Odrętwienie emocjonalne dopada ludzi w różnym wieku. Co jest przyczyną tego zjawiska?
Chociaż każdy inaczej doświadcza odrętwienia, istnieje kilka objawów, które są uważane za charakterystyczne dla tego stanu. Kiedy są poważne, uporczywe lub nawracające, mogą być oznaką zaburzenia depersonalizacji-derealizacji (DD). Obecnie większość lekarzy uważa, że odrętwienie emocjonalne jest efektem ubocznym kilku różnych przyczyn fizycznych i psychicznych. W większości przypadków odrętwienie emocjonalne ustępuje wraz z zadbaniem o siebie i swoją psychikę, otrzymaniem wsparcia emocjonalnego i upływem czasu.
Objawy odrętwienia emocjonalnego
Chociaż wiele osób odczuwa odrętwienie emocjonalne, u od 0,95 do 2,4 procent populacji odczucie odrętwienia jest znacznie głębsze. W 2013 roku w Diagnostycznym i statystycznym podręczniku zaburzeń psychicznych (DSM-5) przytłaczający, długotrwały i zawsze obecny stan poczucia nierzeczywistości lub odłączenia został zaklasyfikowany jako zaburzenie depersonalizacyjno-derealizacyjne lub DD.
Typowe objawy i oznaki związane z odrętwieniem emocjonalnym i DD obejmują:
- rozpacz
- uczucie odłączenia od ciała lub myśli (dysocjacja)
- poczucie oderwania od świata zewnętrznego (derealizacja)
- poczucie obcości lub outsidera we własnym życiu (depersonalizacja)
- zniekształcone lub zdezorientowane poczucie czasu
- uczucie pustki
- poczucie bycia bezwartościowym lub beznadziejnym
- uczucie, jakby ktoś lunatykował podczas codziennych czynności
- zaburzenia w funkcjonowaniu społecznym lub wycofanie się z kontaktów społecznych
- brak emocjonalnych zmysłów, przetwarzania i reakcji
- brak zmysłów cielesnych, przetwarzanie sygnałów wewnętrznych i odpowiedzi
- zmienione postrzeganie ciała
- poczucie utraty kontroli nad tym, co się mówi lub robi
- uczucie odłączenia od wspomnień lub utrata pamięci
- brak przyjemności z zajęć lub hobby
Każda sytuacja jest inna, ale zazwyczaj ludzie, którzy doświadczają odrętwienia emocjonalnego i DD, są tak przytłoczeni stresem, zewnętrznymi chemikaliami lub lekami, że reakcje emocjonalne są osłabione. Naukowcy wciąż badają dokładną biologię, chemię i zmiany w mózgu, które powodują odrętwienie i DD.
Przyczyny, które mogą również potencjalnie powodować DD, obejmują:
- traumatyczne doświadczenia, takie jak wypadek samochodowy, śmierć bliskiego, pożar lub atak terrorystyczny
- nagła lub postępująca utrata ukochanej osoby, lub przyjaciela
- przemoc fizyczna
- emocjonalne znęcanie się lub zaniedbanie, zwłaszcza w dzieciństwie
- posiadanie chorego psychicznie lub poważnie upośledzonego fizycznie rodzica, lub małżonka
- skrajny konflikt międzyludzki lub stres, zwykle ze współmałżonkiem, bliskim przyjacielem, członkiem rodziny, współpracownikiem lub szefem
- kryzys finansowy
Dla wielu osób radzenie sobie ze stresem, traumą lub żalem poprzez zmianę stylu życia i terapię może pomóc złagodzić i ostatecznie rozwiązać problem drętwienia.