Nie bez powodu cukrzyca została okrzyknięta przez Organizację Narodów Zjednoczonych epidemią XXI wieku. Obecnie choruje na nią ponad 420 mln ludzi na całym świecie. W Polsce to ok. 3 mln pacjentów, a liczba ta wciąż dynamicznie rośnie – obecnie osób z cukrzycą przybywa o ok. 2,5% rocznie! Chorych może być znacznie więcej, ponieważ wiele osób nie zdaje sobie sprawy, że choruje. Cukrzyca jest bardzo podstępną chorobą, ponieważ w początkowej fazie rozwoju może nie dawać żadnych objawów, a tymczasem bardzo ważne jest rozpoczęcie jej leczenia, jak najwcześniej. Pozwoli to na uniknięcie chorób i powikłań z nią związanych, takich jak m.in.: zawał serca, udar mózgu, utrata wzroku, niewydolność nerek czy amputacja dolnej kończyny. Nieleczenie cukrzycy lub nieodpowiednie leczenie zwiększa ryzyko tych powikłań.
– Wyniki licznych badań pokazują, że uniknięcie ostrych i przewlekłych powikłań cukrzycy jest możliwe, gdy wartości glikemii od momentu rozpoznania cukrzycy są utrzymane w granicach jak najbliższych wartościom prawidłowym. Aby to osiągnąć osoby z cukrzycą, oprócz przyjmowania w zależności od typu cukrzycy odpowiednio dobranych dawek insuliny i leków doustnych, muszą prowadzić codzienne monitorowanie stężenia glukozy we krwi – mówi prof. dr hab. n. med. Małgorzata Myśliwiec, kierownik Katedry i Kliniki Pediatrii Diabetologii i Endokrynologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego. – Samokontrola glikemii jest integralną częścią leczenia cukrzycy i do tej pory często jeszcze polega na wykonaniu przez pacjenta regularnych oznaczeń stężenia glukozy we krwi przy użyciu glukometru oraz interpretacji uzyskanego wyniku, na podstawie którego pacjent musi modyfikować wielkość i rodzaj posiłku oraz wysiłku fizycznego. Jest to bardzo trudne, bo dokonując pojedynczego pomiaru glikemii pacjent nie wie jaki jej poziom był przed i po dokonaniu tego pomiaru. Szczególnie ten rodzaj samokontroli stwarza dużą trudność u pacjentów z cukrzycą typu 1 wymagających intensywnej insulinoterapii.
Pomiaru glukozy chorzy na cukrzyce dokonują samodzielnie – polega na nakłuciu opuszka palca i przeniesieniu kropli krwi na pasek glukometru. Uzyskany w ten sposób wynik powinien zapisać w dzienniku samokontroli cukrzycy. Samo badanie jest czasochłonne, bolesne, inwazyjne i powoduje dyskomfort, a niektórzy pacjenci – tak jak w przypadku chorych leczonych metodą wielokrotnych wstrzyknięć insuliny lub przy użyciu ciągłego podskórnego wlewu insuliny – powinni na co dzień sporządzać dobowy profil glikemii, co w przypadku wielu z nich oznacza pomiar stężenia glukozy we krwi nawet 10 razy i więcej na dobę! To oraz zbiór danych tworzonych przez pojedyncze pomiary, których wielu chorych nie jest w stanie poprawnie interpretować, powodują zniechęcenie i rezygnację z samodzielnego monitorowania poziomu glukozy. Odpowiedzią na te problemy są systemy monitorowania glikemii.
Stosowanie nowoczesnych metod monitorowania pozwala odzyskać kontrolę nad cukrzycą. Obecnie istnieją dwie metody – flash glucose monitoring (pomiar glikemii metodą skanowania) i continous glucose monitoring (ciągłe monitorowanie glikemii). Przy ich stosowaniu pacjent zostaje uwolniony od bolesnego, wielokrotnego nakłuwania palca oraz interpretacji pojedynczego wyniku pomiaru. Informacja o aktualnym wyniku glikemii zostaje dodana do poprzednich, dzięki czemu pacjent nie musi interpretować pojedynczej danej, a uzyskuje dodatkowe, takie jak – kierunek zmian glikemii w najbliższej przyszłości (tj. trend glikemii) oraz całodobowy wykres glikemii, a także analizę retrospektywną. – Systemy flash glucose monitoring (FreeStyle Libre) oraz continous glucose monitoring mają tę przewagę nad tradycyjnymi glukometrami, że znacząco podnoszą świadomość i wiedzę pacjenta o przebiegu choroby. Jego decyzje dotyczące np. rodzaju i wielkości posiłku, podjętej aktywności fizycznej, wielkości dawki insuliny, po wprowadzeniu do aplikacji są szybko i czytelnie obrazowane, co pomaga kreować właściwą postawę pacjenta. Chory może samodzielnie przekonać się, jakie produkty spożywcze, jaki rodzaj i wielkość wysiłku fizycznego jest dla niego odpowiedni aby utrzymać prawidłowe poziomy glikemii. Bieżąca obserwacja poziomu glikemii sprawia, że pacjent uzyskuje poczucie wpływu na przebieg choroby i bezpieczeństwa, a to z kolei znacząco przekłada się na poczucie realizacji w życiu rodzinnym, zawodowym i społecznym – mówi prof. Małgorzata Myśliwiec.
Badania prowadzone nad nowoczesnymi systemami monitorowania glikemii wykazały, że pacjenci dokonują pomiaru za pomocą flash glucose monitoring średnio ok. 15 (w przypadku cukrzycy typu 1) oraz 8 (cukrzyca typu 2) na dobę, co jest wartością znacznie wyższą niż w przypadku pomiarów glukometrem. Z kolei kwestionariusze przeprowadzone wśród pacjentów pokazały, że doceniają oni łatwość i wygodę wykorzystywania nowoczesnych systemów, w tym działających z nimi aplikacji. Chorzy zwracali także uwagę na bezbolesność pomiarów oraz większą liczbę informacji o zmienności glikemii oraz na zwiększenie świadomości ryzyka niedocukrzeń, poczucia bezpieczeństwa i prywatności, jakie dają im te urządzenia, nie zakłócając przy tym codziennych czynności.
Czytaj też:
Co 8 sekund ktoś umiera na cukrzycę. Ty też chorujesz?
