Na podstawie ustawy z 5 grudnia 1996 roku o zawodach lekarza i lekarza dentysty (art. 2), można uznać, że zabieg leczniczy to postępowanie, którego celem jest zachowanie, przywrócenie lub poprawa zdrowia pacjenta.
Szczególnym typem zabiegu medycznego jest operacja (zabieg chirurgiczny) – przeprowadzany na narządach i tkankach ciała. Polega na większej interwencji w ludzi organizm i zastosowania znieczulenia ogólnego. Na tego typu zabieg najczęściej pacjent musi wyrazić zgodę. Zgoda na zabieg to według prawa jednostronne, odwołalne oświadczenie woli, dzięki któremu wyłączona zostaje bezprawność interwencji medycznej (w granicach prawnie dopuszczalnych) przy jednoczesnym przejęciu przez pacjenta (lub osoby wyrażającej zgodę w jego imieniu) ryzyka zwykłych następstw związanych z udzielanym świadczeniem.
Jednak istnieją sytuacje, w których wykonanie zabiegu jest dopuszczalne bez zgody pacjenta. Mowa tu o niebezpieczeństwie utraty życia, ciężkiego uszkodzenia ciała lub rozstroju zdrowia.
