Jak alarmują specjaliści problem będzie się nasilał ponieważ większość chorych w momencie diagnozy ma więc niż 65 lat. Dlaczego? Częściowo wynika to ze starzenia się populacji ale również z niskiej świadomości społecznej oraz oporu mężczyzn przed wizytami u urologa. Często typowe objawy raka prostaty takie jak trudności przy oddawaniu moczu, ból podczas mikcji, czy uczucie parcia na pęcherz są bagatelizowane i zrzucane na karb dojrzałego wieku pacjenta. To właśnie brak wiedzy i niechęć do regularnych badań przyczyniają się do opóźnień w diagnozowaniu i leczeniu tej choroby. Dlatego w Polsce stale obserwuje się wzrost liczby diagnoz raka prostaty wykrywanych w późnych stadiach rozwoju. 15 września, czyli Europejski Dzień Prostaty to ważna data dla wszystkich mężczyzn i powód dla którego warto przekonać ich do kontrolnej wizyty u urologa i wykonania badań profilaktycznych.
Na co najczęściej choruje prostata?
Prostata, czyli gruczoł krokowy to organ o wielkości porównywalnej do orzecha włoskiego. Choć jest niewielki to może być źródłem poważnych problemów zdrowotnych u mężczyzn. Prostata najczęściej choruje na dwa główne schorzenia: łagodny przerost prostaty (BPH) oraz raka prostaty. Łagodny przerost prostaty dotyczy głównie starszych mężczyzn i objawia się problemami z oddawaniem moczu, w tym częstą, bolesną mikcją lub słabym strumieniem moczu. O wiele bardziej niebezpieczny jest rak prostaty ponieważ często we wczesnym stadium nie daje wyraźnych objawów, co utrudnia jego wykrycie. To właśnie dlatego w obu przypadkach kluczowe są regularne badanie i szybka diagnoza aby uniknąć powikłań i bardziej skomplikowanego leczenia. Nowotwór gruczołu krokowego rozwija się praktycznie bezobjawowo a jego pierwsze symptomy często mylone są z objawami charakterystycznymi dla łagodnego przerostu prostaty. Trudno nie zgodzić się z faktem, że jako mężczyźni jesteśmy mniej zdyscyplinowani od kobiet i rzadziej wykonujemy badania profilaktyczne i dbamy o własne zdrowie. Ponadto, zauważyłem, że wielu mężczyzn wstydzi się wizyty u urologa bądź ignoruje pojawiające się pierwsze, niepokojące objawy co później często przekłada się na skuteczność leczenia. A to duży błąd ponieważ o prostatę warto zadbać tak, jak o samochód, czyli zrobić jej „przegląd techniczny” mimo, że nie sprawia nam żadnych problemów. Panowie już od 45 roku życia powinni zadbać o regularne wizyty u urologa i oznaczanie poziomu enzymu PSA, które są kluczowe w wykryciu raka prostaty w jego początkowym stadium. A ci z obciążonym wywiadem rodzinnym już po ukończeniu 40. roku życia. – mówi dr Paweł Wisz – urolog z krakowskiego Szpitala na Klinach. W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w kolejnym etapie zlecane jest wykonanie rezonansu magnetycznego, a następnie biopsji fuzyjnej, która umożliwia nałożenie obrazu rezonansu magnetycznego na obraz USG i służy potwierdzeniu lub odrzuceniu diagnozy nowotworu gruczołu krokowego.
Na jakie objawy szczególnie zwracać uwagę?
Wczesna diagnoza raka prostaty jest kluczowa dla skuteczności leczenia, dlatego istotne jest aby mężczyźni znali objawy mogące wskazywać na jego obecność. Choć rak prostaty może rozwijać się bez wyraźnych symptomów to pewne sygnały wymagają wzmożonej czujności. Zalicza się do nich problemy z oddawaniem moczu, takie jak częste oddawanie moczu, potrzeba oddawania moczy w nocy, trudności w rozpoczęciu i kończeniu mikcji, słaby lub przerywany strumień moczu. Ponadto, ból i dyskomfort w okolicach miednicy, ból podczas oddawania moczu lub ejakulacji oraz obecność krwi w moczu lub nasieniu również powinny skłonić panów do konsultacji z lekarzem. Choć na przestrzeni ostatnich lat znacznie zwiększyła się świadomość mężczyzn dotycząca raka prostaty to i tak wielu panów decyduje się na wizytę u lekarza, gdy pojawiają się u nich bóle kości, zwłaszcza w okolicy bioder, kręgosłupa lub żeber, które świadczą już o zaawansowanej chorobie nowotworowej. Tymczasem, wykrycie raka prostaty w początkowej fazie i zastosowanie odpowiedniego leczenia daje większości pacjentów ogromne szanse na całkowite wyleczenie z pełnym zachowaniem sprawności urologicznej i seksualnej.Choć wiele z objawów raka prostaty może być spowodowanych również innymi, mniej poważnymi schorzeniami niż rak prostaty, takimi jak łagodny przerost prostaty (BPH) czy infekcje dróg moczowych to nie warto się do nich przyzwyczajać i tłumaczyć ich starzeniem się i zmianami hormonalnymi. Dlatego panowie pamiętajcie – jakichkolwiek sygnały ostrzegawcze ze strony prostaty nie powinny być bagatelizowane a ich wystąpienie zawsze powinno zostać skonsultowane z urologiem. – apeluje dr Paweł Wisz.
