Nalot na języku. 5 prawdopodobnych przyczyn

Biały nalot często świadczy o infekcji, która toczy się w organizmie. Nie musi oznaczać zakażenia bakteryjnego, ale wirusowe. Nie powoduje większych dolegliwości, jedynie sygnalizuje, że w obrębie błony śluzowej jamy ustnej toczy się stan zapalny.

Wiele osób kojarzy biały nalot na języku z infekcjami, które przebiegają razem z gorączką. Faktycznie, w czasie choroby często można zauważyć, że język staje się biały i szorstki, co ma związek m.in. z podwyższoną temperaturą ciała oraz działaniem chorobotwórczych bakterii i wirusów w obrębie jamy ustnej i nosogardła.

Nalot na języku, czyli co?

Język osoby zdrowej ma różową barwę. Nie są na nim widoczne żadne plamy i przebarwienia, a powierzchnia języka zwykle jest wilgotna oraz gładka. Odchylenia od normy w postaci pojawienia się nalotu na języku o różnym zabarwieniu nie zawsze muszą wynikać z toczącego się w organizmie procesu chorobowego. Czasami są skutkiem spożywania niektórych pokarmów oraz napojów. Dzieje się tak np. w przypadku spożycia buraków, wypicia soku z marchwi lub czarnej kawy – przez chwilę język może mieć zmienioną barwę, jednak w wyniku działania śliny lub po wypłukaniu ust, odzyskuje swój naturalny wygląd.

Niezwiązany z problemem zdrowotnymi nalot na języku może mieć też związek ze spożywaniem produktów zawierających barwniki np. cukierków, a jego pojawieniu się sprzyja przesuszenie śluzówki, które jest wynikiem oddychania przez usta oraz przyjmowania zbyt małej ilości płynów. W powyższych przypadkach nalot znika bez większych problemów po umyciu zębów oraz języka i nie towarzyszą mu inne objawy.

Problem pojawia się w momencie, kiedy języka zaczyna pokrywać się białymi lub żółtymi plamami, które mogą zlewać się ze sobą i pokrywać całą powierzchnię języka. Wówczas nalot nie znika po umyciu zębów i mogą towarzyszyć mu dodatkowe dolegliwości np. ból języka, pieczenie języka oraz wrażenie, że nasz język jest szorstki lub spuchnięty.

Typowe przyczyny białego nalotu na języku

Biały nalot na języku może wywołać:

• grzybica jamy ustnej
  
• stany zapalne w obrębie jamy ustnej
• zapalenie języka
• choroby ogólnoustrojowe
• palenie papierosów
• dur brzuszny
• infekcja bakteryjna

Nalot lub plamy na języku może powodować także nieprawidłowa dieta, nieprawidłowa higiena jamy ustnej, picie mocnej herbaty lub nadużywanie wyrobów tytoniowych. Problemy z obrębie jamy ustnej mogą być również skutkiem picia alkoholu. U dzieci plamy na języku są efektem pleśniawek lub niedostatecznej higieny jamy ustnej. Mogą oznaczać także infekcje gardła i krtani albo choroby grzybicze.

Nalot na języku i ból gardła

Biały nalot na języka połączony z bólem gardła może oznaczać zapalenie gardła. W takiej sytuacji występuje ból przy przełykaniu śliny, problemy z połykaniem pokarmów. Jama ustna może sprawiać wrażenie także mocno przesuszonej.

W takiej sytuacji pomocne są domowe sposoby na ból gardła. Ulgę może przynieść płukanie jamy ustnej solą lub szałwią. Warto także dbać o prawidłowe nawodnienie, w tym pić dużo wody. Świetnie sprawdzają się ciepłe napoje, m.in. napary z imbiru, miodu czy soku malinowego.

Pleśniawka

Biały nalot na języku i dziąsłach może oznaczać pleśniawki. Szczególnie widoczne jest to u małych dzieci, które często biorą wszystko do buzi z ziemi, przez co do jamy ustnej trafia dużo bakterii.

W przypadku pleśniawek w obrębie jamy ustnej można zauważyć białe, bolesne krosty. Przypominają one trochę twaróg, są grudkowate i sprawiają dotkliwy ból. Dzieci, które cierpią na pleśniawki, nie chcą jeść, płaczą i są marudne. Warto udać się do apteki i kupić specjalną maść, przynoszącą ulgę i leczącą stany zapalne.

Pleśniawki mogą pojawić się także u osób, które mają obniżoną odporność lub palą papierosy.

Leukoplakia

Białe plamki na języku mogą być spowodowane także leukoplakią, czyli nadmiernym rogowaceniem w obrębie jamy ustnej. Plamki te nie powodują żadnego bólu, ale w żaden sposób nie da się ich usunąć z języka.

Leukoplakia uważana jest za stan przedrakowy. Wymaga konsultacji lekarskiej, bo może zwiększać ryzyko wystąpienia choroby nowotworowej.

Biały nalot na języku a choroby ogólnoustrojowe

Biały nalot na języku może również oznaczać różne schorzenia ze strony organizmu. Jest to jeden z objawów wysokiego poziomu cukru w organizmie i może wskazywać na cukrzycę. Oprócz tego może być objawem również chorób gardła i krtani (np. anginy), a także zakażeń wirusowych, w tym kiły czy zakażenia wirusem HIV.

Biały nalot a leki

Białe plamy na języku mogą pojawić się także po antybiotykoterapii lub leczenia sterydami, zwłaszcza wziewnymi. Jeśli konieczne jest korzystanie ze sterydów wziewnych, należy pamiętać o płukaniu jamy ustnej po każdej inhalacji, a także dokładnym myciu skóry twarzy i dłoni.

