Ile działa energy drink i jak wpływa na zdrowie?

Ile działa energy drink i jak wpływa na zdrowie?

Dodano: 1
Energy Drink
Energy Drink Źródło: Pixabay / Herbich

Naukowcy są zgodni – popularne energy drinki są szkodliwe dla zdrowia. Dla nas to jednak często ostatnia deska ratunku po nieprzespanej nocy lub w trakcie wyrabiania nadgodzin. Energetyki poprawiają koncentrację, dodają sił, niwelują senność i zmęczenie. Niestety powodują też wzrost ciśnienia krwi i rozdrażnienie.

Jedno z ostatnich badań wykazało, że kofeinowe napoje bezalkoholowe o wysokiej zawartości fruktozy (np. energy drinki) mogą powodować uszkodzenia nerek, jeśli pije się je po treningu lub w trakcie wysiłku fizycznego, co przecież robi wiele osób.

Co to jest energy drink?

Energy drink to napój energetyzujący i pobudzający, zawierający kofeinę oraz guaranę. Substancje te wpływają na pracę układu nerwowego, pobudzając koncentrację i myślenie. Nie pozostają jednak bez wpływu na pracę serca, często wpływając na przyspieszenie jego akcji. Zwiększenie częstotliwości pomponowania krwi sprawia, że do komórek dociera więcej substancji odżywczych, dlatego wydaje nam się, że wzrasta wydolność organizmu, a my mamy więcej siły. Jest to jednak działanie chwilowe.

Energy drinki często zawierają substancje dodatkowe, które również oddziałują na pracę mózgu. Są to głównie witaminy z grupy B czy żeń-szeń. Wiele tego rodzaju produktów jest bogatych w cukier i substancje słodzące. To dodatkowy zastrzyk energii dla organizmu.

Niebezpieczne energy drinki

Każdy z nas cierpi czasem na spadek formy. To zrozumiałe, że w takich sytuacjach szukamy sposobu, by postawić się na nogi – poprawić koncentrację, zwalczyć uczucie senności i pobudzić organizm do pracy. Najczęściej sięgamy więc po kawę lub ponapoje energetyczne, dostępne właściwie w każdym sklepie.

Napoje energetyczne zostały opracowane z myślą o osobach, któr epotrzebują zastrzyku energii w ciągu dnia. W założeniu mają pobudzać ciało i umysł. W składzie energy drinków znajdziemy na ogół kofeinę, taurynę, żeń-szeń i całe mnóstwo różnych witamin. Nadmierne spożycie tych produktów może zaburzać pracę serca, powodować kołatanie, ogólne pobudzenie, problemy z oddychaniem i spadek koncentracji, a w skrajnych przypadkach nawet utratę przytomności.

W badaniu opublikowanym w British Medical Journal, naukowcy ostrzegają, że napoje energetyczne uszkadzają wątrobę tak bardzo, że mogą nawet spowodować ostre zapalenie wątroby.

Laboratorium chemiczne zamknięte w metalowej puszce, czyli skład napojów energetyzujących

Skład napojów energetyzujących jest różny, ale zazwyczaj stałym elementem jest kofeina oraz guarana. Oprócz tego występują w nim różnego rodzaju utleniacze, węglowodory, tauryny, zioła czy witaminy. Nie jest to produkt naturalny, ale chemiczny tzw. szot, wpływający na pracę mózgu oraz serca.

Po co się je spożywa?

Napoje energetyczne spożywa się w celu pobudzenia umysłu oraz ciała, poprawienia koncentracji i myślenia przyczynowo-skutkowego. Sprawiają, że zyskujemy więcej energii do działania i mamy siłę, by zmierzyć się z codziennością.

Po energetyki często sięgają studenci i osoby, które mają dużo nauki. Napoje te nie pomagają w przyswajaniu wiedzy, ale zwiększają koncentrację, gdy chcemy tej wiedzy przyswoić jak najwięcej w krótkim czasie. Sięganie po energetyki jest też domeną niektórych zawodów (np. prawników), a także... sportowców. Może to jednak być bardzo niebezpieczne, bo napoje energetyczne obciążają serce i wątrobę. U osób wrażliwych po spożyciu napoju energetycznego mogą pojawić się mdłości, a także przyspieszone bicie serca,

Co dzieje się z ciałem po wypiciu energetyka?

