Syndrom niezdarnego dziecka może dotyczyć nawet 5 na 10 osób. Zaburzenie to częściej występuje u chłopców; dyspraksja rozwojowa dotyczy niezdolności do wykonywania precyzyjnych ruchów, które większość dzieci wykonuje żadnych problemów. Kiedy można podejrzewać, że dziecko cierpi na dyspraksję?
Co to jest dyspraksja?
Dyspraksja to minimalna dysfunkcja mózgu, która utrudnia wykonywanie precyzyjnych ruchów. Zaburzenie to może być wynikiem działania różnych czynników, wśród których najczęściej wyróżnia się:
-
zaburzenia w przebiegu ciąży,
-
zaburzenia będące wynikiem powikłań okołoporodowych np. niedotlenienia,
-
nieznaczne zmiany w mózgu,
-
inne zaburzenia, które nie dotyczą mózgu oraz nie są związane z żadnymi schorzeniami,
-
deficyty połączeń mózgowych,
- opóźnienia w rozwoju, które są wynikiem np. przedwczesnego porodu i zostały wyrównane w okresie dorastania dziecka.
Syndrom niezdarnego dziecka nie zawsze rozpoznawany jest wystarczająco wcześnie, aby możliwe było szybkie zapobieganie jego skutkom. Stwarza to nawarstwiające się problemy, które dotyczą rozwoju dziecka i jego funkcjonowania w domu, przedszkolu i szkole.
Dyspraksja – objawy
Objawy syndromu niezdarnego dziecka są różne i mogą charakteryzować się zmiennym nasileniem. Ze względu na to, że zaburzenie to dotyczy koordynacji ruchowej, dziecko wolniej się rozwija i może mieć problemy z przekraczaniem kolejnych progów rozwojowych. Zaburzenie to nie wpływa na iloraz inteligencji, a przeprowadzone badania dowiodły, że dzieci z dyspraksją bardzo często cechuje ponadprzeciętna inteligencja.
Do częstych objawów, które mogą wskazywać na syndrom niezdarnego dziecka, zalicza się:
-
późne zdobywanie nowych umiejętności na różnych etapach rozwoju,
-
problemy z chodzeniem, potykanie się i częste przewracanie się,
-
problemy z koncentracją,
-
problemy z wykonywaniem precyzyjnych czynności manualnych np. zapinaniem guzików i wiązaniem butów,
-
niechęć do wykonywania czynności manualnych np. rysowania i lepienia z plasteliny,
-
trudności podczas samodzielnego spożywania pokarmów (dziecko może długo wymagać karmienia, bo nie jest w stanie nauczyć się prawidłowo korzystać z widelca oraz łyżki),
-
problemy z nauką pisania i czytania,
-
mniejszą sprawność fizyczną,
- wyjątkową drażliwość i nadpobudliwość.
Dzieci z dyspraksją często uważane są za leniwe, co jest wyjątkowo krzywdzące i może spowodować rozwój zaburzeń na tle emocjonalnym. Poczucie niesprawiedliwości, niezrozumienia, wstydu oraz lęku, które pojawiają się u starszych dzieci z tym zaburzeniem dodatkowo utrudniają normalne funkcjonowanie. Stygmatyzowanie w przedszkolu i szkole, drwiny rówieśników oraz niezadowolenie i ciągłe pretensje rodziców to częsty powód stopniowego zamykania się dzieci z niezdiagnozowaną dyspraksję w swoim własnym świecie i nawarstwiania się nowych problemów z ich rozwojem.
Jak diagnozuje się leczy się dyspraksję?
Odpowiednio wcześnie zdiagnozowany syndrom niezdatnego dziecka pozwala na szybkie nadrobienie przez dziecko zaległości w rozwoju oraz uniknięcie poważnych problemów na tle emocjonalnym. Obserwując malucha, można szybko zauważyć częste objawy syndromu niezdarnego dziecka. Szczególną uwagę należy zwrócić na dzieci, które późno zaczęły podnosić główkę, przewracać się z pleców na brzuch, raczkować, siadać oraz chodzić, a także występują u nich problemy z koordynacją ruchową, czyli potykanie się na prostej drodze, problemy z samodzielnym ubieraniem, jedzeniem i wykonywaniem innych, prostych czynności np. wkładaniem zabawek do pojemników.
Diagnostyką syndromu niezdarnego dziecka początkowo zajmuje się pediatra, czyli pierwszy ze specjalistów, z którym powinniśmy omówić nasze obawy i problemy z rozwojem dziecka. Na etapie diagnozowania tego zaburzenia niezbędna jest też, m.in. konsultacja neurologiczna, okulistyczna, laryngologiczna, psychologiczna i logopedyczna. Wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie pracy z dzieckiem pozwala nadrobić zaległości rozwojowe i jest sposobem na ochronę dziecka przed trudnościami, które wiążą się z dyspraksją na kolejnych etapach życia.
Czytaj też:
Nowa bezpłatna infolinia dla dzieci, młodzieży i ich opiekunów