Coraz więcej mężczyzn w wieku reprodukcyjnym decyduje się na wazektomię. Zabieg ten staje się popularny w Polsce, co ma związek ze stosunkowo szybkim efektem oraz wysoką skutecznością, dzięki której ryzyko spłodzenia dziecka jest minimalne. Wazektomia pozwala czerpać pełną przyjemność ze współżycia – nie wpływa na funkcje seksualne oraz libido.
Męska antykoncepcja – dostępne możliwości
Kobiety mają do dyspozycji wiele metod antykoncepcji m.in. antykoncepcję hormonalną i metody barierowe, jednak w przypadku mężczyzn sytuacja wygląda nieco inaczej. Od wielu lat trwają prace nad skutecznymi pigułkami antykoncepcyjnymi dla mężczyzn, jednak wciąż brak jest ich efektów w postaci bezpiecznego preparatu.
Wazektomia to jedyna z dostępnych obecnie alternatyw dla prezerwatywy, która nie daje 100% pewności, że współżycie nie zakończy się poczęciem dziecka. Warto jednak wiedzieć, że stosowanie prezerwatyw jest zalecane także u mężczyzn po wazektomii, bo pozwalają one ograniczyć ryzyko zakażenia chorobami przenoszonymi drogą płciową.
Zabieg wazektomii zaliczany jest do chirurgicznych metod antykoncepcji. „Moda” na wazektomię nie ominęła Polski, jednak nadal temat ten jest nieco kontrowersyjny, więc mężczyźni niechętnie opowiadają o tym, że poddali się zabiegowi – wazektomia to jeden z tematów tabu, bo w opinii sporej grupy społeczeństwa narusza powszechnie przyjęte normy obyczajowe i religijne.
Co to jest wazektomia?
Jak już zostało wspomniane, wazektomia to chirurgiczna metoda antykoncepcji, która pozwala na pozbawienie mężczyzny płodności poprzez przecięcie i podwiązanie nasieniowodów. Zabieg ten może zostać wykonany metodą tradycyjną lub coraz bardziej popularną metodą „bez skalpela”. Na skutek wazektomii mężczyzna nie traci libido i w pełni zachowuje funkcje seksualne, jednak ze względu na wykonanie zabiegu urologicznego w spermie nie są obecne plemniki.
Rozwiązanie to wybierają przede wszystkim mężczyźni, którzy podejmują decyzję o rezygnacji ze starania się o dziecko z różnych względów. Nie zawsze jest to podyktowane egoistycznym lub lekkomyślnym podejściem do życia oraz chęcią cieszenia się seksem bez ryzyka poczęcia dziecka, bo wazektomia jest coraz bardziej popularną metodą antykoncepcji dla par, które mają dzieci i nie chcą powoływać na świat kolejnych.
Część środowiska medycznego, zwłaszcza lekarzy urologów, twierdzi, że wazektomia staje się niebezpiecznie popularna, a decyzje o jej wykonaniu podejmowane są pochopnie, jednak zważywszy na obowiązujące przepisy, które drastycznie ograniczają kobietom decydowanie w kwestii przerwania ciąży oraz utrudniają dostęp do antykoncepcji awaryjnej wazektomia może stać się sposobem na uniknięcie konsekwencji związanych z seksem bez zabezpieczenia lub zawodnością innych metod antykoncepcji.
Na czym polega zabieg wazektomii? Podwiązanie nasieniowodów w praktyce
Zabieg wazektomii jest zabiegiem urologicznym, który ma na celu stworzenie blokady zatrzymującej plemniki w nasieniowodzie. Co ważne: wazektomia nie powoduje braku ejakulacji – mężczyźni, którzy poddali się zabiegowi, nadal mają wytrysk, jednak sperma pozbawiona jest niezbędnych do zapłodnienia plemników.
Warto wiedzieć, że w przeszłości dość często zdarzały się przypadki poczęcia dziecka przez mężczyzn, którzy poddali się wazektomii. Co ciekawe, organizm człowieka jest na tyle sprytny, że plemniki „uczyły się” omijać blokadę w postaci przerwania ciągłości nasieniowodów. Problem ten wyeliminowało stosowanie nowoczesnych metod antykoncepcji chirurgicznej, które skutecznie uniemożliwiają plemnikom przenikanie do spermy.
Wyróżniamy dwa rodzaje wazektomii, czyli wazektomię klasyczną oraz coraz częściej stosowaną także wazektomię kanadyjską, która nazywana jest także wazektomią „bez skalpela”. Jedna i druga metoda ma na celu przerwanie ciągłości nasieniowodów w miejscu, w którym są one łatwo dostępne dla lekarza, czyli tuż pod skórą moszny. Zabieg wazektomii klasycznej i kanadyjskiej różnią się pod względem przebiegu oraz zakresu ingerencji chirurgicznej w obrębie ważnego dla każdego mężczyzny obszaru moszny.