Prostatektomia robotyczna czyli operacyjne leczenie raka prostaty z wykorzystaniem robota
W przypadku wczesnego wykrycia raka prostaty, jedną z głównych metod leczenia jest prostatektomia, czyli operacyjne usunięcie prostaty. Można ją przeprowadzić klasyczną metodą otwartą, jak również za pomocą technik małoinwazyjnych takich jak laparoskopia czy z zastosowaniem robota chirurgicznego. Jak tłumaczy dr Paweł Wisz – Roboty chirurgiczne są wyposażone w zaawansowane narzędzia i systemy wizyjne, które zapewniają chirurgom lepszą wizualizację pola operacyjnego i większą precyzję podczas zabiegów. Mechaniczne ramię robota umożliwia wykonanie ruchów z precyzją, której nie osiąga ludzka ręka, co jest kluczowe w delikatnych operacjach urologicznych, takich jak leczenie raka prostaty. Dodatkowo, roboty oferują możliwość manipulacji narzędziami z zakresem ruchu wynoszącym 560 stopni, co przekracza możliwości tradycyjnej chirurgii laparoskopowej.
Wykorzystanie robotyki w leczeniu operacyjnym raka prostaty przynosi znaczące korzyści takie jak poprawa wyników funkcjonalnych u pacjentów. Zastosowanie tej technologii często skutkuje mniejszym ryzykiem nietrzymania moczu i redukcją liczby powikłań. Pacjenci mogą także doświadczyć krótszego czasu hospitalizacji i szybszej rekonwalescencji. Jednak najważniejszym aspektem jest możliwość osiągnięcia tzw. czystości onkologicznej, co oznacza dokładniejsze usunięcie tkanki nowotworowej. Dla przykładu w sierpniu 2020 r. w prestiżowym piśmie European Urology pojawiła się publikacja podsumowująca badania i efekty leczenia pacjentów z zaawansowanym miejscowo rakiem prostaty, którzy zoperowani zostali w latach 2015-18. Na podstawie badania statystycznego wyników pooperacyjnych potwierdzono przewagę operacji z wykorzystaniem robota nad innymi technikami operacyjnymi takimi jak laparoskopia i chirurgia otwarta. W grupie 80 pacjentów, tylko 11 z nich wymagało dalszego leczenia (radioterapii i/lub hormonoterapii), czyli w większości przypadków udało się osiągnąć czystość onkologiczną i usunąć wszystkie komórki rakowe.– dodaje dr Paweł Wisz.
Robotyka w chirurgii rośnie w siłę
Roboty medyczne stanowią przełom w nowoczesnej chirurgii, umożliwiając wykonanie precyzyjnych operacji z minimalnym ryzykiem błędów i szybszym czasem rekonwalescencji. Zastosowanie robotów wpływa na poprawę bezpieczeństwa pacjentów i przyspiesza ich powrót do normalnego życia. Najpopularniejszym systemem robotycznym stosowanym w chirurgii jest system da Vinci, opracowany przez firmę Intuitive Surgical. W 2023 roku przy jego użyciu przeprowadzono już ponad 2 milionów operacji, a globalna liczba zabiegów przekroczyła 15 milionów.
W Polsce adaptacja technik małoinwazyjnych również postępuje. Z raportu „Rynek robotyki chirurgicznej w Polsce 2023. Prognoza na lata 2024-2028" wynika, że w 2023 roku odnotowano 100% wzrost liczby zabiegów wykorzystujących system da Vinci w porównaniu do 2022 roku. Szczególnie dynamiczny wzrost zastosowania robotyki zanotowano w chirurgii – aż o 112%. Urologia i ginekologia również odnotowały znaczące wzrosty, odpowiednio o 100% i 60%.– mówi Joanna Szyman – prezeska Grupy Neo Hospital.Postęp w robotyce medycznej na świecie nadal przyczynia się do przekształcania przyszłości opieki chirurgicznej, zapewniając większą precyzję w zabiegach i minimalizując ryzyko dla pacjentów. W samym 2023 roku w Polsce 55% operacji usunięcia raka prostaty przeprowadzono przy pomocy robotów chirurgicznych, co świadczy o znaczącym postępie w zastosowaniu nowoczesnych technologii medycznych. Poprawa dostępności zabiegów robotycznych była możliwa dzięki decyzji o refundacji takich procedur przez Narodowy Fundusz Zdrowia od 1 kwietnia 2022 roku. – dodaje Joanna Szyman.
Pomimo, że rak prostaty jest najczęstszym nowotworem u mężczyzn to wciąż pozostaje tematem tabu. Wielu mężczyzn lekceważy pierwsze symptomy, co utrudnia wczesną diagnozę. To właśnie dlatego specjaliści zalecają regularne, coroczne badania profilaktyczne prostaty, nawet jeżeli z jej strony nie pojawiają się żadne objawy. Poziom PSA, badanie per rectum czy USG powinni wykonywać wszyscy mężczyźni powyżej 45. roku życia a ci, u których nowotwór ten występował wśród członków najbliższej rodziny badania powinni zrobić już po 40-ce. W ramach Europejskiego Dnia Prostaty krakowski Szpital na Klinach w dniu 16 września w godzinach od 8.00 do 16.00 zaprasza wszystkich zainteresowanych mężczyzn na bezpłatne badanie poziomu PSA. Panowie w tym dniu mogą po prostu pojawić się w szpitalu przy ul. Kostrzewskiego 47 w Krakowie lub zapisać się na konkretną godzinę kontaktując się z pracownikami rejestracji szpitala telefonicznie pod nr tel. 12 267 40 64 lub mailowo [email protected].
Liczba badań jest ograniczona.
