Położna środowiskowa: czym się zajmuje i jak umówić się na wizytę?
Położna środowiskowa to pielęgniarka, która udziela pomocy młodym mamom. Wizyty położnej środowiskowej należą się w ramach świadczeń podstawowej opieki zdrowotnej i są całkowicie bezpłatne. Jak z nich skorzystać i w czym dokładnie może pomóc położna?
Kim jest położna środowiskowa?
Położna środowiskowa to pielęgniarka i położna, która opiekuje się kobietą pod koniec ciąży i po porodzie. Jej wizyty są darmowe i zgodnie z Ustawą z dnia 27 października 2017 roku (Dz.U.2020.172 z dnia 2020.02.04) należą się wszystkim kobietom.
Położna może udzielać porad i wskazówek w gabinecie lekarskim w przychodni albo w czasie wizyt domowych. Z reguły praktykuje się, że jeśli kobieta chce skorzystać z konsultacji z położną w okresie ciąży, to musi udać się do przychodni, natomiast po porodzie wizyty odbywają się w domach.
Pandemia jednak to zmieniła. Od ubiegłego roku część wizyt położnej po porodzie odbywa się online za pomocą teleporady. Nie jest to komfortowe dla młodych mam, które w ten sposób nie mogą w pełni skorzystać z należnego im wsparcia. Przez telefon nie pokażą, w jakiej pozycji karmią dziecko, nie zważą go, nie skonsultują jego rozwoju. Warto jednak podkreślić, że gdy mama zdecyduje, że chce skorzystać z normalnej wizyty, a nie z teleporady, położna powinna ją odwiedzić w domu.
Czym zajmuje się położna?
Położna środowiskowa pełni świadczenia pielęgnacyjne, diagnostyczne, lecznicze i te w zakresie promocji zdrowia i profilaktyki chorób. Położna odpowiada za:
- edukację przedporodową
- poradnictwo w zakresie pielęgnacji w ciąży i połogu
- profilaktykę patologii położniczych i chorób ginekologicznych
- poradnictwo w zakresie żywienia w połogu i w trakcie karmienia piersią
- poradnictwo w zakresie prawidłowego i efektywnego karmienia piersią
- poradnictwo w zakresie pielęgnacji noworodka i niemowlęcia do 8. tygodnia życia
- edukację w zakresie zalecanych szczepień ochronnych
Wizyty położnej POZ w ciąży
Każda kobieta w drugiej połowie ciąży ma prawo do regularnych wizyt u położnej środowiskowej. Należą się one:
- od 21. do 32. tygodnia ciąży – 1 raz w tygodniu (maksymalnie 10 wizyt)
- od 32. tygodnia ciąży aż do porodu – 2 razy w tygodniu (maksymalnie 16 wizyt)
W czasie wizyt położna POZ edukuje i przygotowuje mamę do porodu i połogu, udziela porad w zakresie karmienia piersią i opieki nad noworodkiem. Udziela też porad i pomocy w przypadku ciąży wysokiego ryzyka.
Wizyty położnej środowiskowej po porodzie
Kobieta ma prawo wybrać położną POZ. W tym celu musi wypełnić odpowiedni formularz w swojej przychodni. Jeśli tego nie zrobi, przychodnia przydzieli jej położną, która odwiedzi ją po porodzie.
W trakcie wizyty położnej sprawdzi ona stan zdrowia mamy i dziecka, oceni warunki mieszkalne. Położna zapyta mamę, jak się czuje po porodzie, jak przebiega gojenie krocza lub blizny po cesarce, dopyta, czy nie dzieje się nic złego, co mogłoby zwiastować zakażenie połogowe. Udzieli też wszelkich porad w zakresie karmienia piersią (sprawdzi technikę karmienia, pozycję przystawiania dziecka do piersi, oceni czy noworodek efektywnie ssie).
Położna oceni również rozwój dziecka. Sprawdzi kikut pępowinowy i podpowie, co zrobić, by szybciej się obsuszył. Zważy dziecko i obliczy, czy dobrze przybiera. Udzieli też porad w zakresie pielęgnacji (np. kąpieli) czy snu.
Jak się zapisać na wizytę położnej POZ?
Aby skorzystać z wizyty położnej środowiskowej w ciąży trzeba zapisać się w przychodni tak jak w przypadku wizyty u każdego specjalisty. Później wystarczy regularnie umawiać się na kolejne spotkania.
Inaczej jest po porodzie. Po zarejestrowaniu noworodka w przychodni POZ w ciągu kilku dni położna kontaktuje się telefonicznie z mamą i umawia termin wizyty. W obecnym czasie walki z koronawirusem ustala czy mama zainteresowana jest teleporadą czy też woli skorzystać z wizyty domowej.