Ciemną triadą nazywamy zestaw pewnych cech osobowości uznawanych za szkodliwe i społecznie niepożądane. Wspomniane „trio” tworzą:
- makiawelizm – skłonność do realizowania wyznaczonych celów na drodze manipulacji, często kosztem uczuć innych ludzi (zgodnie z zasadą „cel uświęca środki”),
- narcyzm – wyraża się przede wszystkim w nadmiernym poczuciu własnej wartości, postawie roszczeniowej, zazdrości, arogancji, a także chęci dominowania nad innymi,
- psychopatia – jej kluczowe elementy to brak empatii (niezdolność do „wczucia się” w sytuację innych ludzi), impulsywność oraz niski poziom lęku.
Z „ciemną triadą” wiąże się również zjawisko określane jako catfishing. Polega ono na podszywaniu się pod inną osobę i budowaniu fałszywego wizerunku w przestrzeni internetowej. Catfishing może przybierać różne formy. Głównym celem tych działań jest osiągnięcie szeroko pojętych korzyści, na przykład materialnych (wyłudzenia finansowe) czy osobistych (zemsta).
Czytaj też:
10 psychopatycznych cech, których nigdy nie wolno tolerować u partnera
Catfishing a cechy osobowości
W badaniu australijskich naukowców wzięło udział ponad 660 osób. Większość – bo aż 55,8% – stanowili mężczyźni. Ochotników poproszono o wskazanie, jak często dopuszczają się różnych zachowań związanych z catfishingiem. Mowa tu o działaniach, takich jak organizowanie oszustw internetowych czy przedstawianie niedokładnych danych osobowych w celu przyciągnięcia uwagi przyjaciół lub potencjalnych partnerów. Uczestników oceniono również pod kątem następujących cech osobowości: sadyzmu, psychopatii, narcyzmu i makiawelizmu.
Warto zwrócić uwagę na fakt, że ochotnicy wypełniali przygotowane wcześniej ankiety. Dokonywali więc samoopisu. Taka forma organizacji badania ma pewne wady. Uczestnicy mogą świadomie fałszować wyniki, dążąc do przedstawienia siebie w korzystniejszym świetle. By zmniejszyć wspomniane ryzyko, naukowcy zmierzyli poziom społecznej atrakcyjności respondentów, czyli ich skłonność do „ukrywania swojego prawdziwego ja”.
Kto najczęściej oszukuje w Internecie?
Australijscy badacze odkryli, że osoby, które dopuszczały się działań związanych z catfishingiem osiągały wyższe wyniki na skali psychopatii, narcyzmu i sadyzmu. Największy wpływ na podejmowanie opisanych wyżej zachowań miała natomiast ostatnia z przywołanych cech. Wbrew wcześniejszym przewidywaniom, płeć okazała się w tym przypadku czynnikiem nieistotnym.
Czytaj też:
JOMO „pod lupą” naukowców. Czy bycie offline rzeczywiście jest dobre dla zdrowia psychicznego?Czytaj też:
Narcyzi, psychopaci, sadyści i makiaweliści inaczej zareagowali na pandemię
Źródła:
- E. Sanecka, Ciemna triada osobowości w środowisku pracy. Perspektywa interakcyjna, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, Katowice 2020
- neurosciencenews.com
- sciencedirect.com