Biały nalot po sterydach może doprowadzić do rozwoju grzybicy jamy ustnej, dlatego nie należy go lekceważyć.

Przyczyny białego nalotu na języku u dzieci

Biały nalot na języku u dzieci może pojawić się na skutek infekcji wirusowej, grzybicy jamy ustnej, pleśniawek. Częstą przyczyną jest przerost migdałka gardłowego. W takiej sytuacji może pojawić się także chrapanie, częste nieżyty nosa oraz zapalenia ucha środkowego. Przerost migdałka gardłowego może być powiązany także z alergią.

U niemowląt karmionych piersią biały nalot może wskazywać na refluks żołądkowo-przełykowy i cofanie się treści pokarmowej do jamy ustnej. Warto dbać o higienę jamy ustnej i dokładnie czyścić buzię dziecka po karmieniu. Wystarczy to zrobić wacikiem zwilżonym wodą albo nakładką na palec do czyszczenia pierwszych ząbków.

Nie należy zapominać o prozaicznych przyczynach białego nalotu takich jak nieodpowiednia higiena jamy ustnej lub zbyt duża ilość cukru w diecie dziecka. Małym dzieciom rodzice powinni dokładnie szczotkować zęby, by nie dopuścić do rozwoju próchnicy i chorób dziąseł.

Przyczyny białego nalotu na języku u dorosłych

Najczęstszym problemem jest biały język i żółty nalot na języku. W obydwóch przypadkach wyróżniamy przynajmniej kilka możliwych przyczyn zmiany barwy języka.

1. Zaburzenia w wydzielaniu śliny

Za nawilżanie i oczyszczanie naszej jamy ustnej odpowiada ślina. Jest ona produkowana przez gruczoły ślinowe (ślinianki), które czasami mogą zacząć funkcjonować w nieprawidłowy sposób. Jedną z częstych przyczyn wydzielania zbyt małej ilości śliny jest odwodnienie organizmu. Wówczas na języku mogą osadzać się resztki pokarmów, tworząc nieestetyczny, lepki osad. Problem dodatkowo nasila oddychanie przez usta, które może być spowodowane katarem, alergią wziewną oraz skrzywioną przegrodą nosową.

2. Grzybica języka

Jeżeli biały nalot na języku pojawia się po antybiotykoterapii lub w czasie znacznego osłabienia organizmu np. chorobą, przemęczeniem lub stresem, to często świadczy o zakażeniu grzybiczym. Jest ono spowodowane nadmiernym przerostem grzybów z rodzaju Candida, które zaczynają nadmiernie się namnażać. Zmiany o podłożu grzybiczym mogą pojawić się także w wyniku zaburzeń mikroflory jelitowej oraz stosowania diety bogatej w cukry proste. Jedną z przyczyn pojawienia się grzybicy w obrębie języka i jamy ustnej może być też seks oralny z osobą, która cierpi na grzybicę pochwy lub członka. Biały nalot na języku jest też częstym skutkiem ubocznym chemio- i radioterapii. Grzybicy języka często towarzyszy uczucie pieczenia, mrowienia i obrzmienia języka.

3. Nieprawidłowa higiena jamy ustnej

Prawidłowa higiena jamy ustnej jest od lat poważnym problemem. Wiele osób zapomina o systematycznym, dokładnym szczotkowaniu zębów oraz oczyszczaniu języka przynajmniej 2 razy dziennie. W efekcie dochodzi do zaburzenia pH jamy ustnej, rozwoju próchnicy oraz pojawienia się nalotu na języku, któremu mogą towarzyszyć bolesne nadżerki.

4. Cukrzyca

Cukrzyca przez długi czas może rozwijać się niemal bezobjawowo. Często towarzyszą jej właśnie zmiany w obrębie języka, które przyjmują postać nalotu o białym lub żółtawym zabarwieniu.

5. Angina i inne choroby gardła

Biały lub żółtawy nalot na języku może też pojawić się podczas przebiegu wielu infekcji. Najczęściej powoduje go angina; wówczas nalot pojawia się także na migdałkach.

Biały nalot na języku a przykry zapach z ust

Biały nalot na języku może również być związany z grzybicą jamy ustnej lub przełyku. W takiej sytuacji często towarzyszy temu przykry zapach z jamy ustnej. Nie udaje się go wyeliminować, ponieważ powoduje go grzybica. Konieczna jest wizyta u lekarza, który zleci odpowiednie środki do płukania gardła. Niekiedy konieczny jest również antybiotyk doustny.

Leczenie objawów związanych z nalotem

Biały nalot na języku wywołany infekcją warto leczyć za pomocą płukania jamy ustnej solą lub szałwią. Jeśli nie pojawia się w wyniku infekcji, warto udać się do stomatologa, który sprawdzi, czy w obrębie jamy ustnej nie toczy się jakiś stan zapalny.

Konieczne jest również zwrócenie większej uwagi na higienę jamy ustnej. Warto korzystać nie tylko z pasty do zębów, ale również z nici dentystycznej i płynu do higieny jamy ustnej. Pozwala to zredukować płytkę nazębną i usunąć bakterie, które mogłyby wywołać choroby jamy ustnej.

Kiedy nalot na języku powinien skłonić Cię do wizyty u dentysty?

Biały nalot jest wskazaniem do wizyty u stomatologa i wykonaniem przeglądu jamy ustnej. Może oznaczać choroby dziąseł, stany zapalne przyzębia albo grzybicę jamy ustnej. W czasie wizyty stomatolog powinien dokładnie obejrzeć zęby i jamę ustną, sprawdzić, czy nie toczą się w obrębie niej stany zapalne.