  • Po 10 minutach od spożycia energy drinka kofeina zaczyna dostawać się do krwiobiegu, a tętno i ciśnienie krwi zaczynają rosnąć.
  • Od 15 do 40 minut od wypicia poprawia się czujność i koncentracja.
  • Maksymalnie po 30 minutach od wypicia kofeina wchłania się całkowicie, a ciało zaczyna na nią reagować: źrenice rozszerzają się, ciśnienie krwi wzrasta, a wątroba zwiększa poziom cukru we krwi. Powoduje to, że trzustka wydziela insulinę, która następnie sygnalizuje organizmowi przechowywanie nadmiaru cukru w postaci tłuszczu. W tym czasie receptory adenozyny w mózgu są zablokowane, aby zapobiec senności. Naukowcy ostrzegali już, że z powodu tych skutków wypicie jednego napoju zwiększa ryzyko choroby sercowo-naczyniowej.
  • Po upływie 1 godziny organizm zaczyna zwalniać. Poziom cukru we krwi spada, a kofeina powoli zaczyna się zużywać. W rezultacie odczuwamy zmęczenie, a nawet mogą pojawić się objawy odwodnienia.
  • Po około 12 godzinach większość ludzi całkowicie oczyści krwioobieg z kofeiny. Czynniki takie jak wiek, poziom aktywności i płeć mogą mieć ogromne znaczenie.
  • W ciągu 12-24 godzin od pierwszej puszki organizm zacznie łaknąć kolejnego napoju.

Napoje energetyczne stają się jeszcze groźniejsze, jeśli połączymy je z alkoholem.

Ile się nie śpi po energetyku?

Energetyk nie działa długofalowo – działanie pobudzające utrzymuje się przez kilka godzin. Jeśli wypijemy napój energetyczny późnym wieczorem może to oznaczać, że tej nocy w ogóle nie położymy się spać. To z tego względu po energy drink często sięgają studenci, którzy mają dużo nauki w czasie sesji czy przed kolokwium z danego przedmiotu.

Czy jeden energetyk szkodzi?

Okazjonalne sięgnięcie po napój pobudzający nie powinno wywrzeć ogromnego wpływu na organizm. Warto jednak pamiętać, że po każdym spożyciu napojów energetyzujących pojawiają się charakterystyczne objawy będące reakcją na działanie kofeiny. Zaliczają się do nich głównie rozszerzenie źrenic, kołatanie serca, przyspieszenie akcji serca, niekiedy drżenie rąk. Człowiek może czuć się pobudzony, mieć dużo siły do latania.

Czy od energetyków boli brzuch?

Napoje energetyczne mocno obciążają wątrobę. Sięgając po nie, możemy nabawić się bólu brzucha, dolegliwości żołądkowo-jelitowych, wzdęć, zaparć czy biegunek. Warto mieć świadomość, że nie oddziałują one korzystnie na pracę układu pokarmowego.

Sięgnij po sprawdzone napoje energetyczne

Jeśli już czujemy potrzebę sięgnięcia po napój o działaniu energetyzującym, powinniśmy wybierać raczej sprawdzone i dobrej jakości napoje. Warto uważnie czytać ich składy, zwracać uwagę na to, czy nie zawierają one zbyt wiele substancji słodzących, konserwantów, barwników czy ulepszaczy.

Jeśli potrzebujemy pobudzenia, to dobrym sposobem na podniesienie koncentracji jest wypicie szklanki zielonej herbaty. Może być ona schłodzona, wtedy mocniej oddziałuje na organizm. Taka herbata pozwala zapobiec sięgnięciu po kolejną filiżankę kawy, a także napój energetyczny.

