Średnia długość życia różni się między kobietami a mężczyznami i może zależeć od wielu zmiennych. Faktem jednak jest, że w wielu krajach kobiety żyją dłużej niż mężczyźni. Naukowcy zauważyli pewną ciekawą zależność. Wcześniej te różnice były tłumaczone między innymi odmiennymi genami, teraz badacze przyjrzeli się temu jeszcze dokładniej. Chodzi o zjawisko utraty chromosomu Y przez mężczyzn – dzieje się to wraz ze starzeniem się organizmu. Należy jednak pamiętać, że długość naszego życia w bardzo dużej mierze zależy od nas samych – tego, czy będziemy odpowiednio dbać o swoje zdrowie.
Dlaczego mężczyźni żyją krócej niż kobiety? Winny jest znikający chromosom
Ludzie mają parę chromosomów płciowych. Osoby płci męskiej przy urodzeniu mają chromosomy X i Y, natomiast osoby płci żeńskiej przy urodzeniu mają dwa chromosomy X. Naukowcy „wzięli pod lupę” istotę chromosomu Y, który występuje tylko u mężczyzn. W niedawnych badaniach wykazali, jak duże znaczenie może mieć rola znikającego chromosomu Y u mężczyzn. Badania mogą mieć więc w przyszłości istotne znaczenie dla zrozumienia męskiego zdrowia.
„Szczególnie po 60. roku życia mężczyźni umierają wcześniej niż kobiety. To tak, jakby biologicznie starzeli się szybciej” – powiedział dr Kenneth Walsh, dyrektor Wydziału Medycyny Sercowo-Naczyniowej UVA i Centrum Badań Sercowo-Naczyniowych (Uniwersytet Wirginii). Badania przeprowadzone przez międzynarodowy zespół naukowców pod kierownictwem badaczy z University of Virginia School of Medicine oraz Uppsala University wykazały, że utrata chromosomu Y u mężczyzn w miarę starzenia się powoduje uszkodzenie mięśnia sercowego i może prowadzić do niewydolności serca. W konsekwencji może dojść do wcześniejszej śmierci. Te wyniki mogą więc pomóc wyjaśnić, dlaczego mężczyźni umierają średnio kilka lat wcześniej niż kobiety.
Długość życia mężczyzn a utrata chromosomu Y
Według szacunków utrata chromosomu Y dotyczy 40 procent siedemdziesięciolatków i ponad połowy dziewięćdziesięciolatków. Utrata ta występuje głównie w tych komórkach, które podlegają szybkiej rotacji, na przykład są to komórki krwi. Stan ten nie jest jednak związany z niższymi poziomami testosteronu u mężczyzn w miarę starzenia się organizmu.
W badaniu pokazano, że samce myszy, którym przeszczepiono szpik kostny pozbawiony chromosomu Y, wykazywały zwiększoną śmiertelność i patologie związane z wiekiem, w tym pogorszoną funkcję serca. „Podważano, czy utrata chromosomu Y jest wskaźnikiem biologicznego starzenia się, czy też ma bezpośredni wpływ na zdrowie mężczyzn” – powiedział dr Walsh. „Najnowsze badania dostarczają silnych dowodów na to, że efekt jest bezpośredni” – wyjaśnił badacz.
Czy można przeciwdziałać utracie chromosomu Y?
Nowe badania uznawane są za pierwszy „twardy dowód” w kwestii tego, że utrata chromosomu Y bezpośrednio powoduje szkodliwe skutki dla zdrowia mężczyzn. Już wcześniej jednak naukowcy zaobserwowali, że mężczyźni, u których występuje utrata chromosomu Y, mają większe prawdopodobieństwo zgonu w młodszym wieku oraz występowania schorzeń związanych z wiekiem, takich jak choroba Alzheimera.
Jest jeszcze za wcześnie, by powiedzieć, co mężczyźni powinni robić, aby chronić się przed utratą chromosomów Y lub złagodzić jej skutki. Wiadomo jednak, że ryzyko to zwiększa palenie papierosów. Jak twierdzą naukowcy, nowe badania prawdopodobnie stanowią dopiero „wierzchołek góry lodowej” w zrozumieniu roli utraty chromosomu Y w procesie starzenia się mężczyzn i występowania niektórych chorób.
Czytaj też:
100-latek ma serce jak dzwon. Wszczepiono mu rozrusznik, aby pracowało jeszcze lepiejCzytaj też:
Z krwi można „wyczytać”, czy ktoś ma szansę dożyć 100 lat. Najnowsze badania