Bierzesz leki na nadciśnienie? To nie wszystko, co musisz robić. Lista do zapamiętania

Na doniosłość zapobiegania i właściwego leczenia nadciśnienia tętniczego krwi, zarówno farmakologicznego, jak i niefarmakologicznego wskazuje Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego (PTNT) w najnowszym dokumencie „Zasady postępowania w nadciśnieniu tętniczym – 2019 rok. Wytyczne Polskiego Towarzystwa Nadciśnienia Tętniczego”. Jest to już piąta w ciągu minionych 17 lat, edycja wytycznych tego towarzystwa naukowego.

Dlaczego tak ważne jest zapobieganie nadciśnieniu tętniczemu, a jeśli ono wystąpi jak najbardziej skuteczne jego leczenie?

Nadciśnienie zabija po cichu!

Otóż, jak podano w Zaleceniach PTNT:

• nadciśnienie tętnicze jest to najczęstsza choroba występująca w Polsce,
• nadciśnienie tętnicze jest najważniejszym modyfikowalnym (czyli takim, na który mamy wpływ i któremu możemy zapobiec) czynnikiem ryzyka chorób układu krążenia, a według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO, World Health Organization) jest wciąż pierwszą przyczyną przedwczesnych zgonów na świecie.
• wysokość ciśnienia tętniczego wykazuje liniowy związek ze śmiertelnością i zapadalnością na choroby układu krążenia takie jak: zawał serca, udar, choroba tętnic obwodowych, a także niewydolność nerek, we wszystkich grupach wiekowych, etnicznych, zarówno u kobiet, jak i mężczyzn.

Fakty o nadciśnieniu w Polsce

PTNT podkreśla:

• dane z ostatnich 20 lat wskazują na wzrost rozpowszechnienia nadciśnienia tętniczego w Polsce
• według badania NATPOL 2011, rozpowszechnienie nadciśnienia tętniczego wśród osób w wieku 18–79 lat w ciągu 10 lat wzrosło z 30% do 32%, czyli dotyczy 9,5 milionów osób w tej grupie wiekowej. Do tej liczby należy dodać, na podstawie rezultatów badania POLSENIOR, ponad milion osób z nadciśnieniem tętniczym po 80. roku życia.
• na podstawie badań NATPOL 2011 i WOBASZ z 2014 roku (w którym badano częstość występowania podwyższonego ciśnienia tętniczego wśród dorosłych Polaków w wieku 19–99 lat) można oszacować liczbę chorych z nadciśnieniem w Polsce na około 11 mln osób.
• utrzymanie się obserwowanych tendencji może spowodować, że do roku 2035 liczba pacjentów z nadciśnieniem tętniczym zwiększy się o połowę.
• około 30% osób w Polsce nie wie o swojej chorobie nadciśnieniowej, co wynika z faktu, że 
• prawie 40% dorosłych osób w naszym kraju nie zna wartości własnego ciśnienia tętniczego.

PTNT przekonuje, że najskuteczniejszą metodą uniknięcia lub opóźnienia rozwoju nadciśnienia tętniczego, (prewencja pierwotna) jest modyfikacja stylu życia, a zwłaszcza zapobieganie otyłości oraz zwiększenie aktywności fizycznej.

Modyfikacja stylu życia jest ważna u wszystkich osób, w całym społeczeństwie, ale warto też wiedzieć, kto jest zagrożony nadciśnieniem o wiele bardziej, niż przeciętna osoba w populacji.

Grupy szczególnie wysokiego ryzyka rozwoju nadciśnienia tętniczego wg PTNT:

• Pacjenci z rodzinnym obciążeniem chorobami układu krążenia (udar mózgu, zawał serca, niewydolność serca) — kobiety przed 65. rż., mężczyźni przed 55. rż.
• Osoby z cukrzycą lub współistniejącą chorobą nerek.
• Chorzy z przynajmniej dwoma klasycznymi czynnikami ryzyka chorób sercowo-naczyniowych.
• Osoby z ciśnieniem tętniczym wynoszącym 130/85 mm Hg lub wyższym.

Ze względu na niską wykrywalność nadciśnienia tętniczego w Polsce PTNT zaleca, aby przesiewowymi pomiarami ciśnienia tętniczego objąć wszystkie osoby dorosłe, u których pomiary ciśnienia tętniczego powinny być wykonywane przynajmniej raz w roku, niezależnie od wcześniejszych wartości ciśnienia.

Korzyści ze skutecznego leczenia nadciśnienia tętniczego

Leczenie nadciśnienia po prostu się opłaca, tak w wymiarze indywidualnym, jak i społecznym, pod warunkiem jednak, że jest ono skuteczne. Efekty zaś można osiągnąć tylko wtedy, gdy pacjent solidnie współpracuje z zespołem terapeutycznym. Polskie Towarzystwo Nadciśnienia Tętniczego podaje, że podstawowym celem terapii pacjenta z nadciśnieniem tętniczym jest zmniejszenie śmiertelności oraz globalnego ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych i nerkowych, bowiem skuteczne obniżenie ciśnienia tętniczego zmniejsza względne ryzyko:

• zgonu o 10–15%
• powikłań w układzie sercowo-naczyniowym o 20%, a zwłaszcza
• udaru o 35%
• niewydolności serca o 40%,
• a także opóźnia progresję choroby nerek.

Jednocześnie globalna strategia leczenia pacjenta z nadciśnieniem tętniczym powinna obejmować skorygowanie wszystkich pozostałych, modyfikowalnych czynników ryzyka sercowo-naczyniowego, a w szczególności dążenia do prawidłowej masy ciała oraz prawidłowych wartości osoczowego stężenia cholesterolu, stężenia kwasu moczowego i częstości rytmu serca (czyli tętna).