Wazektomia klasyczna
Wazektomia klasyczna jest zabiegiem mikrochirurgicznym, czyli zabiegiem inwazyjnym, który jest jednak w pełni bezpieczny. Powikłania po wazektomii zdarzają się sporadycznie, a skuteczność tej metody wynosi ponad 99.8%.
Zanim zostanie wykonany zabieg wazektomii, konieczne jest przeprowadzenie wywiadu z pacjentem oraz zlokalizowanie nasieniowodu, w którego obrębie będzie operował lekarz urolog. Zabieg nie wymaga zastosowania znieczulenia ogólnego – najczęściej jest wykonywany w znieczuleniu miejscowym, które pozwala zredukować dyskomfort odczuwany podczas przecinania i podwiązywania nasieniowodów.
Cięcie wykonywane jest w miejscu, w którym nasieniowody są łatwo dostępne dla chirurga. W ramach zabiegu następuje przecięcie nasieniowodów. Nastepnie są one podwiązywane oraz układane w sposób, który zapobiega ich połączeniu się i niekontrolowanemu odzyskaniu płodności. Po zakończeniu zabiegu powstała rana jest zamykana za pomocą szwów. Zabieg przeprowadzenia wazektomii trwa średnio do 30 minut i nie wiąże się z koniecznością pobytu w szpitalu. Po krótkiej obserwacji pacjent wypisywany jest do domu.
Rana po zabiegu wazektomii zwykle szybko i bezproblemowo się goi, a mężczyzna nie odczuwa uciążliwych dolegliwości. Niewielki dyskomfort w okolicy moszny jest całkowicie normalny. Aby zadbać o miejsce cięcia, trzeba przestrzegać zasad higieny, stosować preparaty na ranę, które zalecił lekarz, a także zmieniać opatrunki. Szwy usuwane są po 7 dniach; nie należy współżyć do czasu zdjęcia szwów oraz trzeba zrezygnować z bardzo intensywnego trybu życia.
W przypadku odczuwania bólu można stosować środki przeciwbólowe. Ważnym elementem rekonwalescencji jest noszenie przylegającej do ciała bielizny podczas aktywności np. spacerów i wykonywania codziennych obowiązków w celu uniknięcia nadmiernego ruchu jąder. Bielizna oraz wkładane na nią spodnie nie mogą jednak uciskać moszny, oraz utrudniać swobodnej cyrkulacji powietrza.
Wazektomia „bez skalpela”, czyli wazektomia kanadyjska
Wazektomia kanadyjska to mniej skomplikowany zabieg, który pozwala uniknąć wykonywania cięcia w obrębie moszny. Tu także stosuje się znieczulenie miejscowe, a zabieg wykonuje chirurg. W tym przypadku wykonuje się jedynie niewielki otwór w powłoce skórnej tuż nad nasieniowodem – jest ona rozwarstwiana w celu umożliwienia swobodnego dostępu do miejsca operacji. Po dotarciu do nasieniowodów ich fragmenty są wycinane, a powstałe w ten sposób rany zamykane za pomocą nierozpuszczalnych szwów i dodatkowo zabezpieczane.
Możliwe jest także zamknięcie nasieniowodów za pomocą specjalnych zacisków. Po zabiegu nie ma konieczności zakładania szwów. Pacjent wychodzi ze szpitala z założonym opatrunkiem, który w domu powinien zdjąć, wziąć prysznic i dokładnie osuszyć okolicę rozwarstwienia powłoki skórnej.
Wazektomia „bez skalpela” nie wymaga długiej rekonwalescencji i jest obarczona mniejszym ryzykiem wystąpienia powikłań w obrębie rany pooperacyjnej. Przez kilka dni po zabiegu nie należy jednak intensywnie trenować i wykonywać ciężkiej pracy fizycznej.
Możliwe powikłania po zabiegu
Po wazektomii można zaobserwować:
- krwiaka w operowanym miejscu;
- infekcję;
- zapalenia nadjądrza;
- obrzęk;
- niewielki ból;
- zaczerwienienie okolic intymnych.
