia medycznego, stosowana jest w przypadku zaburzeń gospodarki hormonalnej u kobiet związanych z zespołem policystycznych jajników, insulinoopornością, hiperinsulinemią, hiperandrogenemią. Preparat ten występuje w formie saszetki do przyrządzania zawiesiny oraz kapsułki. To unikalne połączenie składników wpływających na funkcje jajników oraz na jakość komórek jajowych, a także ilość innych składników, kluczowych w okresie przygotowania do ciąży i w trakcie ciąży (cholina, jod, witamina D3). Nie tylko więc stymuluje owulację i ułatwia zajście w ciążę, ale też pozytywnie wpływa na rozwój płodu (np. profilaktyka wad cewy nerwowej dzięki dużej dawce folianów) oraz zmniejsza ryzyko poronienia.
Istotnym elementem preparatu MIOVELIA jest resweratrol. Występuje np. w winogronach, jagodach i innych owocach o purpurowej i fioletowej barwie, a także czerwonym winie. Składnik ten wpływa na poprawę insulinowrażliwości, redukuje stężenie androgenów oraz wyrównuje poziom cholesterolu.
Innym, wartym uwagi preparatem, stosowanym przy PCOS jest MIOVELIA NAC. Tu z kolei znajduje się wysoka dawka pochodnej aminokwasu L-cysteiny, dokładnie N-acetyl L-cysteina (w skrócie NAC). W badaniach wykazano, że stosowanie NAC u kobiet z PCOS przechodzących procedurę wspomaganego rozrodu wpływa na stymulację owulacji, jak również zwiększony odsetek ciąż. Preparat zwiększa wrażliwość na insulinę, a to z kolei skutkuje redukcją produkcji męskich hormonów płciowych przez jajniki.
Postępowanie dietetyczne w celu stymulacji owulacji u kobiet z zespołem policystycznych jajników powinno stanowić jeden z kluczowych elementów leczenia niepłodności. Nie powinno jednak odbywać się bez konsultacji z lekarzem prowadzącym.
Literatura wykorzystana w artykule dotycząca produktów:Miovelia
Ginekol Pol. 2014, 85, 158-160
Facchinetti F et al. Eur J Obstet Gynecol Reprod Biol: 2015; 195: 72–76
Benelli E et al. International Journal of Endocrinology 2016; Volume 2016, Article ID 3204083;
Shaw GM et al. Am J Epidemol 2004; 160:102-9;
Zeisel SH. International Journal of women’s Health. 2013;5
Seremak-Mrozikiewicz A et al. Archives of Perinatal Medicine 2013, 19, 12-183
Ginekol.Pol. 2017; 88(11):633-6
Ginekol Pol. 2011; 82: 550-553
Płudowski P et al. Endokrynol Pol 2013; 64;
Grundamnn M. et al. Reproductive Biology and Endocrinology 2011, 9:146
Banaszewska B et al. J Clin Endocrinol Metab. 2016;101(11):4322-4328
Miovelia NAC
Rizk AY: Fertil Steril. 2005 Feb;83(2):367-70.;
Nasr A. Reproductive BioMedicine Online. 2010; 20(3): 403–9;
Badawy A. et al. Acta Obstetricia et Gynecologica. 2007; 86: 218-222;
Salehpour S., et al. Journal of Obstetrics and Gynaecology Research. 2012;38(9):1182–1186
Thakker et al. Obstet Gynecol Int. 2015; 2015: 817849