Odkrycia dokonali naukowcy z Uniwersytetu Kalifornijskiego w Los Angeles (UCLA), a wyniki badań publikuje „Nature”. Naukowcy sugerują nową metodę wzmacniania pamięci, która może być stosowana jako wczesna interwencja w przypadku demencji.
W jaki sposób mózg łączy wspomnienia?
Nasze mózgi rzadko rejestrują pojedyncze wspomnienia — zamiast tego przechowują je w grupach, aby przypomnienie jednego ważnego wspomnienia wyzwalało przywołanie innych powiązanych czasem. Jednak wraz z wiekiem nasze mózgi stopniowo tracą zdolność łączenia powiązanych wspomnień. – Nasze wspomnienia są ogromną częścią tego, kim jesteśmy. Zdolność do łączenia powiązanych doświadczeń uczy, jak zachować bezpieczeństwo i skutecznie działać na świecie – wyjaśnił Alcino Silva, wybitny profesor neurobiologii i psychiatrii z UCLA.
Aby ułatwić zrozumienie tego procesu, wyjaśnijmy: komórki są wysadzone receptorami. Aby dostać się do komórki, dana cząsteczka musi przyczepić się do odpowiedniego receptora, który działa niczym klamka i zapewnia dostęp do środka. Zespół z UCLA skoncentrował się na genie CCR5, który koduje receptor CCR5 – dokładnie ten sam, przez który wirus HIV zaraża komórki mózgowe i powoduje utratę pamięci u pacjentów z AIDS.
Laboratorium prof. Silvy już we wcześniejszych badaniach wykazało, że ekspresja CCR5 zmniejsza możliwość przywoływania pamięci. Teraz naukowiec i jego zespół odkryli główny mechanizm leżący u podstaw zdolności myszy do łączenia ich wspomnień z dwóch różnych klatek. Zwiększenie ekspresji genu CCR5 w mózgach myszy w średnim wieku zakłócało łączenie pamięci. Zwierzęta zapomniały o połączeniu między dwiema klatkami. Kiedy naukowcy usunęli gen CCR5 u zwierząt, myszy były w stanie łączyć wspomnienia, których myszy z genem nie były w stanie.
Jak lek przeciwwirusowy może przywrócić pamięć?
Silva wcześniej badał lek, marawirok, który od 2007 roku jest zatwierdzony do leczenia zakażonych wirusem HIV. Naukowcy odkryli, że działający przeciwwirusowo marawirok hamował również CCR5 w mózgach myszy. – Kiedy podawaliśmy marawirok starszym myszom, lek powielał efekt genetycznego usunięcia CCR5 z ich DNA. Starsze zwierzęta były w stanie ponownie połączyć wspomnienia – powiedział Silva.
Odkrycie sugeruje, że marawirok może być stosowany poza wskazaniami, aby pomóc przywrócić pamięć ludziom w średnim wieku, a także odwrócić deficyty poznawcze spowodowane zakażeniem wirusem HIV. – Naszym następnym krokiem będzie zorganizowanie badania klinicznego w celu przetestowania wpływu marawiroku na wczesną utratę pamięci – powiedział Silva. – Kiedy w pełni zrozumiemy, jak zanika pamięć, możemy spowolnić ten proces – dodał.
W tym miejscu może nasuwać się pytanie: dlaczego mózg potrzebuje genu, który zakłóca jego zdolność do łączenia wspomnień? – Życie byłoby niemożliwe, gdybyśmy wszystko pamiętali. Podejrzewamy, że CCR5 umożliwia mózgowi łączenie znaczących doświadczeń poprzez odfiltrowanie mniej istotnych szczegółów – podsumował prof. Silva.