Niskie ciśnienie, śmierć a niedociśnienie. Przyczyny, objawy niskiego ciśnienia

Wysokie ciśnienie krwi stanowi poważny problem, jeśli chodzi o zdrowie serca i może zwiększać ryzyko zawału serca i udaru mózgu. Jednak wbrew temu, co może się wydawać, „im niższe, tym lepsze” niekoniecznie musi być prawdą. Wynika to z nowych badań opublikowanych w czasopiśmie Age and Aging.

Jakie są normy ciśnienia tętniczego krwi?

Prawidłowe ciśnienie tętnicze krwi powinno wynosić 120/80 mm Hg. Przyjmuje się, że nie powinno przekraczać 130/90 mm Hg. U niektórych osób może jednak być niższe i nie świadczy to o niczym złym. Niektóre osoby mają z natury niższe ciśnienie krwi i jest kwestia ich urody. Jeśli czują się prawidłowo i nie cierpią na żadne choroby serca ani układu sercowo-naczyniowego, nie świadczy to o niczym złym. Niskie ciśnienie może jednak oznaczać skłonność do zaburzeń układu sercowo-naczyniowego.

Osoby, u których pomiar ciśnienia wskazuje na wartość wyższą niż 130, mogą cierpieć na nadciśnienie tętnicze. Ci, u których ciśnienie jest niższe niż 120, mogą z kolei być niskociśnieniowcami. Przy wartościach mniejszych niż 100/60 mm/Hg mówimy o hipotonii, czyli niedociśnieniu.

Niskie ciśnienie – czyli jakie?

O niskim ciśnieniu krwi mówimy, gdy jego wartość spadnie poniżej 120/80 mm/Hg. Takie ciśnienie krwi uważane jest wzorcowe. Wystarczy, że jedna z wartości będzie niższa np. 100/70 mm/Hg, by można było wskazać, że ciśnienie krwi jest zbyt niskie. Co ciekawe, ciśnienie skurczowe może być wyższe, a ciśnienie rozkurczowe niższe, by dalej można było mówić o niskim ciśnieniu krwi.

Co powoduje niedociśnienie tętnicze?

Niedociśnienie tętnicze może mieć różne przyczyny. Najczęściej jest powiązane z chorobami serca i układu sercowo-naczyniowego, a także z zaburzeniami rytmu serca. Niedociśnienie może wynikać także z niedoczynności tarczycy lub niedoboru sodu w organizmie. Niekiedy spadek ciśnienia jest wywołany odwodnieniem.

Niskie ciśnienie i wysoki puls oznaczają niewydolność serca, zaburzenia rytmy serca i poważne choroby układu krążenia.

Rodzaje niedociśnienia

Wyróżnia się:

• niedociśnienie pierwotne – stan, w którym ciśnienie skurczowe jest niższe niż 100 mm/Hg, a ciśnienie rozkurczowe niższe niż 60 mm/Hg
• niedociśnienie wtórne – stan, w którym niedociśnienie może być następstwem innej choroby toczącej się w organizmie, np. niewydolnością przysadki mózgowej, niewydolnością serca
• niedociśnienie ortostatyczne – stan, w którym nagle i gwałtownie zmienia się ciśnienie krwi po przyjęciu pozycji stojącej. Może tak się wydarzyć, gdy dana osoba nagle zmienia ułożenie z pozycji leżącej lub pozycji siedzącej na stojącą. W takiej sytuacji jest to naturalna reakcja organizmu, która szybko mija

Niskie ciśnienie rozkurczowe

Niskie ciśnienie rozkurczowe, czyli dolne, może być związane z usztywnieniem naczyń krwionośnych lub z niewielką objętością krwi. Jeśli spada poniżej 50 mm/Hg, może oznaczać wstrząs anafilaktyczny lub znaczne odwodnienie organizmu. Spadek ciśnienia może oznaczać również zawał serca, zatorowość płucną.

Jakie są przyczyny niedociśnienia krwi?

Przyczyny niedociśnienia krwi to:

• arytmia serca
• niedoczynność tarczycy
  
• niedoczynność kory mózgowej
• niedoczynność przysadki
• urazy
• oparzenia
• odwodnienie

Niskie ciśnienie krwi często pojawia się latem. Wysokie temperatury nie sprzyjają właściwej pracy układu krążenia.

Jakie są objawy niskiego ciśnienia?

Niedociśnienie tętnicze zazwyczaj daje szereg objawów. Przede wszystkim powoduje znaczne osłabienie, które może nawet doprowadzić do omdlenia. Osoby, które mają niskie ciśnienie krwi, mogą cierpieć na szumy uszne, bóle głowy, zawroty głowy. Często występuje również nadmierna senność, brak energii, osłabienie. Niektórzy skarżą się również na potliwość ciała.

