Zakwit sinic – na co uważać? Najczęstsze objawy zatrucia sinicami

Letnie temperatury, słaby wiatr i niewielkie fale powodują zastój wody, w której w ciągu kilku dni bez deszczu łatwo mogą wytworzyć się warunki sprzyjające zakwitowi sinic (czyli cyjanobakterii – jednych z najstarszych mikroorganizmów na Ziemii). Ustalenie kiedy i gdzie dojdzie do tego zjawiska nie jest łatwe do przewidzenia, bo nie ma co do tego żadnych sztywnych reguł.

Zwykle wystarczy, że woda ma około 16-20 stopni Celsjusza, by przy nadmiernej ilości azotanów i fosforanów (pochodzących głównie z ferm przemysłowych) łatwo mogły się w niej rozwinąć cyjanobakterie sprawiające, że zaczyna pokrywać ją gęsta i mętna maź, której konsystencja może przypominać... zieloną zupę będącą postrachem większości plażowiczów.

Sinice atakują, czyli... powtórka z rozrywki

Hasło: „Sinice atakują!” dla wielu turystów wypoczywających nad wodą niemal co roku brzmi jak klasyk z cyklu tanich horrorów klasy B i jest prawdziwą powtórką z rozrywki, bo w ciągu kilku dni urlopu w czasie letnich wakacji nierzadko zdarza się, że wszystkie okoliczne kąpieliska nie nadają się do tego, by móc z nich bezpiecznie korzystać.

Choć służby sanitarno-epidemiologiczne ostrzegają, by nie wchodzić do wody, w której doszło do zakwitu sinic, to pomimo zakazu kąpieli zdarzają się śmiałkowie, którzy mają odwagę moczyć stopy (i nie tylko) w zgniłozielonej mazi pokrywającej sporą część linii brzegowej. Czym to grozi?

Podstawowe objawy zatrucia sinicami

Dlaczego nie warto ryzykować i wchodzić do wody, w której doszło do zakwitu sinic? Pod wpływem tzw. mikrocystyn, czyli toksyn sinicowych, może dochodzić między innymi do takich symptomów jak:

• dolegliwości skórne – wysypki, zaczerwienienie, podrażnienie, pęcherze
• reakcje alergiczne – pokrzywka, a czasem napady astmy
• zapalenie spojówek lub podrażnienie oczu (swędzenie i samoistne łzawienie)
• osłabienie, spadek energii, pogorszenie samopoczucia
• ból głowy (czasem towarzyszą mu zawroty głowy)
• gorączka
• jadłowstręt, brak apetytu
• drżenie mięśni
• bóle mięśni i stawów
  
• ból gardła, problem z przełykaniem pokarmów, podrażnienie jamy ustnej
• trudności z oddychaniem, napady kaszlu (w skrajnych przypadkach zapalenie płuc lub niewydolność oddechowa)
• zatrucia pokarmowe, ból brzucha, problemy żołądkowo-jelitowe
• nudności, wymioty, zgaga
• czasem zdarzają się uszkodzenia wątroby lub nerek

Toksyny związane z sinicami mogą szkodzić naszej skórze, wątrobie, układowi nerwowemu, a niektóre mogą nawet zwiększać ryzyko pojawienia się nowotworów (m.in. raka wątroby i nowotworów przewodu pokarmowego).

Pierwsza pomoc przy zatruciu sinicami

Trujące toksyny produkowane przez sinice mogą być niebezpieczne zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt – mogą stanowić zagrożenie dla ich zdrowia i życia.

Groźny jest nie tylko bezpośredni kontakt skóry z zanieczyszczoną sinicami wodą, ale także wdychanie jej oparów – a zwłaszcza jej picie (nie wolno też poić zwierząt wodą, w której doszło do zakwitu sinic ani używać jej do podlewania roślin).

Jeśli zetknęliśmy się z wodą pokrytą sinicami powinniśmy:

• dokładnie wypłukać całe ciało chłodną wodą (by dodatkowo nie sprzyjać namnożeniu się cyjanobakterii)
• szybko zdjąć ubranie lub strój kąpielowy zamoczony w wodzie z sinicami (należy je potem wyprać w pralce)
• skontaktować się z lekarzem lub ratownikiem i poprosić o pomoc (w przypadku pojawienia się objawów zatrucia)

Warto pamiętać, że kontakt z sinicami może być szczególnie niebezpieczny dla dzieci, dlatego po wystąpieniu objawów zatrucia wszystkie maluchy powinny być zbadane przez lekarza.

Zakwit sinic 2021 – mapa zamkniętych kąpielisk nad Bałtykiem

Przed wybraniem się nad morze lub jezioro zawsze warto sprawdzać, czy kąpieliska w ich pobliżu są otwarte. Informacje na ten temat są stale aktualizowane na stronie: sk.gis.gov.pl