Mianem wtórnego utonięcia określa się jedną z możliwych konsekwencji podtopienia. To stan, w którym niewielka ilość wody dostaje się do płuc, podrażnia wyściółkę narządów i zaburza proces wymiany gazowej, a w rezultacie znacznie utrudnia lub wręcz uniemożliwia prawidłowe oddychanie. W przebiegu tego powikłania nierzadko dochodzi do obrzęku płuc.
Objawy wtórnego utonięcia
Wtórne utonięcie jest bardzo niebezpieczne, bo jego objawy można łatwo zbagatelizować albo przypisać innym schorzeniom. Mowa tu o symptomach takich jak:
- uporczywy kaszel,
- bóle w klatce piersiowej,
- duszności,
- nudności,
- wymioty,
- uczucie dużego zmęczenia,
- senność i osłabienie,
- wysoka temperatura ciała (gorączka).
Wymienione wyżej dolegliwości mogą wystąpić w ciągu 24 godzin od momentu zachłyśnięcia wodą. Należy więc bacznie obserwować osobę, która doświadczyła podtopienia i reagować na wszelkie niepokojące zmiany w jej zachowaniu, zwłaszcza jeśli zaobserwujemy, że ma trudności ze złapaniem powietrza lub zaburzenia świadomości. W takiej sytuacji należy niezwłocznie udać się na szpitalny oddział ratunkowy lub wezwać karetkę pogotowia. W tym celu trzeba zadzwonić pod numer 999 lub 112.
Na czym polega pierwsza pomoc w przypadku wtórnego utonięcia?
Co można zrobić w oczekiwaniu na profesjonalną pomoc medyczną? Wszystko zależy od tego, jaki jest stan osoby, która doświadczyła podtopienia. Jeśli nie doszło do utraty przytomności, należy podjąć czynności, które ułatwią pozbywanie się wydzieliny zalegającej w płucach. W tym celu ułóż poszkodowanego na brzuchu (tak, by głowa znajdowała się poniżej klatki piersiowej) i uderz kilka razy dłonią złożoną w łódeczkę w przestrzeń między łopatkami. Za każdym razem sprawdź, czy płyn nie przemieścił się do ust.
W przypadku osób dorosłych (z wyjątkiem kobiet w ciąży), starszych dzieci i nastolatków można wykonać również tak zwany chwyt (rękoczyn) Heimlicha. Należy stanąć za ofiarą podtopienia, objąć jej tułów obiema rękami na wysokości pasa i lekko pochylić ją do przodu. Następnie trzeba ułożyć zaciśniętą pięść na nadbrzuszu osoby poszkodowanej, tuż poniżej wyrostka mieczykowatego mostka (to niewielki „guzek” wyczuwalny w tzw. dołku sercowym, czyli na wysokości dziewiątego kręgu piersiowego). Druga dłoń powinna objąć zaciśniętą pięść i uciskać nadbrzusze energicznymi ruchami (ku górze i do siebie).
Czym różni się wtórne utonięcie od suchego utonięcia?
W przebiegu suchego utonięcia płyn nie przedostaje się do płuc. Dochodzi natomiast do skurczu krtani i strun głosowych, co prowadzi do trudności z oddychaniem. Można zaobserwować objawy podobne jak przy wtórnym utonięciu, czyli uporczywy kaszel, duszności czy zmęczenie i osłabienie. Oba wymienione stany są konsekwencją podtopienia. Zdarzają się jednak dość rzadko. Występują przede wszystkim u dzieci.
Czemu nie wolno lekceważyć wtórnego utonięcia?
Bagatelizowanie suchego lub wtórnego utonięcia może doprowadzić do śmierci osoby poszkodowanej. Dlatego ofiara podtopienia, u której występują jakiekolwiek niepokojące objawy powinna jak najszybciej trafić pod opiekę specjalistów. Leczenie polega przede wszystkim na antybiotykoterapii i tlenoterapii. Konieczne jest również wykonanie badań obrazowych, na przykład RTG.
Czytaj też:
Dużo więcej zatruć pokarmowych niż rok wcześniej! Niebezpieczna jest zwłaszcza SalmonellaCzytaj też:
Dopada cię „popołudniowy kryzys”? Zobacz, jak pokonać afternoon slump
Źródła:
- D. Przygoda, Marek Mandera, Tomasz Stępień, Dariusz Myrcik, Pierwsza pomoc w wybranych stanach szczególnych
- health.clevelandclinic.org
- webmd.com