Oprócz tego cechą charakterystyczną jest szybkie marznięcie. Przy niedociśnieniu można mocniej odczuwać zimno i częściej mieć wrażenie, że mamy zimne dłonie i zimne stopy. Wynika to z zaburzeń układu krążenia.

Osoby o niskim ciśnieniu mają również mniejszą wydolność organizmu, mogą szybciej się męczyć i mieć mniej energii. To także jest spowodowane zaburzeniami przepływu krwi.

Czym grozi niskie ciśnienie?

Na to pytanie nie ma jednoznacznej odpowiedzi, bo niskie ciśnienie może być objawem choroby, ale nie musi. U niektórych osób może być ich cechą wrodzoną i nie oznaczać niczego złego. U innych natomiast spadki ciśnienia mogą być związane z odwodnieniem organizmu lub z toczącymi się w nim chorobami układu krążenia i układu sercowo-naczyniowego. Niskie ciśnienie może wynikać również z niedoczynności tarczycy.

Niskie ciśnienie – skutki

Niskie ciśnienie może oznaczać choroby endokrynologiczne, choroby sercowo-naczyniowe lub udar. Aby zmniejszyć ryzyko rozwoju poważnych chorób serca, należy dbać o regularne nawodnienie organizmu, a także o aktywność fizyczną. Warto również przestrzegać zasad zdrowej diety, wykluczyć z niej wysoko przetworzone produkty, gotowe dania, słone przekąski, a także alkohol oraz czosnek.

Czy przy nerwicy może być niskie ciśnienie?

Nerwica, zaburzenia lękowe i trwałe pogorszenie nastroju mogą doprowadzić do skoków ciśnienia. W takiej sytuacji może dojść zarówno do wzrostu ciśnienia w sytuacji stresowej, jak i do obniżenia ciśnienia. Wskazane jest wykonanie dokładnych badań, które pozwolą wykluczyć inne choroby współtowarzyszące (np. choroby układu krążenia czy serca), a także terapia u doświadczonego psychiatry. Tylko w ten sposób będziemy w stanie poradzić sobie z własnymi lękami, oswoić je i nad nimi zapanować.

Jak podnieść niskie ciśnienie?

Aby podnieść niskie ciśnienie tętnicze, należy w pierwszej kolejności położyć się (jeśli mamy taką możliwość), a także napić się wody. Bardzo często niskie ciśnienie tętnicze jest spowodowane odwodnieniem.

Sposobem na podniesienie ciśnienia krwi jest również napicie się filiżanki kawy lub czarnej herbaty, zawierających kofeinę. Sprawdzają się także płatki kukurydziane czy pieczywo razowe. Dobrze działa również spacer oraz aktywność fizyczna na świeżym powietrzu.

Niektórzy polecają także, by na podniesienie ciśnienia krwi jeść produkty kwaszone. Kiszonki podnoszą parametry ciśnienia tętniczego.

Domowe sposoby na niskie ciśnienie krwi

Osoby, które mają niskie ciśnienie krwi, mogą sięgnąć nie tylko po kawę czy herbatę, ale również po napary ziołowe. Dobrze działają m.in. żeń-szeń czy yerba mate. Oprócz tego zaleca się również korzeń lubczyku, ziele tymianku czy wyciąg z kłącza ruszczyka, który zwiększa napięcie naczyń żylnych i może pomóc złagodzić objawy niskiego ciśnienia.

Do innych domowych sposobów na podniesienie ciśnienia jest aktywność fizyczna. Warto spróbować się poruszać (jeśli mamy na to siłę), wyjść na spacer, dotlenić się. Niektórzy polecają także zimny prysznic jako sposób na poprawę krążenia.

Czy bardzo niskie ciśnienie krwi jest niebezpieczne?

Niskie ciśnienie krwi może oznaczać poważne problemy zdrowotne. Często jest powiązane z chorobami układu krążenia czy chorobami serca. Jeśli ciśnienie spada nagle, może oznaczać zawał serca lub udar. Na niskie ciśnienie i niebezpieczną wartość uważa się 100/500 mm Hg. Jeśli ciśnienie spadnie, może to oznaczać hipotonię, czyli niedociśnienie, które jest w stanie doprowadzić do utraty przytomności, zaburzeń układu krążenia i zaburzeń pracy serca.

Czy da się wyleczyć niskie ciśnienie?