Po wykonaniu wazektomii należy wykonać badanie nasienia. Można także pobrać plemniki, które później mogą zostać wykorzystane w celu zapłodnienia in vitro lub zdecydować się na pobranie nasienia przed zabiegiem i zdeponowanie go w banku nasienia w celu późniejszego wykorzystania podczas zabiegu inseminacji. Badanie nasienia najlepiej wykonać w 8 i 12 tygodniu po zabiegu wazektomii. Unikaj aktywności seksualnej przez co najmniej 7 dni po wazektomii. Po zabiegu należy stosować antykoncepcję, aż badania wykażą, że nasienie jest wolne od plemników.
Czy wazektomia jest legalna w Polsce?
Wazektomia jest zabiegiem w pełni legalnym. W przeciwieństwie do sterylizacji kobiet, które nie mogą poddać się podwiązaniu jajników, bo jest to od 2020 roku nielegalne, zabieg wazektomii jest wykonywany na życzenie pacjenta w wielu klinikach. Jedynie niewielki odsetek wazektomii wykonuje się ze wskazań medycznych. W większości przypadków poddanie się zabiegowi ma na celu doprowadzenie do bezpłodności w celu uniknięcia ryzyka ciąży oraz cieszenia się komfortem związanym z bezstresowym uprawieniem seksu.
Czy wazektomia jest odwracalna?
Z medycznego punktu widzenia wazektomia nie musi wiązać się z trwałą niepłodnością. To odwracalna metoda antykoncepcji, jednak konsekwencją zabiegu jest niska szansa na spłodzenie dziecka. Wiele zależy od tego, w jaki sposób został wykonany zabieg wazektomii. Rewazektomia jest zabiegiem, który pozwala połączyć przerwane w celach antykoncepcyjnych nasieniowody. Przywrócenie płodności może jednak wymagać czasu.
Jaka jest cena wazektomii?
Wazektomia nie jest w Polsce refundowana przez NFZ, wykonuje się ją wyłącznie w prywatnych placówkach medycznych. Dlatego też w celu wykonania zabiegu wazektomii należy się udać do prywatnej placówki medycznej, gdzie dokonuje się rezerwacji terminu zabiegu. Wazektomia nie jest wyjątkowo drogim zabiegiem – szacuje się, że jej minimalna cena wyniesie ok. 2 tys. złotych. Cena wazektomii jest też uzależniona od niezbędnych badan i konsultacji.
Z kolei przywrócenie płodności po wazektomii jest o wiele droższe. Może kosztować nawet 20 tys. złotych. Wymaga także większej ilości czasu w gabinecie zabiegowym. Zabieg przywrócenia płodności ma różne statystyki skuteczności. Dlatego też zabieg wykonania wazektomii oznacza obowiązek podejmowania świadomych decyzji przez pacjenta. Przy podwiązaniu nasieniowodów ważna jest świadomość pacjenta, wynikająca ze szczerej rozmowy z lekarzem.
Skuteczność wazektomii
Wazektomia jest jedną z najskuteczniejszych metod antykoncepcji. Jak podaje NHS, jej skuteczność wynosi ok. 99%. Jest zabiegiem ambulatoryjnym o niskim ryzyku powikłań lub działań niepożądanych. Co ważne, wazektomia nie zmienia sposobu odczuwania orgazmu lub wytrysku. Sperma nadal będzie wyglądać, czuć i smakować tak samo jak przed zabiegiem wazektomii. Nadal będziesz mieć taką samą ilość nasienia, po prostu nie będzie w nim plemników. Wazektomia nie zaburza aktywności seksualnej ani zdolności do cieszenia się seksem. Uwaga: wykonanie zabiegu nie zapewnia ochrony przed infekcjami przenoszonymi drogą płciową. Nadal konieczne będzie używanie prezerwatywy.
Światowy Dzień Wazektomii
Światowy Dzień Wazektomii o organizacja, którą w 2013 r. zainicjowali reżyser filmowy Jonathan Stack oraz amerykański urolog dr Doug Stein. Jej celem jest popularyzowanie zabiegu wazektomii szczególnie w krajach słabo rozwiniętych z ogromnym przyrostem naturalnym oraz z ograniczoną możliwością wykonania zabiegu. W niektórych miejscach na świecie wazektomia może podlega karze pozbawienia wolności. Z kolei w wielu krajach rozwiniętych wazektomia to zabieg legalny, traktowany jako jedna z metod antykoncepcji dla mężczyzn i uważany za formę kontroli urodzin. W Polsce temat wazektomii postrzegana jest jako zabieg kontrowersyjny, jednak z roku na rok podwiązanie nasieniowodów zyskuje na popularności.
Czytaj też:
Wkładka domaciczna – skuteczność, działanie, skutki uboczneCzytaj też:
Spirala antykoncepcyjna - co to jest, jaką ma skuteczność i jak działa? Opinie