Jak odzyskać kontrolę nad cukrzycą?

Dodano: 14 listopada 2019 11:02

Zdrowe odżywianie - ilustracja Źródło: Shutterstock / Natalia Mels

Wyobraź sobie, że budzisz się i pierwszą rzeczą jaką robisz, jest nakłucie palca, aby przenieść kropelkę krwi na pasek do glukometru, żeby sprawdzić, czy masz dobry poziom glukozy we krwi. Nie brzmi tak źle? Wyobraź sobie, że musisz to robić kilka razy dziennie – codziennie, do końca życia. To już nie wygląda tak dobrze? Tymczasem to codzienność osób, które zmagają się z cukrzycą. Myślisz, że Ciebie to nie dotyczy? Niestety coraz więcej osób choruje na cukrzycę, która może dotknąć każdego z nas. Dlatego tak ważne jest poszerzanie wiedzy na jej temat. Podczas gdy dużo mówi się o jej leczeniu, to nadal zbyt mało uwagi poświęca się monitorowaniu cukrzycy, co jest podstawą dobrania odpowiedniego leczenia. Jednak wielu chorych świadomie rezygnuje z tego etapu leczenia – ciągłe nakłuwanie opuszków palców powoduje ból i dyskomfort, których osoby chorujące na cukrzycę chcą sobie oszczędzić. Pomóc im mogą nowoczesne technologie.

Nie bez powodu cukrzyca została okrzyknięta przez Organizację Narodów Zjednoczonych epidemią XXI wieku. Obecnie choruje na nią ponad 420 mln ludzi na całym świecie. W Polsce to ok. 3 mln pacjentów, a liczba ta wciąż dynamicznie rośnie – obecnie osób z cukrzycą przybywa o ok. 2,5% rocznie! Chorych może być znacznie więcej, ponieważ wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że choruje. Cukrzyca jest bardzo podstępną chorobą, ponieważ w początkowej fazie rozwoju może nie dawać żadnych objawów, a tymczasem bardzo ważne jest rozpoczęcie jej leczenia, jak najwcześniej. Pozwoli to na uniknięcie chorób i powikłań z nią związanych, takich jak m.in.: zawał serca, udar mózgu, utrata wzroku, niewydolność nerek czy amputacja dolnej kończyny. Nieleczenie cukrzycy lub nieodpowiednie leczenie zwiększa ryzyko tych powikłań.

– Wyniki licznych badań pokazują, że uniknięcie ostrych i przewlekłych powikłań cukrzycy jest możliwe, gdy wartości glikemii od momentu rozpoznania cukrzycy są utrzymane w granicach jak najbliższych wartościom prawidłowym. Aby to osiągnąć osoby z cukrzycą, oprócz przyjmowania w zależności od typu cukrzycy odpowiednio dobranych dawek insuliny i leków doustnych, muszą prowadzić codzienne monitorowanie stężenia glukozy we krwi – mówi prof. dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii Diabetologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. – Samokontrola glikemii jest integralną częścią leczenia cukrzycy i do tej pory często jeszcze polega na wykonaniu przez pacjenta regularnych oznaczeń stężenia glukozy we krwi przy użyciu glukometru oraz interpretacji uzyskanego wyniku, na podstawie którego pacjent musi modyfikować wielkość i rodzaj posiłku oraz wysiłku fizycznego. Jest to bardzo trudne, bo dokonując pojedynczego pomiaru glikemii pacjent nie wie jaki jej poziom był przed i po dokonaniu tego pomiaru. Szczególnie ten rodzaj samokontroli stwarza dużą trudność u pacjentów z cukrzycą typu 1 wymagających intensywnej insulinoterapii.

Pomiaru glukozy chorzy na cukrzyce dokonują samodzielnie – polega na nakłuciu opuszka palca i przeniesieniu kropli krwi na pasek glukometru. Uzyskany w ten sposób wynik powinien zapisać w dzienniku samokontroli cukrzycy. Samo badanie jest czasochłonne, bolesne, inwazyjne i powoduje dyskomfort, a niektórzy pacjenci – tak jak w przypadku chorych leczonych metodą wielokrotnych wstrzyknięć insuliny lub przy użyciu ciągłego podskórnego wlewu insuliny – powinni na co dzień sporządzać dobowy profil glikemii, co w przypadku wielu z nich oznacza pomiar stężenia glukozy we krwi nawet 10 razy i więcej na dobę! To oraz zbiór danych tworzonych przez pojedyncze pomiary, których wielu chorych nie jest w stanie poprawnie interpretować, powodują zniechęcenie i rezygnację z samodzielnego monitorowania poziomu glukozy. Odpowiedzią na te problemy są systemy monitorowania glikemii.

Stosowanie nowoczesnych metod monitorowania pozwala odzyskać kontrolę nad cukrzycą. Obecnie istnieją dwie metody – flash glucose monitoring (pomiar glikemii metodą skanowania) i continous glucose monitoring (ciągłe monitorowanie glikemii). Przy ich stosowaniu pacjent zostaje uwolniony od bolesnego, wielokrotnego nakłuwania palca oraz interpretacji pojedynczego wyniku pomiaru. Informacja o aktualnym wyniku glikemii zostaje dodana do poprzednich, dzięki czemu pacjent nie musi interpretować pojedynczej danej, a uzyskuje dodatkowe, takie jak – kierunek zmian glikemii w najbliższej przyszłości (tj. trend glikemii) oraz całodobowy wykres glikemii, a także analizę retrospektywną. – Systemy flash glucose monitoring (FreeStyle Libre) oraz continous glucose monitoring mają tę przewagę nad tradycyjnymi glukometrami, że znacząco podnoszą świadomość i wiedzę pacjenta o przebiegu choroby. Jego decyzje dotyczące np. rodzaju i wielkości posiłku, podjętej aktywności fizycznej, wielkości dawki insuliny, po wprowadzeniu do aplikacji są szybko i czytelnie obrazowane, co pomaga kreować właściwą postawę pacjenta. Chory może samodzielnie przekonać się, jakie produkty spożywcze, jaki rodzaj i wielkość wysiłku fizycznego jest dla niego odpowiedni aby utrzymać prawidłowe poziomy glikemii. Bieżąca obserwacja poziomu glikemii sprawia, że pacjent uzyskuje poczucie wpływu na przebieg choroby i bezpieczeństwa, a to z kolei znacząco przekłada się na poczucie realizacji w życiu rodzinnym, zawodowym i społecznym – mówi prof. Małgorzata Myśliwiec.

Badania prowadzone nad nowoczesnymi systemami monitorowania glikemii wykazały, że pacjenci dokonują pomiaru za pomocą flash glucose monitoring średnio ok. 15 (w przypadku cukrzycy typu 1) oraz 8 (cukrzyca typu 2) na dobę, co jest wartością znacznie wyższą niż w przypadku pomiarów glukometrem. Z kolei kwestionariusze przeprowadzone wśród pacjentów pokazały, że doceniają oni łatwość i wygodę wykorzystywania nowoczesnych systemów, w tym działających z nimi aplikacji. Chorzy zwracali także uwagę na bezbolesność pomiarów oraz większą liczbę informacji o zmienności glikemii oraz na zwiększenie świadomości ryzyka niedocukrzeń, poczucia bezpieczeństwa i prywatności, jakie dają im te urządzenia, nie zakłócając przy tym codziennych czynności.

Źródło: Informacje prasowe