Napoje energetyczne - odzyskaj siły

Napoje energetyczne mogą pomóc nam odzyskać utraconą energię. Warto jednak pamiętać, że nie jest to najlepsza metoda na podniesienie witalności. Jeśli mamy intensywny plan dnia i czujemy się mocno zmęczeni, zdecydowanie lepiej i zdrowiej będzie sięgnąć po naturalne substancje takie jak zielona herbata, zimna woda z limonką i miętą czy ostatecznie nawet po kawę. Organizm pobudza również świeże powietrze oraz ruch. Dobrze o tym pamiętać i ewentualnie zdecydować się na krótką przerwę w wykonywaniu obowiązków niż sięgać po kolejny napój energetyczny.

Napoje energetyzujące zawierają oprócz kofeiny, guarany i żeń-szenia również dwutlenek węgla, a także regulatory kwasowości, barwniki, ulepszacze. Napój energetyczny może wywołać zmniejszenie uczucia zmęczenia, ale jest to działanie czysto chemiczne, nie oddziałujące korzystnie na organizm.

Co to jest guarana?

W składzie energy drinków często jest widoczna guarana. To roślina pochodząca z Afryki, która zawiera... kofeinę. Zawartość kofeiny w napoju energetycznym, w którym znajduje się również guarana, może być zatem wyższa niż myślimy! Guarana może poprawiać koncentrację i pamięć, ale oprócz tego, że wpływa na pracę układu nerwowego, oddziałuje też na metabolizm, przyspiesza spalanie tkanki tłuszczowej.

Co to jest tauryna?

Tauryna wpływa na pracę układu sercowo-naczyniowego i układu krążenia. Może pomóc uregulować ciśnienie krwi, co więcej, chroni komórki przed stresem oksydacyjnym. Ochrania również komórki nerwowe przed degradacją.

Tauryna nie oddziałuje zatem tak negatywnie na organizm jak kofeina czy guarana, ale nie powinny po nią sięgać kobiety w ciąży oraz osoby, które przyjmują na stałe leki.

Jak działa kofeina?

Kofeina oddziałuje na ośrodkowy układ nerwowy, pobudzając pamięć, koncentrację i myślenie. Może zmniejszyć zmęczenie, ale też wzmocnić metabolizm, przyspieszyć przemianę materii i spalanie tkanki tłuszczowej.

W kofeinie znajdują się przeciwutleniacze i antyoksydanty, które sprzyjają zwalczaniu wolnych rodników i usuwaniu z organizmu toksyn. Stosowanie jej z umiarem nie oddziałuje zatem negatywnie na organizm.

Kofeina wywiera wpływ również na libido. Może zwiększyć popęd płciowy.

Kofeina niczym legalny narkotyk

Kofeina pobudza ośrodkowy układ nerwowy, a zwłaszcza korę czaszkową. Może poprawiać koncentrację i myślenie, sprawiać, że stajemy się bardziej spostrzegawczy. Wpływ także na naczynia mózgowe, zwężając je i łagodząc w ten sposób migrenowe bóle głowy. Ze względu na wpływ, jaki kofeina wywiera na układ nerwowy, mówi się, że jest ona legalnym narkotykiem. Oddziałuje mocno również na pracę serca, przyspieszając jego rytm i sprawiając, że bije szybciej.

Ile kofeiny ma energetyk?

Jeden energy drink zawiera średnio 32 g kofeiny w 100 ml napoju. To mniej więcej tyle ile filiżanka kawy, a nawet mniej, ponieważ świeżo mielona kawa zaparzana bez filtra może zawierać nawet dwa razy więcej kofeiny niż napój pobudzający.

Warto jednak pamiętać, że w tego rodzaju produktach znajdują się również inne substancje pobudzające, nie tylko kofeina. Pijąc kawę, nie sięgamy już po dodatkowe substancje pobudzające. W tym połączeniu kawa wydaje się zatem dużo zdrowszym napojem i bezpieczniejszym wyborem.

Kofeina w kawie

Mogłoby się wydawać, że energetyk nie jest szkodliwy, bo przecież kawa również zawiera kofeinę. Rzeczywiście tak jest, ale oprócz tego nie ma w niej już innych substancji, które wykazują działanie pobudzające. W energetyku natomiast często znajduje się guarana czy żeń-szeń, które właśnie w ten sposób oddziałują na organizm.

