Kilka dni temu głośno było o fance, która zemdlała w Poznaniu podczas koncertu piosenkarza Janna, muzyka, który był mocnym kandydatem do Eurowizji. Artysta szybko zareagował – zaapelował do publiczności, aby ta utworzyła korytarz życia. Wszystko skończyło się happy endem. Z kolei w marcu dyskutowano o stanie zdrowia pogodynki kanału KCAL News. Alissa Carlson straciła przytomność w trakcie prowadzenia programu na żywo. Dramaturgii sytuacji dodawał fakt, że pogodynka zemdlała zaraz po wejściu na antenę. Po incydencie prezenterka trafiła do szpitala, a portal today.com podał, że kilka lat wcześniej zdiagnozowano u niej wadę serca. Pogodynka zaprzeczała jednak, że utrata przytomności miała jakikolwiek związek z chorobą.
Czym omdlenie różni się od zasłabnięcia?
Bardzo często omdlenie mylone jest z zasłabnięciem, a jednak są to dwa odmienne stany. Z medycznego punktu widzenia omdlenie to krótkotrwała, całkowita utrata przytomności, która ustępuje samoistnie. Zwykle twarz staje się blada, usta sine, spojrzenie nieobecne. Pacjenci podkreślają również, że czują jakby oblewał ich zimny pot.
Natomiast w przypadku zasłabnięcia nie dochodzi do całkowitej utraty przytomności. Jest to chwilowe zaburzenie świadomości, któremu często towarzyszą zawroty głowy, mdłości lub zaburzenia widzenia. W trakcie zasłabnięcia nogi robią się jak „z waty”, w wyniku spadku napięcia mięśniowego, co może skończyć się upadkiem. Słowa „zasłabnięcie” często używamy w mowie potocznej, natomiast fachowcy mówią o stanie przedomdleniowym.
Zarówno w przypadku omdlenia, jak i zasłabnięcia, zalecana jest konsultacja lekarska, zwłaszcza, jeśli sytuacje się powtarzają. Bardzo ważne jest ustalenie ich przyczyny. Zwłaszcza, jeśli nawracają, ponieważ mogą być jedynie niegroźną przypadłością, ale także symptomem poważnej choroby serca, zagrażającej zdrowiu i życiu. Eksperci Sekcji Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego apelują do pacjentów, aby nie bagatelizowali tych objawów i zawsze konsultowali je z lekarzem.
Przyczyny utraty przytomności
Ludzie tracą przytomność z różnych powodów. Najczęstszą przyczyną omdleń jest przemijające niedokrwienie mózgu. Rodzajów omdleń jest wiele – wśród nich warto wymienić omdlenia odruchowe. Mogą wywołać je takie bodźce jak ból, zapach, dźwięk, naprężenie określonych mięśni, długotrwałe przebywanie w pozycji stojącej, a nawet gra na instrumentach np. dętych, związana z czynnością dmuchania.
Inna grupa to omdlenia kardiogenne, związane bezpośrednio z chorobą serca lub arytmią. Zwykle przed utratą przytomności pacjent odczuwa bardzo szybką albo bardzo wolną akcję serca, ból w klatce piersiowej albo duszności. Mogą też wystąpić omdlenia ortostatyczne, do których dochodzi podczas gwałtownej zmiany pozycji ciała – np. wstania z łóżka, gdy pionizacja prowadzi do spadki ciśnienia krwi, a tym samym do niedokrwienia mózgu.
Inne przyczyny omdleń to urazy i jednostki chorobowe jak np. padaczka, cukrzyca czy zaburzenia psychiczne. Zdarzają się też bardzo prozaiczne powody utraty przytomności, jak niezjedzenie śniadania, odwodnienie organizmu, silny stres czy… włożenie zbyt obcisłego ubrania np. gorsetu.
Aby ustalić przyczynę omdleń, konieczna jest konsultacja ze specjalistą, który po przeprowadzeniu szczegółowego wywiadu i zleceniu badań będzie w stanie ocenić, co je wywołuje. Jak informuje Sekcja Rytmu Serca Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego pacjent, który trafi do lekarza z powodu omdlenia, powinien przygotować się na liczne pytania o okoliczności zdarzenia. Lekarz zapyta przede wszystkim o to, czy omdlenie było pierwszym takim epizodem w życiu pacjenta czy też zdarzało się już wcześniej, a jeśli tak, w jakich odstępach czasu.
Utrata przytomności – pierwsza pomoc
Gdy czujemy, że grozi nam utrata przytomności, należy od razu się położyć. Wcześniej można napić się wody. Poprośmy kogoś o otworzenie okna. Natomiast jeśli ktoś mdleje na naszych oczach, należy również umieścić go w pozycji leżącej i unieść jego nogi do góry. Można spróbować wynieść pacjenta na powietrze, ale zwykle pierwsza metoda skutkuje. Ważne jest również, aby poluzować zbyt ciasne ubranie. Jeśli osoba jest przytomna, podajmy jej odrobinę wody. Jeśli pacjent w czasie kilku chwil nie odzyskuje przytomności, może to oznaczać nagłe zatrzymanie krążenia. Wtedy konieczne jest wezwanie pogotowia ratunkowego i niezwłoczne rozpoczęcie akcji reanimacyjnej.
Czytaj też:
Kto powinien obawiać się wysokich temperatur w upały – wskazuje dr Michał SutkowskiCzytaj też:
Nietypowe objawy zawału serca, które łatwo zbagatelizować