Jak rozpoznać refluks u niemowlaka?
Refluks żołądkowo-przełykowy bardzo często dotyka noworodków i niemowląt. Jest to zjawisko fizjologiczne, które wynika z niedostatecznego rozwoju układu pokarmowego. Objawia się ulewaniem pokarmu po posiłkach.
Co to jest refluks żołądkowo-przełykowy?
Refluks to zespół objawów, który polega na cofaniu się treści żołądkowej z żołądka do przełyku. Dotyka aż 50 procent niemowląt, dlatego uznaje się, że w przypadku małych dzieci jest to zjawisko fizjologiczne. Małe dzieci mają zwężony odźwiernik żołądka i niedostatecznie rozwinięty dolny zwieracz przełyku, dlatego pokarm często się cofa.
U części dzieci refluks może wynikać również z innych przyczyn, m.in. z przewlekłych chorób płuc. Wtedy oprócz ulewania pokarmu można zauważyć bezdechy, świszczący oddech czy napady kaszlu (zwłaszcza w nocy). Dlatego ważna jest obserwacja dziecka i konsultacja z pediatrą.
Przyczyny refluksu u niemowlaka
- niedostateczne rozwinięcie dolnego zwieracza przełyku
- zwężenie odźwiernika żołądka
-
alergie pokarmowe
-
zaburzenia metaboliczne
- przepuklina przepony
- przewlekłe choroby płuc
Objawy refluksu u niemowlaka
Refluks daje dość charakterystyczne objawy u małych dzieci:
- niemowlę ulewa po posiłkach
- na podniebieniu można zaobserwować biały „twarożek”, niestrawioną treść pokarmową
- dziecko przez sen krztusi się tak, jakby miało odruch wymiotny – gdy leży na płasko pokarm cofa się, powodując taką reakcję
- dziecko jest płaczliwe
- nie przybiera lub słabo przybiera na wadze
- ma chrypkę, mimo że nie jest chore
Diagnostyka refluksu u niemowlaka
Refluks jest w stanie zdiagnozować pediatra na podstawie wywiadu z rodzicami dziecka oraz badania podniebienia. Gdy objawy są zaostrzone, a niemowlę nie tylko ulewa, ale często wymiotuje (pojawiają się tzw. „chlustające wymioty”), nie przybiera na wadze albo cierpi na nocne bezdechy, wykonuje się 24-godzinną pH-metrię przełyku.
Badanie to ma na celu monitorowanie cofającej się treści żołądkowej i sprawdzanie stanu błony śluzowej żołądka. Polega na wprowadzeniu przez nos do przełyku cienkiej sondy i pozwala ocenić, jak poważna jest choroba. Jeżeli badanie wykaże, że PH błony śluzowej ma odczyn kwaśny, to znaczy, że dziecko cierpi na refluks.
W szczególnych sytuacjach pediatra może również zalecić wykonanie badania rentgenowskiego klatki piersiowej. Wykonuje się je u dzieci, u których lekarze podejrzewają wady anatomiczne.
Domowe sposoby na refluks
Jest kilka rzeczy, które można wykonać w domu i w ten sposób znacząco poprawić komfort życia dziecka. Należą do nich:
- zamontowanie klina w łóżeczku lub podniesienie przednich nóg łóżeczka o 30 stopni, dzięki czemu główka będzie wyżej, a pokarm nie będzie się cofał
- noszenie dziecka w pozycji pionowej po każdym karmieniu, żeby mu się odbiło
- zmiana pozycji karmienia tak, by główka dziecka była wyżej
- częste karmienie niemowlaka mniejszymi porcjami
- dbanie o to, by dziecko nie nałykało się powietrza w trakcie karmienia
- zmiana smoczka w butelce na mniejszy, z którego mleko będzie wolniej kapało, dzięki czemu wydłuży się czas karmienia, a niemowlę nie połknie tyle powietrza
- u dzieci karmionych sztucznie warto skonsultować z pediatrą wprowadzenie mleka modyfikowanego AR, które zapobiega cofaniu się pokarmu
Leczenie refluksu
Najczęściej objawy refluksu żołądkowo-przełykowego mijają samoistnie około 6 miesiąca życia dziecka. Do tego czasu zaleca się łagodzenie objawów refluksu domowymi metodami.
U dzieci, które mają nasilony refluks żołądkowo-przełykowy podaje się również leki zmniejszające PH soków żołądkowych. Jeśli badanie rtg klatki piersiowej wykaże nieprawidłowości anatomiczne, konieczne jest dalsza konsultacja z chirurgiem.