Kawa też kawie nierówna. Inną ilość kofeiny zawierają kawy rozpuszczalne, a inną kawy mielone czy kawy świeżo parzone ze zmielonych ziaren. Najmniej kofeiny zawiera kawa rozpuszczalna, a najwięcej espresso z ekspresu.

Kofeina w herbacie

Warto pamiętać, że kofeina występuje nie tylko w kawie oraz napojach energetyzujących, ale również w czarnej herbacie, a także w zielonej. Zawartość kofeiny waha się w zakresie od 30 do 47 mg na 250 ml.

Jeśli lubimy czarną herbatę, pijmy ją raczej rano lub w ciągu dnia, a nie wieczorem. Przed snem lepiej sięgnąć po herbatki owocowe czy też ziołowe, które wspomogą oczyszczanie organizmu.

Kofeina w proszku czy w tabletkach

Kofeina zawarta w kawie czy energy drinku oddziałuje na organizm dokładnie tak samo jak kofeina w tabletkach. Kofeina w tabletkach zawiera od 100 do 300 mg kofeiny, a zatem kilka razy więcej niż kawa! Dzięki temu bardzo mocno oddziałuje na organizm, zapobiega senności, pobudza myślenie. Często sięgają po tego rodzaju produkty kierowcy, którzy długie godziny spędzają w trasie.

Warto pamiętać, że tabletki z kofeiną bardzo mocno obciążają serce. Mogą doprowadzić do zaburzeń rytmu, wywołać tachykardię, niekiedy nawet spowodować utratę przytomności. Tolerancja na kofeinę jest indywidualna, ale nie zaleca się nikomu przyjmowania tak dużych ilości kofeiny na dobę.

Kofeina a kortyzol

Organizm człowieka jest kilka razy w ciągu doby pobudzany kortyzolem. Poziom kortyzolu wzrasta w godzinach porannych około 8, następnie o 12, a później o 17. Jeśli wypijemy kawę o tej godzinie, to kofeina zawarta w napoju może dodatkowo podnieść poziom kortyzolu. Podobny efekt osiągniemy, gdy sięgniemy po energy drinka.

Z tego względu osoby świadome sięgają po kawę o innych porach dniach. Bezpieczne jest wypicie napoju o godzinie 10, gdy poziom kortyzolu spadnie, a także o godzinie 14 czy 15. Później nie zaleca się już picia kawy, bo może ona utrudnić zasypianie i zaburzyć naturalne wydzielanie melaniny.

Dla kogo są one przeznaczone, a dla kogo przeciwwskazane?

Napoje energetyzujące są przeznaczone dla osób, które pracują na noce, są kierowcami lub dla tych, którzy potrzebują w krótkim czasie wzmocnić swoją koncentrację, bo np. dużo się uczą.

Bezwzględnie nie mogą sięgać po nie dzieci, a także kobiety w ciąży. Spożywania napojów energetycznych nie zaleca się również osobom chorym na serce i obciążonym chorobami układu krążenia. Warto też pamiętać, że tego rodzaju napojów energetyzujących nie należy łączyć z alkoholem ani z żadnymi innymi używkami.

Zbyt częste stosowanie energetyków

Skutki zbyt częstego sięgania po energetyki mogą być opłakane. Tego rodzaju produkty stosowane przez dłuższy czas, mogą wywołać zawroty głowy, bezsenność, kołatania serca, bóle brzucha. Nadmiernie obciążają również wątrobę i przewód pokarmowy. Co więcej, w dłuższej perspektywie niekorzystnie oddziałują na układ nerwowy, wywołując napięcia lękowe oraz obniżając kondycję psychiczną.

Napoje energetyzujące w ciąży

W ciąży bezwarunkowo zabronione jest sięganie po tego rodzaju napoje. Wywołują one pobudzenie, mogą niekorzystnie oddziaływać na płód i zwiększać częstotliwość bicia małego serduszka.

Czytaj też:
Polacy żyją krócej niż mieszkańcy krajów zachodnich UE. Co nas zabija?

Źródło: Daily Health Post/Daily Mail