Ziarnina –  jak wygląda, gdzie występuje?

Większość ran goi się przez rychłozrost. To tzw. gojenie pierwotne, które powoduje, że brzegi rany stopniowo się do siebie przybliżają, a w miejscu urazu pozostaje blizna. Nie zawsze możliwe jest gojenie przez rychłozrost. W przypadku bardzo głębokich ran, znacznego ubytku tkanek, obecności ciała obcego lub rozwoju zakażenia, dochodzi do gojenia wtórnego. Wiąże się ono z ziarninowaniem – proces ten wpływa na przedłużenie leczenia.

Co to jest ziarnina?

Ziarnina nie jest patologicznym tworem, który może zagrażać zdrowiu. To tkanka łączna, która narasta na powierzchni rany, kiedy jej brzegi nie mogą się zrosnąć. Proces gojenia może przebiegać w różny sposób. Najczęściej brzegi rany schodzą się samoistnie lub są łączone specjalnymi plastrami bądź szwami, co ułatwia zabliźnienie się rany. Czasami nie jest możliwe połączenie brzegów rany i wówczas mamy do czynienia z ziarninowaniem, które wiąże się z narastaniem na powierzchni rany tkanki łącznej pokrytej siecią naczyń włosowatych. Nazwa „ziarnina” pochodzi od jej budowy, która przypomina skupisko małych ziarenek.

Ziarninowanie rany nie jest procesem częstym. W wielu przypadkach wskazuje na jej zainfekowanie, możliwą obecność ciała obcego oraz inne problemy, które mogą wymagać interwencji lekarskiej oraz zastosowania specjalistycznych leków np. antybiotyków.

Gdzie występuje gojenie przez ziarninowanie?

Ziarnina często pojawia się w przypadku ran szarpanych, dużego ubytku tkanki, rozległych oparzeń, głębokich otarć, ran pooperacyjnych oraz ran powstałych podczas piercingu. Może utworzyć się także na dziąśle, gdy usuniemy ząb oraz w okolicy sromu – w tym przypadku jest związana np. z pęknięciem lub nacięciem krocza podczas porodu siłami natury. Ziarninowanie często pojawia się także w procesie gojenia odleżyn.

Ziarninowanie rany ma na celu uzupełnienie ubytku tkanek. Jest procesem długotrwałym, który wymaga odpowiedniego wsparcia. Brak właściwej pielęgnacji rany może znacząco wydłużyć proces ziarninowania oraz zwiększa ryzyko powikłań. Najczęstszym powikłaniem w przypadku różnego rodzaju ran, jest zakażenie bakteryjne. W skrajnych przypadkach może ono doprowadzić do martwicy tkanek.

Jak przyśpieszyć ziarninowanie rany?

Proces gojenia ran musi przebiegać w odpowiednich warunkach. Niezwykle ważna jest w tym przypadku zarówno higiena rany, jak i ogólna kondycja organizmu. Wiadomo, że u osób przewlekle chorych, osłabionych i niedożywionych rany goją się dłużej i częściej dochodzi do infekcji w ich obrębie. Niezależnie od rodzaju uszkodzeń skóry powinniśmy postępować zgodnie ze wskazówkami lekarza. Najczęściej uwzględniają one systematyczną zmianę opatrunku, wietrzenie rany, ochronę rany przed kontaktem z wodą, ochronę przed zabrudzeniem oraz stosowanie środków odkażających.

Proces ziarninowania można przyśpieszyć, stosując specjalistyczne wyroby medyczne. Zaliczamy do nich m.in. nowoczesne opatrunki, które coraz częściej stosowane są w przypadku np. oparzeń, ran pooperacyjnych i odleżyn. Pomagają one ograniczyć ryzyko związane z rozwojem infekcji bakteryjnej, a także utrzymują odpowiednią wilgotność rany. Do specjalistycznych wyrobów medycznych, które ułatwiają ziarninowanie rany, zaliczamy m.in. opatrunki hydrożelowe, opatrunki z jonami srebra, opatrunki chłonne i opatrunki z włókien alginianów. W ziarninowaniu rany pomagają także właściwie dobrane preparaty odkażające i antybiotyki.

Proces gojenia ran wymaga również odpowiedniego odżywienia organizmu. Jest ono szczególnie ważne, gdy rany są rozległe, a pacjent cierpi na schorzenia, które zaburzają funkcjonowanie naturalnych mechanizmów gojenia np. cukrzycę.

Podsumowując, powstawanie ziarniny związane jest z brakiem możliwości gojenia przez rychłozrost i może dotyczyć ran powstających na skutek różnego rodzaju urazów. Ziarninowanie rany jest procesem fizjologicznym, który prowadzi do odbudowy uszkodzonych tkanek. Ziarninowanie przedłuża proces gojenia, co zwiększa ryzyko rozwoju zakażenia bakteryjnego. W celu usprawnienia procesów wtórnego gojenia rany należy stosować się do wskazań lekarza oraz właściwie dbać o pielęgnację regenerujących się tkanek.