Bylica piołun – właściwości i działanie. Na co pomaga i przeciwwskazania

Bylica piołun (Artemisia absinthium L.) ma wiele cennych właściwości leczniczych. Stosowana jest nie tylko w medycynie naturalnej. Ziele piołunu stosowane jest także do produkcji win, wódek i likierów (m.in. wermutu oraz absyntu). Ta roślina z rodziny astrowatych jest wyjątkowo aromatyczna – ma silny korzenny zapach – dlatego zalecane jest jej przechowywanie z dala od innych ziół.

Bylica piołun ma bardzo gorzki smak, za który odpowiadają gorzkie glikozydy. Jest nie tylko popularną rośliną zielną, ale także rośliną jadalną – w niewielkich ilościach bywa stosowana jako aromatyczna przyprawa oraz składnik tradycyjnej marokańskiej herbaty. Warto dowiedzieć się więcej na temat wskazań, przeciwwskazań i zagrożeń związanych ze stosowaniem ziela piołunu. Jest ono dostępne nie tylko w formie suszu, z którego można przygotować prozdrowotnie działający, aromatyczny napar z piołunu. W sklepach zielarskich kupimy zarówno gotowe herbatki, jak i alkoholowe wyciągi oraz tabletki, w których składzie znajduje się bylica piołun.

Bylica piołun jest także składnikiem wielu preparatów złożonych – ziele piołunu zawierają leki roślinne tradycyjnie stosowane przy problemach trawiennych, preparaty zwalczające pasożyty oraz usprawniające pracę przewodu pokarmowego. Suszone ziele bylicy piołun stosowane jest również do odstraszania moli – umieszczone w szafie, wydziela bardzo silny, korzenny zapach, którego te owady nie lubią.

Gdzie występuje i jak wygląda bylica piołun?

Bylica piołun bywa nazywana też pańskim zielem. Inne nazwy piołunu to np. psia ruta oraz absynt. Powszechnie spotykana jest na półkuli północnej – w stanie dzikim występuje np. w Ameryce Północnej. W Polsce piołun jest rośliną bardzo pospolitą, którą można spotkać m.in. na nieużytkach, przydrożach i leśnych polanach. Stosowany w celach leczniczych surowiec zielarski stanowią zbierane w okresie kwitnienia wierzchołki pędów bylicy piołun.

Bylica piołun ma drobne, jasnożółte kwiaty skupione w koliste koszyczki oraz szarozielone z wierzchu i białawe od spodu jedwabisto-filcowate liście. Ta wieloletnia roślina zielna dorasta do 50-120 cm. Możemy ją rozpoznać nie tylko po charakterystycznym wyglądzie, ale także korzennym zapachu.

Jaki ma skład bylica piołun?

Bylica piołun zawiera liczne organiczne związki chemiczne m.in. gorzkie glikozydy – absyntynę, artabsynę i anabsyntynę – którym zawdzięcza swój gorzki smak, a także:

• olejek lotny zawierający tujon, felandren i chamazulen,
• sole mineralne (potasowe, miedziowe i żelazowe),
• witaminę C,
• substancje żywiczne,
• substancje białkowe,
• kwasy organiczne (np. kwas chlorogenowy, kwas jabłkowy i kwas bursztynowy),
• karoten,
• związki kumarynowe (izofraksydyna, skopolina, kalikantoza),
• flawonoidy.

Jakie właściwości lecznicze ma bylica piołun?

Bylica piołun ma bogaty skład i liczne właściwości lecznicze. Roślina ta działa wzmacniająco na organizm, zwiększa wydzielanie soku żołądkowego i żółci, ma właściwości przeciwgrzybicze i antybakteryjne, przyśpiesza przemianę materii, działa moczopędnie oraz ma działanie przeciwpasożytnicze – napar z piołunu w medycynie ludowej stosowany jest m.in. na owsiki (lewatywa z piołunu), a także przy zwalczaniu pasożytów skóry (wszawica, świerzb).

Właściwości lecznicze bylicy piołun wykorzystywane są przez jej zwolenników w naturalnym leczeniu wielu chorób przewodu pokarmowego. Chodzi m.in. o:

• niestrawność – napar z piołunu redukuje uczucie pełności po posiłku i inne objawy niestrawności,
• nieżyt żołądka i inne schorzenia żołądka, które przebiegają m.in. z niedokwasotą,
• choroby wątroby i woreczka żółciowego – napar z piołunu działa ochronnie na komórki wątroby i usprawnia procesy ich regeneracji, a także działa żółciopędnie.

Tradycyjnie bylica piołun znajduje także zastosowanie jako środek wspomagający gojenie ran i redukujący obrzęki oraz jest stosowany przy zaburzeniach cyklu menstruacyjnego i silnym bólu menstruacyjnym.

Bylica piołun ma przeciwwskazania i skutki uboczne stosowania

Ważne! Bylica piołun to ziele, które stosowane w dużych ilościach, ma działanie toksyczne. Bylica piołun może doprowadzić m.in. do zatrzymania moczu i niewydolności nerek! Co więcej, bylica piołun to zioło, które stosowane w dużych ilościach, powoduje problemy żołądkowe i ma działanie psychoaktywne. Skutki uboczne i zagrożenia związane z zielem bylicy piołun powoduje przede wszystkim obecność toksycznego tujonu. Ten organiczny związek chemiczny zawiera olejek eteryczny, który obecny jest nie tylko w składzie piołunu, ale także innych ziół m.in. szałwii lekarskiej, wrotyczu pospolitego i żywotnika zachodniego. Przedawkowanie piołunu wywołuje m.in. halucynacje, podniecenie psychiczne, zwiększoną drażliwość, nadwrażliwość na bodźce, psychozę oraz zawroty głowy, co ma związek z wpływem toksycznego tujonu na układ nerwowy m.in. korę mózgową.

Bylicy piołun nie powinny stosować kobiety w ciąży i karmiące piersią – bylica piołun może doprowadzić do poronienia! Bylicy piołun nie powinny również stosować osoby cierpiące na hemoroidy, osoby, u których występują krwawienia z przewodu pokarmowego, osoby cierpiące na schorzenia neurologiczne i osoby ze wrzodami żołądka. Przed zastosowaniem bylicy piołun najlepiej skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.

Źródła:

• M. E. Senderski, Prawie wszystko o ziołach i ziołolecznictwie, Mądrość Natury, 2016
• Opracowanie zbiorowe, Wielki zielnik roślin leczniczych, Wydawnictwo Jedność, 2019
• F. Mamczur, J. Gładun, Rośliny lecznicze w ogródku, Państwowe Wydawnictwo Rolnicze i Leśne, 1988
• B. Kuźnicka, M. Dziak, Zioła i ich stosowanie. Historia i współczesność – wydanie III poprawione, Państwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich PZWL, Warszawa, 1984