Złamanie kończyny czy poparzenie skóry – to tylko przykłady, które można zakwalifikować jako wypadek przy pracy (oczywiście, za każdym razem fakt, co było bezpośrednią przyczyną danego zdarzenia ustalany jest indywidualnie). Warto wiedzieć, kto może ubiegać się o wypłatę jednorazowego odszkodowania.
Kiedy mówimy o wypadku przy pracy?
Jak informuje Zakład Ubezpieczeń Społecznych, wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną, które spowodowało uraz lub śmierć. Takie zdarzenie może nastąpić podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności albo poleceń przełożonych. Także podczas wykonywania czynności na rzecz pracodawcy nawet bez polecenia lub w czasie, w którym pracownik pozostawał w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą formy a miejscem obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. O odszkodowanie można się też ubiegać, jeśli do zdarzenia doszło w czasie podróży służbowej lub na szkoleniu.
Komu przysługuje odszkodowanie za wypadek przy pracy?
Podstawą do wypłacenia jednorazowego odszkodowania jest opłacanie składek na ubezpieczenie wypadkowe. O wypłatę świadczenia mogą ubiegać się nie tylko osoby zatrudnione na umowę o pracę, lecz także te, które są zatrudnione na umowę zlecenie (pod warunkiem, że płatnik opłacił również składkę na ubezpieczenie wypadkowe).
Z analizy Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wynika, że w 2022 roku wszystkie oddziały w Polsce wypłaciły łącznie 42,6 tysięcy jednorazowych odszkodowań osobom, które miały wypadek przy pracy lub doświadczyły uszczerbku na zdrowiu z tytułu choroby zawodowej. Warto wiedzieć, że odszkodowanie może zostać wypłacone także członkom rodziny osoby, która w wyniku wypadku przy pracy zmarła.
Jakich formalności należy dopełnić?
Wypłata odszkodowania nie następuje z automatu. Najpierw trzeba złożyć właściwy wniosek oraz protokół powypadkowy lub kartę wypadku. W tych dokumentach muszą zostać wyjaśnione okoliczności zdarzenia i możliwe przyczyny. Najlepiej, jeśli dana sytuacja zostanie udokumentowana np. na fotografiach. Konieczne jest też przedstawienie zaświadczenia o stanie zdrowia od lekarza.
Dokumenty niezbędne do wypłacenia jednorazowego odszkodowania powinien w imieniu poszkodowanego złożyć płatnik składek – pracodawca. Osoby prowadzące działalność gospodarczą mogą to zrobić pisemnie (lub ustnie) w dowolnej placówce ZUS. Dokumenty można również wysłać pocztą.
Jaka jest wysokość odszkodowania?
Odszkodowanie można otrzymać za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. Na ile wyceniany jest 1 procent? W tym momencie stawka za każdy procent wynosi 1269 zł netto (tak będzie do końca marca 2024 roku). O tym, jaka jest procentowa wartość uszczerbku na zdrowiu, decyduje lekarz orzecznik ZUS bądź komisja lekarska. W tym roku przeciętna wysokość odszkodowania wypłacanego przez ZUS to 8391 zł.
W okresie od 1 kwietnia 2023 r. do 31 marca 2024 r. kwoty jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej wynoszą:
- 1269 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu;
- 1269 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu, z tytułu zwiększenia tego uszczerbku co najmniej o 10 punktów procentowych;
- 22 212 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji ubezpieczonego;
- 22 212 zł z tytułu orzeczenia całkowitej niezdolności do pracy oraz niezdolności do samodzielnej egzystencji wskutek pogorszenia się stanu zdrowia rencisty;
- 114 231 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego ubezpieczonego lub rencisty;
- 57 115 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest członek rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty inny niż małżonek lub dziecko;
- 114 231 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie małżonek i jedno lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 22 212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na każde z tych dzieci;
- 114 231 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnionych jest równocześnie dwoje lub więcej dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 22 212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugie i każde następne dziecko;
- 22 212 zł, gdy obok małżonka lub dzieci do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są równocześnie inni członkowie rodziny zmarłego ubezpieczonego lub rencisty; każdemu z nich przysługuje ta kwota, niezależnie od odszkodowania przysługującego małżonkowi lub dzieciom;
- 57 115 zł, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawnieni są tylko członkowie rodziny inni niż małżonek lub dzieci zmarłego ubezpieczonego lub rencisty oraz 22 212 zł z tytułu zwiększenia tego odszkodowania przysługującego na drugiego i każdego następnego uprawnionego.
Czytaj też:
COVID-19 może być uznany za chorobę zawodową, jednak prawie nikt o tym nie wieCzytaj też:
ZUS skontrolował zwolnienia lekarskie. Tysiące wstrzymanych zasiłków, miliony do oddania