Choroba Scheuermanna, inaczej młodzieńcza kifoza, to jedno z poważnych schorzeń kręgosłupa, które znacząco ograniczają sprawność ruchową, jednak przed długi czas nie powodują żadnych objawów chorobowych. Choć choroby kręgosłupa kojarzymy przede wszystkim z bólem pleców, to w tym przypadku mamy do czynienia z brakiem symptomów chorobowych do momentu, gdy dojdzie do nieodwracalnych zmian w budowie kręgosłupa.
Schorzenia kręgosłupa – choroba Scheuermanna
Choroby kręgosłupa mogą mieć różne podłoże. Coraz częściej związane są z naszym trybem życia oraz zaniedbaniami związanymi z brakiem ruchu i utrzymywania właściwej pozycji ciała np. podczas pracy siedzącej. Przestały one dotyczyć jedynie osób w podeszłym wieku i coraz częściej diagnozowane są u dzieci, stanowiąc efekt przeciążenia pleców oraz nieleczonych wad postawy.
W przypadku choroby Scheuermanna mamy do czynienia z postępującą martwicą przednich części trzonów kręgów piersiowych. Nadal nie jest znana dokładna przyczyna tej choroby, jednak prowadzone przez wiele dekad badania pozwoliły wyodrębnić kilka mogących przyczynić się do jej rozwoju czynników. Zaliczamy do nich m.in. czynniki genetyczne oraz mikrourazy kręgosłupa, a także niektóre infekcje wirusowe i bakteryjne. Coraz częściej naukowcy wskazują na zapalne podłoże schorzenia, a także łączą chorobę Scheuermanna z intensywnym wysiłkiem fizycznym oraz wyczynowym uprawieniem sportów, które znacznie obciążają kręgosłup, prowadząc do powstawania mikrourazów.
Po raz pierwszy choroba Scheuermanna została opisana w 1920 roku, jednak dziś wiadomo, że dotyczyła także m.in. żyjących 7000 lat p.n.e. mieszkańców Kaukazu – zmiany typowe dla pogłębionej kifozy młodzieńczej zaobserwowano w przypadku odkrytych podczas wykopalisk szkieletów dzieci i młodzieży. O zmianach chorobowych kręgosłupa piersiowego, które wskazują na chorobę Scheuermanna, pisał już Hipokrates.
Jak rozwija się kifoza młodzieńcza?
Kifoza młodzieńcza rozwija się w okresie intensywnego wzrostu kości i trzonów kręgowych u nastolatków w wieku 12-16 lat. Szybciej objawy chorobowe zauważane są u nastoletnich dziewcząt, co ma związek z wcześniej rozpoczynającym się procesem dojrzewania. Sam proces chorobowy nie wiąże się z występowaniem niepokojących objawów chorobowych – kifoza młodzieńcza przez długi czas nie wywołuje bólu, jednak związane z nią zmiany martwicze trwale uszkadzają kręgosłup, prowadząc do ograniczenia jego ruchomości oraz wpływając na sprawność fizyczną.
Początkowo zmiany chorobowe widoczne są jedynie na zdjęciach rentgenowskich, które nie są wykonywane w celach przesiewowych, dlatego w zdecydowanej większości przypadków choroba Scheuermanna wykrywana jest w fazie czynnej i fazie późnej, które cechują się występowaniem objawów chorobowych.
Choroba Scheuermanna – objawy
Choroba Scheuermanna rozwija się przez kilka lat, wchodząc w kolejne fazy, które prowadzą do uszkodzeń w obrębie kręgosłupa piersiowego.
W pierwszej fazie choroby nie mamy do czynienia z objawami chorobowymi, jednak zauważalna jest zmiana w wyglądzie pleców. Wówczas bywa rozpoznawana kifoza piersiowa (tzw. okrągłe plecy), co ma najczęściej związek z badaniami profilaktycznymi dzieci w wieku szkolnym. Typową kifozę piersiową, która ma związek z wadami postawy, można skutecznie leczyć m.in. dzięki fizykoterapii. Niestety, choroba Scheuermanna jest o wiele bardziej niebezpieczną postacią kifozy, która przez długi czas postępuje, prowadząc do nieodwracalnych zmian martwiczych przednich części trzonów kręgów piersiowych.
Druga faza choroby (faza czynna) wywołuje pierwsze objawy, które bywają bagatelizowane. Zaliczamy do nich ból pleców, który pojawia się po długim siedzeniu oraz leżeniu, sztywność kręgosłupa, a także ogólne osłabienie i zmęczenie. W tej fazie choroby młodzież często rezygnuje z wysiłku fizycznego, co ma związek ze złym samopoczuciem. W fazie czynnej rozpoznawanych jest niewiele przypadków choroby Scheuermanna, jeżeli nie zostaną wykonane specjalistyczne badania diagnostyczne, które pozwalają zaobserwować typowe zmiany w obrazie kręgów piersiowych.
Późna faza choroby, czyli faza trzecia trwa do momentu zakończenia procesów wzrostowych i prowadzi do trwałego uszkodzenia kręgów. Charakteryzuje się występowaniem silnego bólu pleców, sztywnością kręgosłupa i widoczną zmianą wyglądu pleców. Zaawansowana postać choroby prowadzi do pogłębionej kifozy oraz związanych z nienaturalnym wygięciem kręgosłupa zaburzeń neurologicznych.
Czytaj też:
Ortopeda – lekarz od zdrowych kości i prawidłowej postawyCzytaj też:
Fibrodysplazja – rzadka choroba genetyczna kości. Na czym polega?