Dlaczego inicjatywa ma tak strategiczne znaczenie dla sprawnego działania całego systemu opieki zdrowotnej w Polsce? Tłumaczy to między innymi rzeczniczka prasowa Narodowego Funduszu Zdrowia Beata Kopczyńska.
#ODWOLUJE #NIEBLOKUJE to kampania społeczna, którą zainicjowało w 2022 roku Centrum Medyczne CMP. Zaangażowały się w nią podmioty zarówno z publicznej, jak i prywatnej służby zdrowia, a patronem honorowym zostało Ministerstwo Zdrowia. Celem akcji jest zwrócenie uwagi na problem niestawiania się pacjentów na umówionych wizytach lekarskich bez wcześniejszego ich odwołania. Takie działanie skutkuje uniemożliwieniem wykorzystania terminu innym pacjentom, często czekającym miesiącami na możliwość skonsultowania się z lekarzem specjalistą czy wykonania badań.
Inicjatywa ma edukować społeczeństwo, ale też wesprzeć w wypracowaniu dobrych praktyk, które ułatwią pacjentom kontakt z placówką w celu sprawnej rezygnacji z wizyty. Niedawno ruszyła druga edycja, w którą ponownie zaangażowało się wiele podmiotów.
Liczba nieodwołanych wizyt lekarskich w Polsce: „gigantyczna skala”
Organizatorzy akcji społecznej #ODWOLUJE #NIEBLOKUJE mówią wprost, że skala nieodwołanych wizyt jest w Polsce „gigantyczna”. W 2022, tylko w placówkach należących do dziesięciu partnerów zaangażowanych w kampanię miało miejsce ponad 1 mln nieodwołanych wizyt. Biorąc pod uwagę, że w kraju funkcjonuje ponad 26 tysięcy podmiotów leczniczych, można mówić o ogromnych liczbach. Co istotne, dotyczą one wyłącznie tych osób, które nie poinformowały o swojej nieobecności. System opieki zdrowotnej mierzy się też z problemem pacjentów, którzy rezygnują z wizyty, ale robią to ostatniej chwili, uniemożliwiając tym samym skorzystanie z konsultacji innym.
Zjawisko nieodwoływania wizyt znacząco wydłuża kolejki do lekarzy specjalistów – cierpią więc ci, którym najbardziej zależy na konsultacji. Czas i potencjał tracą również lekarze, którzy nie mają okazji do wykorzystania swojej wiedzy i doświadczenia. Zważywszy na fakt, że w Polsce na 1000 osób przypada 2,38 lekarza, każda wizyta jest w tym kontekście na wagę złota. Nieodwołane konsultacje generują także znaczne straty finansowe, przede wszystkim związane ze świadczeniami w ramach Podstawowej Opieki Zdrowotnej.
Dlaczego pacjenci nie zgłaszają się na wizyty?
Z czego wynika problem nieodwoływania wizyt? Przyczyny są różne. To wynik nie tylko nagłych sytuacji losowych czy zapominalstwa, ale też zapisywania się „na zapas”, rezerwowania konsultacji w kilku miejscach czy… lęku przed badaniem.
Jak wskazują organizatorzy akcji #ODWOLUJE #NIEBLOKUJE, wśród polskich pacjentów zauważyć można niską świadomość istoty i skali problemu. Świadczy o tym ankieta przeprowadzona wśród pacjentów Centrum Medycznego CMP: prawie 50 proc. respondentów uważa, że w skali kraju rocznie nieodwołanych jest 10 tysięcy wizyt, podczas gdy dane Narodowego Funduszu Zdrowia z 2019 roku mówią aż o 17 milionach.
Rzeczniczka prasowa Narodowego Funduszu Zdrowia Beata Kopczyńska apeluje: „Jeśli wiemy, że nie możemy pojawić się u lekarza na umówione badanie, odwołajmy je. W ten sposób dajemy szansę innym pacjentom na skorzystanie z pomocy w korzystniejszym terminie. Gdyby nieobecność została zgłoszona z wyprzedzeniem, inny pacjent mógłby wcześniej skorzystać z pomocy lekarskiej. Nasze postępowanie ma wpływ na zdrowie innych. Dlatego bądźmy odpowiedzialni”.
Odwołuj, daj szansę innym
W ramach akcji społecznej #ODWOLUJE #NIEBLOKUJE już drugi rok z rzędu opracowane zostały specjalne zestawy materiałów edukacyjnych i promocyjnych dla placówek medycznych, wspierające w edukacji pacjentów. 28 września miała miejsce inauguracja drugiej edycję kampanii – odbyła się konferencja online z ekspertami. Jej uczestnicy zastanawiali się nad tym, jak wyeliminować tak zwane zjawisko no-show, polegające na niestawianiu się na umówione wizyty.
– Działania realizowane w ramach kampanii już przynoszą realne skutki. U wszystkich partnerów akcji, których w ubiegłym roku było dziesięciu, widoczna jest wyraźna poprawa statystyk w kwestii odwoływanych wizyt. Wskaźnik no-show spadł u każdego z nich o co najmniej kilkanaście procent, co przekłada się na poprawę dostępności lekarzy i zwiększenie bezpieczeństwa zdrowotnego pacjentów. Kampania, do której przystąpiło obecnie już prawie 300 podmiotów, ma otwarty charakter – przystąpienie do niej jest całkowicie bezkosztowe, zatem zachęcamy każdą placówkę medyczną w Polsce do rejestrowania się na stronie kampanii i podjęcia działań w słusznej sprawie – powiedział Paweł Walicki, prezes zarządu Centrum Medycznego CMP.
Kampania stara się też docierać do pacjentów za pośrednictwem mediów społecznościowych. Organizatorzy naświetlają też możliwe rozwiązania, przypominając na przykład, że od 2019 roku Narodowy Fundusz Zdrowia wysyła do pacjentów SMS z przypomnieniem o zbliżającym się terminie wizyty u specjalisty, wraz z informacją o numerze telefonu, pod który można zadzwonić, by odwołać wizytę.