W najnowszym komunikacie wydanym przez Polską Agencję Atomistyki 7 marca rano wskazano, że w Polsce nie ma zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi, a także dla środowiska. Od momentu wybuchu wojny na Ukrainie, w Polsce ani razu nie odnotowano wzrostu promieniowania.
Jakie informacje płyną z Ukrainy?
Państwowy Inspektorat Nadzoru Jądrowego Ukrainy informuje, że do podwyższenia poziomu promieniowania na razie nie doszło. W tzw. Strefie Wykluczenia w Czarnobylu wystąpiły natomiast rażące naruszenia wymogów bezpieczeństwa. Doszło tam do uszkodzenia, kilku czujników, nie są respektowane przez Rosjan wymogi sanitarne. W Strefie Wykluczenia i poza nią wskazano na niekontrolowane przemieszczanie się personelu i sprzętu wojskowego.
Czy w wyniku zniszczenia elektrowni spowodowanego działaniami wojennymi może dojść do skażenia radiacyjnego?
Zniszczenie elektrowni jądrowej w wyniku działań wojennych może spowodować skażenie radiacyjne o różnym zasięgu i różnym ryzyku, tak samo jak awaria i każda inna katastrofa związana z elektrownią – wskazuje prof. Leszek Królicki, członek Rady ds. Bezpieczeństwa Jądrowego i Ochrony Radiologicznej Państwowej Agencji Atomistyki. Jak dodaje, elektrownie posiadają szereg zabezpieczeń, te jednak w wyniku działań wojennych mogą zostać zniszczone. Zasięg i stopień skażenia, do którego mogłoby dojść, jest zdaniem eksperta, trudny w obecnej chwili do przewidzenia.
Gdzie można śledzić najnowsze dane dotyczące poziomu skażenia?
Najnowsze wiarygodne dane na temat poziomu promieniowania w Polsce można sprawdzić na tej stronie.
Czy powinniśmy zaopatrzyć się w płyn Lugola?
Eksperci wskazują, że nie ma obecnie takiej potrzeby. Płynu Lugola nie należy przyjmować bez wyraźnej potrzeby. Można go wypić gdy są do tego wyraźne zalecenia, by zapobiec wychwyceniu przez tarczycę szkodliwego promieniowania. Efekt ochronny utrzymuje się przez 24 godziny, w kolejnej dobie maleje do zera, nie ma zatem sensu wypijania go „na zapas”. W takiej sytuacji płyn Lugola nie ochroni przed wystąpieniem raka, tarczycy lub nowotworami w innych tkankach – wskazują endokrynolodzy. Zastosowanie płynu powinno zawsze zostać skonsultowane z lekarzem. Stosowanie go samodzielnie może prowadzić do nadczynności lub niedoczynności tarczycy.
Co to jest choroba popromienna i kiedy się rozwija?
Ostra choroba popromienna rozwija się w efekcie ekspozycji organizmu na promieniowanie jonizujące w dawce, co najmniej 1 Gy. Przewlekła choroba popromienna pojawia się po ekspozycji na mniejsze dawki promieniowania, oddziałującego na ponad 60 proc. powierzchni ciała. Skutki dla zdrowia zależą od wielkości dawki promieniowania.
Jakie są objawy choroby popromiennej?
Choroba popromienna może przyjmować różne formy. Należą do nich:
- choroba popromienna jelit /Cechuje się krwawymi biegunkami, zaburzeniami gospodarki wodno-elektrolitowej, obrzękami oraz skazą krwotoczną, w jej wyniku może dojść do nieodwracalnego uszkodzenia przewodu pokarmowego, a śmiertelność sięga 50-100 proc./
- postać hematologiczna /Objawia się skazą krwotoczną, niedokrwistością z towarzyszącym osłabieniem, spadkiem poziomu limfocytów we krwi i pogorszeniem naturalnej odporności organizmu, dla około 25 proc. osób kończy się zgonem/
- mózgowa choroba popromienna /umiera każdy chory, a choroba rozwija się bardzo szybko, pojawiają się takie objawy jak drgawki, utrata przytomności, niewydolność oddechowa, obrzęk i niedotlenienie mózgu/
- enzymatyczna choroba popromienna /Prowadzi do natychmiastowej utraty przytomności i śmierci/
- subkliniczna choroba popromienna /Przebiega z ogólnym osłabieniem i limfopenią, czyli spadkiem ilości limfocytów we krwi/
Do skutków przewlekłej choroby popromiennej zalicza się:
- wzrost zachorowalności na nowotwory /białaczkę, chłoniaki, nowotwory tarczycy/
- niepłodność
- zaćmę
- zaburzenia hormonalne
Czytaj też:
Wojna na Ukrainie. „Rażące naruszenia” w Czarnobylu