Niskie ciśnienie tętnicze wymaga zmiany nawyków żywieniowych oraz zmiany trybu życia. Zazwyczaj nie leczy się go farmakologicznie, ale stosuje metody, które pozwalają w naturalny sposób poprawić ciśnienie krwi. Wskazane jest dbanie o dużą aktywność fizyczną, zwłaszcza na świeżym powietrzu, a także o zdrową i zbilansowaną dietę.

U niektórych osób stosuje się jednak leki sympatykomimetyczne, które przyspieszają pracę serca, rozkurczają mięśnie układu pokarmowego i zwiększają kurczliwość naczyń krwionośnych.

Niskie ciśnienie – kiedy do szpitala?

Jeżeli u bliskiej osoby dojdzie do nagłego spadku ciśnienia krwi i straci ona przytomność, należy niezwłocznie wezwać pogotowie. U osoby dorosłej czy w wieku podeszłym może to oznaczać zawał serca lub udar. Może to oznaczać również poważne zaburzenia krążenia krwi, a także niewystarczający przepływ krwi przez mózg.

Przy jakim ciśnieniu się umiera?

Niskie ciśnienie może doprowadzić do śmierci. Groźne jest już ciśnienie poniżej 100/50 mm Hg, które oznacza zaburzenia w pracy układu krążenia. W przypadku ciśnienia jeszcze niższego i wynoszącego mniej niż 50/20 mm Hg, może dojść do zatrzymania krążenia i zgonu.

Badanie ciśnienia

W badaniu naukowcy przeanalizowali 415980 przypadków na podstawie elektronicznej dokumentacji medycznej osób starszych w Anglii, i odkryli, że wśród osób starszych niż 75 lat z niskim ciśnieniem krwi, zdefiniowanym jako poniżej 130/80 mmHg występowała zwiększona śmiertelność w porównaniu do osób z normalnym ciśnieniem krwi. Było to szczególnie wyraźne u osób, których budowę sklasyfikowano jako „wątłą”.

Badacze doszli do wniosku, że przyczyną problemu nie było niskie ciśnienie krwi, ale raczej było ono wczesnym ostrzeżeniem. Osoby dorosłe, które były słabe i miały niskie ciśnienie krwi, prawdopodobnie miały podstawowe, nierozpoznane problemy zdrowotne, które sprawiły, że były narażone na wczesną śmierć.

Zastrzeżeniem wobec badania jest to, że przeprowadzono je wśród mniej zdrowych osób starszych, więc w przypadku tych, którzy są młodsi i / lub sprawniejsi, wyniki mogą nie mieć zastosowania, według starszej autorki dr Jane Masoli z University of Exeter w Wielkiej Brytanii. Masoli powiedziała także, że było to badanie obserwacyjne, co oznacza, że badacze nie udowodnili, że niskie ciśnienie krwi powoduje przedwczesną śmierć, tylko że istnieje tu związek.

Mimo to niskie ciśnienie krwi należy obserwować bez względu na wiek, by upewnić się, że nie prowadzi to do problemów.

– Jeśli masz niskie ciśnienie krwi, nie jest to samo w sobie powodem do niepokoju – mówi Natasha Trentacosta, specjalista medycyny sportowej w Cedars-Sinai Kerlan-Jobe Institute w Los Angeles. – Ale gdy to ciśnienie krwi łączy się z pewnymi objawami, rozważ przebadanie się.

Najczęstszymi objawami są zawroty głowy, ból głowy, zmęczenie, a czasem niewyraźne widzenie lub nudności. Występuje też stan zwany „niedociśnieniem ortostatycznym”, co oznacza, że odczuwasz gwałtowny zawrót głowy, gdy nagle zmieniasz pozycję – szczególnie, gdy przechodzisz z siedzenia do stania.

Jak sobie radzić?

Jeśli masz niskie ciśnienie krwi, regularne ćwiczenia mogą pomóc w dłuższej perspektywie, ale konieczne może być zastosowanie różnych strategii w celu poprawy ciśnienia krwi w krótkim okresie, np. stopniowe zwiększanie intensywności ćwiczeń i spowolnienie, jeśli wystąpią objawy takie jak nieregularny puls, zawroty głowy lub nadmierne osłabienie.

Zaleca się także zwiększenie czasu na rozciąganie przed i po wysiłku, aby pomóc skuteczniej regulować ciśnienie krwi. Ale przede wszystkim podkreśla się wagę nawodnienia.

– Odwodnienie może częściej dotknąć kogoś z niskim ciśnieniem krwi – mówi dr Trentacosta. – Zdecydowanie pij więcej wody przed, w trakcie i po treningu. A jeśli czujesz się źle, zmniejsz natężenie.