Zawał serca jest stanem niedokrwienia mięśnia sercowego, a co za tym idzie – jego martwicy i zaburzenia funkcjonowania. Najczęściej jest konsekwencją miażdżycy tętnic wieńcowych. Jest to stan bezpośrednio zagrażający życiu. Na rozwój chorób układu krążenia wpływa nasz styl życia, między innymi palenie tytoniu, stres, spożywanie alkoholu oraz brak aktywności fizycznej. Osoba, która doznaje zawału, wymaga natychmiastowej pomocy. Żeby rozpoznać to schorzenie, poza jego charakterystycznymi objawami, należy zwrócić uwagę też na nietypowe symptomy.
Jakie są nietypowe objawy zawału serca?
Najbardziej charakterystycznym objawem zawału jest ból w klatce piersiowej, jednak istnieją też nietypowe symptomy. Na ich podstawie trudniej jest zdiagnozować zawał mięśnia sercowego, jednak mogą one występować aż u 30-40 procent pacjentów. Zawał, który nie przebiega „klasycznie” może dawać objawy, które z pozoru wydają się zupełnie niezwiązane z sercem lub w ogóle układem krążenia. Takie nietypowe objawy mogą świadczyć o zawale serca, ale też o innych jednostkach chorobowych, dlatego łatwo je zignorować. Jest to:
- szybkie bicie serca lub kołatanie,
- duszności,
- osłabienie,
- zawroty głowy,
- stan przedomdleniowy lub omdlenie,
- ataki strachu lub paniki,
- dolegliwości reumatoidalne (ból stawu barkowego, stawów łokciowych, stawów nadgarstkowych, okolicy łączenia żeber z mostkiem),
- silny ból brzucha z wymiotami i nudnościami,
- kaszel,
- wymioty,
- zlewne poty.
Ze względu na to, że powyższe objawy na pozór w ogóle nie łączą się z sercem, szalenie ważne jest zwiększenie czujności lekarskiej – zarówno lekarzy rodzinnych, jak i pozostałych specjalistów. Te nietypowe objawy mogą wynikać z tego, że razem z zawałem dochodzi u osoby chorej też do różnych powikłań, na przykład uszkodzenia mięśnia sercowego czy epizodu ostrej niewydolności serca.
Co charakteryzuje zawał serca?
Do zawału serca dochodzi zazwyczaj po wysiłku lub w wyniku silnego stresu. Dolegliwości z nim związane trwają najczęściej mniej niż 20 minut, jednak nie ustępują w stanie spoczynku. Typowe objawy zawału serca koncentrują się wokół bólu w klatce piersiowej, ale też w okolicy przedsercowej. Nie jest to ból punktowy, tylko „rozlewa” się on po klatce piersiowej. Często promieniuje do szyi, barku, lewej dłoni czy żuchwy.
Typowe jest uczucie bólu, ciężaru lub gniecenia za mostkiem. Może mieć też charakter ucisku, dławienia, pieczenia lub objawiać się jako trudny do określenia dyskomfort. Charakterystycznym objawem dla tego schorzenia jest również nagła duszność wysiłkowa – występuje w sytuacji, gdy dana osoba próbuje wykonać wysiłek. Wiąże się wtedy on z uczuciem braku powietrza i pojawia się u osób, u których nie występował wcześniej lub dolegliwość nagle znacznie się nasila. Nie zmniejsza się po przyjęciu nitrogliceryny podjęzykowo (dotyczy to osób, które mają ją przepisaną przez lekarza). Należy jednak pamiętać, że zawał serca u każdego pacjenta może objawiać się inaczej. Szczególnie czujne powinny być osoby, u których stwierdzono już chorobę wieńcową.
Jakie są czynniki ryzyka zawału serca?
Najczęstszym powodem wystąpienia zawału serca są zmiany miażdżycowe. Można zmniejszyć ryzyko zawału, ograniczając następujące czynniki:
- palenie papierosów,
- wysoki poziom cholesterolu,
- wysokie ciśnienie krwi,
- siedzący tryb życia,
- nadwaga,
- cukrzyca.
Znaczenie mają też przyczyny, które są niezależne od nas, takie jak:
- Wiek – z wiekiem wzrasta ryzyko zawału serca. W większości przypadków (ponad 80 procent) osoby, które umierają w wyniku chorób serca, mają 65 lat lub więcej.
- Płeć – ta choroba częściej przydarza się mężczyznom. Mają ją statystycznie wcześniej niż kobiety, które są poddane ochronnemu działaniu estrogenów. Jednak po menopauzie to u kobiet częściej dochodzi do zawału.
- Skłonności rodzinne – w tym przypadku szanse na zachorowanie są większe, jednak zdrowy tryb życia podnosi prawdopodobieństwo uniknięcia choroby.
Czytaj też:
„Złota godzina” przy zawale serca. Ta wiedza może uratować życieCzytaj też:
Dokucza ci ból i drętwienie nóg? To znak, że powinieneś zbadać cholesterol