Co dzieje się z mózgiem, kiedy dopada nas nuda?

U osób często ulegającym stanowi znudzenia zdecydowanie odnotowuje się negatywny wpływ na ich zdrowie psychiczne. Co zatem dzieje się w mózgu, kiedy się nudzimy? W jaki sposób to odkrycie może pomóc nam w znalezieniu sposobów na poradzenie sobie z nudą? Niedawno przeprowadzono w tym kierunku interesujące badanie.

131 dni nudy rocznie?

Wyniki badań przyszły do nas ze Stanów Zjednoczonych. Na ich podstawie dowiedziono, że dorośli mieszkańcy USA doświadczają nudy przez aż 131 dni rocznie. Pod uwagę wzięto jednak nie tylko to, przez ile czasu dana osoba się nudzi, ale także, w jaki sposób reaguje na to odczuwane znudzenie.

Zwykle nuda cieszy się złą sławą, ponieważ zdaniem wielu osób stan nudy jest równoznaczny z bezproduktywnością lub brakiem skupienia na danym zadaniu. Jednak niektóre badania wskazują na to, że czasem dobrze jest się nudzić, ponieważ ten stan pomaga zwiększyć kreatywność. W każdym razie nuda jest czymś, czego wszyscy doświadczyliśmy wielokrotnie w ciągu naszego życia. Zgodnie z tym, co pokazały niektóre badania mogłoby się wydawać, że zwierzęta również mogą czasami podzielać nasze znudzenie.

Jak stwierdził jeden z członków zespołu badaczy z Washington State University, wszyscy doświadczają nudy. Jednak dodał, że niektórzy ludzie doświadczają tego bardzo często, co jest niezdrowe. Badacze postanowili zatem przeanalizować to, jak nuda wpływa na mózg. Wyniki badań – które pojawiają się obecnie w czasopiśmie „Psychophysiology” – mogą pomóc im w określeniu najlepszych sposobów skutecznego radzenia sobie z nudą, aby ten stan nie wpływał negatywnie na zdrowie psychiczne.

Przebieg badania nad nudą

Zespół badaczy uważał, że istniała pewna różnica między mózgami ludzi, którzy reagują negatywnie na nudę, a tymi, którzy nie doświadczali żadnych złych skutków. Jednak wstępne testy – wykorzystujące badanie elektroencefalograficzne (EEG) do pomiaru aktywności mózgu uczestników – udowodniły błędy w ich myśleniu. Jak wyjaśnił jeden z badaczy, wcześniej naukowcy uważali, że mózgi ludzi, którzy reagują bardziej negatywnie na nudę, wytwarzały określone fale jeszcze przed doświadczeniem znudzenia. Jednak we wstępnych testach badacze nie mogli dokonać tego rozróżnienia.

Zatem, jeśli nie było różnicy w zakresie pracy mózgu, w jaki sposób można wyjaśnić, dlaczego nuda wpłynęła na niektórych ludzi bardziej niekorzystnie niż na innych? Naukowcy uznali, że najbardziej prawdopodobnym rozwiązaniem tego problemu była indywidualna reakcja: niektórzy ludzie po prostu źle reagowali na nudę, co mogło wpłynąć na ich samopoczucie.

Wyniki poprzednich badań sugerują natomiast, że osoby, które często się nudzą, są również bardziej podatne na złą kondycję psychiczną. Jak informują badacze, ludzie, którzy zgłaszają wysoki poziom skłonności do znudzenia, wykazują tendencje typowe dla osobowości unikającej. Na przykład częściej doświadczają oni depresji i stanów lękowych.

W oparciu o te przesłanki naukowcy twierdzą, że możliwe jest znalezienie sposobów radzenia sobie z nudą tak, aby obniżyć jej wpływ na zdrowie psychiczne. Jednak przed dokonaniem takich ustaleń zespół chciał rozwiązać inną zagadkę, a mianowicie sprawdzić, jak nuda „wygląda” w mózgu.

Aktywność mózgu u osób skłonnych do znudzenia

Do badań naukowcy zwerbowali 54 młodych dorosłych uczestników. Naukowcy poprosili ochotników o wypełnienie ankiety dotyczącej "wzorców" nudy i ich reakcji na znudzenie. Następnie, po wykonaniu badania EEG sprawdzającego zwyczajową aktywność mózgu, naukowcy zlecili uczestnikom żmudne zadanie: musieli zaznaczyć określone punkty na ekranie, gdy komputer je podświetlał. Zadanie trwało około 10 minut, a przez ten czas naukowcy wykorzystywali urządzenia EEG do pomiaru aktywności mózgu uczestników podczas wykonywania tego nudnego zadania. Oceniając mapy fal mózgowych uzyskane za pomocą EEG, badacze przyjrzeli się konkretnie poziomom aktywności w przednich obszarach mózgu.

Działo się tak, ponieważ te dwa regiony zaczęły wykazywać aktywność z różnych powodów. Naukowcy wyjaśnili, że lewy płat czołowy staje się bardziej aktywny, gdy jednostka szuka bodźców lub odwrócenia uwagi od danej sytuacji, myśląc o czymś innym. I odwrotnie, prawy płat czołowy mózgu staje się bardziej aktywny, gdy jednostka doświadcza negatywnych emocji lub stanów lękowych.

Naukowcy odkryli, że uczestnicy, którzy zgłaszali, że są bardziej podatni na nudę każdego dnia, wykazywali większą aktywność w prawym przednim obszarze mózgu podczas rutynowych czynności, gdy stawali się coraz bardziej znudzeni.

Reaguj na nudę aktywnie

Kolejnym krokiem w poczynaniach zespołu było określenie jasnych strategii, które pozwolą ludziom lepiej radzić sobie ze znudzeniem. Wskazówki w tym kierunku pojawiły się już po zapytaniu uczestników badania, jak oni sami radzą sobie w takich przypadkach.

Pewna uczestniczka badania poinformowała, że w trakcie eksperymentu przypominała sobie piosenki, które miała wykonać podczas zbliżającego się koncertu. Zaznaczała zatem punkty na ekranie w rytm piosenki, o której myślała. Pomocne zatem okazało się coś, co potrafi bezpośrednio zaangażować w działanie daną osobę zamiast skupiania się nad nudną czynnością.

Wyniki badania pokazały, że możliwe jest pozytywne reagowanie na nudę. Naukowcy chcą zatem znaleźć najlepsze dostępne narzędzia, które pozwolą ludziom pozytywnie radzić sobie z nudą. Planują, by w kolejnych badaniach rzeczywiście polecić ludziom, by analizowali w myślach jakieś zagadnienie podczas, jakże żmudnego, zaznaczania punktów na ekranie.