Letnie temperatury, słaby wiatr i niewielkie fale powodują zastój wody, w której w ciągu kilku dni bez deszczu łatwo mogą wytworzyć się warunki sprzyjające zakwitowi sinic (czyli cyjanobakterii – jednych z najstarszych mikroorganizmów na Ziemii). Ustalenie kiedy i gdzie dojdzie do tego zjawiska nie jest łatwe do przewidzenia, bo nie ma co do tego żadnych sztywnych reguł.
Zwykle wystarczy, że woda ma około 16-20 stopni Celsjusza, by przy nadmiernej ilości azotanów i fosforanów (pochodzących głównie z ferm przemysłowych) łatwo mogły się w niej rozwinąć cyjanobakterie sprawiające, że zaczyna pokrywać ją gęsta i mętna maź, której konsystencja może przypominać... zieloną zupę będącą postrachem większości plażowiczów.
Sinice atakują, czyli... powtórka z rozrywki
Hasło: „Sinice atakują!” dla wielu turystów wypoczywających nad wodą niemal co roku brzmi jak klasyk z cyklu tanich horrorów klasy B i jest prawdziwą powtórką z rozrywki, bo w ciągu kilku dni urlopu w czasie letnich wakacji nierzadko zdarza się, że wszystkie okoliczne kąpieliska nie nadają się do tego, by móc z nich bezpiecznie korzystać.
Choć służby sanitarno-epidemiologiczne ostrzegają, by nie wchodzić do wody, w której doszło do zakwitu sinic, to pomimo zakazu kąpieli zdarzają się śmiałkowie, którzy mają odwagę moczyć stopy (i nie tylko) w zgniłozielonej mazi pokrywającej sporą część linii brzegowej. Czym to grozi?
Podstawowe objawy zatrucia sinicami
Dlaczego nie warto ryzykować i wchodzić do wody, w której doszło do zakwitu sinic? Pod wpływem tzw. mikrocystyn, czyli toksyn sinicowych, może dochodzić między innymi do takich symptomów jak:
- dolegliwości skórne – wysypki, zaczerwienienie, podrażnienie, pęcherze
- reakcje alergiczne – pokrzywka, a czasem napady astmy
- zapalenie spojówek lub podrażnienie oczu (swędzenie i samoistne łzawienie)
- osłabienie, spadek energii, pogorszenie samopoczucia
- ból głowy (czasem towarzyszą mu zawroty głowy)
- gorączka
- jadłowstręt, brak apetytu
- drżenie mięśni
-
bóle mięśni i stawów
- ból gardła, problem z przełykaniem pokarmów, podrażnienie jamy ustnej
- trudności z oddychaniem, napady kaszlu (w skrajnych przypadkach zapalenie płuc lub niewydolność oddechowa)
- zatrucia pokarmowe, ból brzucha, problemy żołądkowo-jelitowe
- nudności, wymioty, zgaga
- czasem zdarzają się uszkodzenia wątroby lub nerek
Toksyny związane z sinicami mogą szkodzić naszej skórze, wątrobie, układowi nerwowemu, a niektóre mogą nawet zwiększać ryzyko pojawienia się nowotworów (m.in. raka wątroby i nowotworów przewodu pokarmowego).
Pierwsza pomoc przy zatruciu sinicami
Trujące toksyny produkowane przez sinice mogą być niebezpieczne zarówno dla ludzi, jak i dla zwierząt – mogą stanowić zagrożenie dla ich zdrowia i życia.
Groźny jest nie tylko bezpośredni kontakt skóry z zanieczyszczoną sinicami wodą, ale także wdychanie jej oparów – a zwłaszcza jej picie (nie wolno też poić zwierząt wodą, w której doszło do zakwitu sinic ani używać jej do podlewania roślin).
Jeśli zetknęliśmy się z wodą pokrytą sinicami powinniśmy:
- dokładnie wypłukać całe ciało chłodną wodą (by dodatkowo nie sprzyjać namnożeniu się cyjanobakterii)
- szybko zdjąć ubranie lub strój kąpielowy zamoczony w wodzie z sinicami (należy je potem wyprać w pralce)
- skontaktować się z lekarzem lub ratownikiem i poprosić o pomoc (w przypadku pojawienia się objawów zatrucia)
Warto pamiętać, że kontakt z sinicami może być szczególnie niebezpieczny dla dzieci, dlatego po wystąpieniu objawów zatrucia wszystkie maluchy powinny być zbadane przez lekarza.
Zakwit sinic 2021 – mapa zamkniętych kąpielisk nad Bałtykiem
Przed wybraniem się nad morze lub jezioro zawsze warto sprawdzać, czy kąpieliska w ich pobliżu są otwarte. Informacje na ten temat są stale aktualizowane na stronie: sk.gis.gov.pl
Czytaj też:
Co się kryje w wodzie z fontann, jakie choroby może powodować i czemu nie wolno jej pić?Czytaj też:
Opalanie po szczepieniu przeciw COVID-19? Włoscy lekarze ostrzegają