Kiedy włączyć leczenie niefarmakologiczne a kiedy farmakologiczne
Leczenie nadciśnienia to nie tylko, i często nie od razu, wypisanie przez lekarza tabletek. Wprost przeciwnie. PTNT podaje, że:
- pierwszym i nieodzownym elementem terapii nadciśnienia tętniczego jest postępowanie niefarmakologiczne (polegające na modyfikacji stylu życia)
- postępowanie niefarmakologiczne powinno zostać zalecone na pierwszej wizycie lekarskiej u wszystkich chorych z podejrzeniem nadciśnienia tętniczego (powyżej ≥140/90 mm Hg)
- postępowanie niefarmakologiczne należy wdrożyć również u osób z wysokim prawidłowym ciśnieniem tętniczym (130-139/85-89 mmHg)
- decyzja o jednoczasowym zastosowaniu lub dołączeniu leczenia farmakologicznego nie zwalnia pacjenta i lekarza od dalszego przestrzegania zasad zmian stylu życia.
Te niefarmakologiczne sposoby radzenia sobie z nadciśnieniem, choć efektywne, nie są jednak łatwe dla pacjentów. Wskazują na to liczne obserwacje. Stąd kardiolodzy postulują, ze względu na niedostateczne stosowanie się chorych do zaleceń zmian stylu życia, że rekomendowanie zmiany stylu życia nie powinno opóźniać decyzji o włączeniu terapii farmakologicznej, szczególnie u pacjentów z uszkodzeniami narządowymi lub z bardzo wysokim ryzykiem sercowo-naczyniowym.
U większości pacjentów z nadciśnieniem tętniczym, obok zmian stylu życia, konieczne jest zatem zastosowanie leczenia farmakologicznego.
Decyzję o włączeniu leków do leczenia nadciśnienia tętniczego zawsze podejmuje lekarz, ale niezależnie od rodzaju i ilości zaleconych leków w leczeniu nadciśnienia lekarz zawsze zaleca jednocześnie pacjentowi leczenie niefarmakologiczne.
Korzyści z zastosowania leczenia niefarmakologicznego
Przestrzeganie zaleconej przez lekarza poprawy stylu życia u osoby z nadciśnieniem tętniczym przyczynia się do:
- istotnego obniżenia ciśnienia tętniczego,
- zwiększenia skuteczności leków przeciwnadciśnieniowych,
oraz może:
- zmniejszyć ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych,
- zapobiec rozwojowi NT u osób obciążonych rodzinnie tą chorobą.
Leczenie niefarmakologiczne, czyli zmiany stylu życia, które lekarz zaleca w celu osiągnięcia powyższych korzyści zdrowotnych, są następujące:
- osiągnięcie i utrzymanie optymalnej masy ciała,
- stosowanie odpowiedniej diety, w tym: ograniczenie soli, zmniejszenie spożycia tłuszczów nasyconych(o tym bardziej szczegółowo niżej), zwiększenie spożycia warzyw i owoców; zalecane rodzaje diety to m.in. dieta śródziemnomorska i dieta DASH (której skuteczność wykazano w badaniu DASH − Dietary Approaches to Stop Hypertension, Dieta w Leczeniu i Zapobieganiu Nadciśnienia)
- ograniczenie spożycia alkoholu
- rezygnacja z palenia tytoniu
- zwiększenie regularnej aktywności fizycznej (jej rodzaj, natężenie i czas trwania uzgodnij z lekarzem).
Poniżej przedstawione zostały jeszcze bardziej szczegółowo różne, praktyczne wskazówki dotyczące leczenia niefarmakologicznego, czyli zalecanych zmian stylu życia u osób z nadciśnieniem tętniczym.