Żelazo i anemia pod lupą
Niedobór żelaza jest najczęstszą przyczyną występowania niedokrwistości, czyli właśnie anemii, u najmłodszych. Żelazo (Fe) jest podstawowym składnikiem hemoglobiny, czyli czerwonego barwnika, który znajduje się w erytrocytach (czerwonych krwinkach). Odwołując się do funkcji transportowej krwi, to właśnie one są odpowiedzialne za dostarczanie tlenu. Kiedy jednak krew nie może prawidłowo tego robić, a narządy zaczynają być niedotlenione, pojawiają się takie symptomy, jak np. zaburzenia pracy serca. Jakie jeszcze mogą być objawy anemii spowodowanej niedoborem żelaza?
- Osłabiona odporność,
- częstsze infekcje,
- szybka męczliwość dziecka i ogólne osłabienie,
- niechęć do zabawy oraz aktywności fizycznej,
- trudności w koncentracji, brak skupienia w czasie lekcji,
- zaburzenia nastroju,
- sucha i blada skóra,
- może pojawić się także potrzeba spożywania produktów, które nie są przeznaczone do jedzenia, jak np. wapno czy glina.
Walka z niedokrwistością
Niestety, ludzki organizm nie potrafi sam produkować żelaza, w związku z czym należy dbać o odpowiednią podaż. To właśnie zbyt mała ilość Fe w diecie jest jedną z najczęstszych przyczyn występowania niedoborów. Może być to spowodowane źle zbilansowaną dietą lub wręcz niedożywieniem, co jest skutkiem np. stosowania przez dzieci głodówkowych diet odchudzających.
Diagnozę anemii stawia oczywiście specjalista, do czego potrzebuje odpowiednich wyników badań. Są to testy wykonywane z krwi, na które skierowanie może wystawić lekarz pierwszego kontaktu. Po potwierdzeniu niedokrwistości z niedoboru żelaza przepisuje się pacjentowi preparaty uzupełniające Fe, które najczęściej podawane są pod postacią tabletek. Co istotne, tego typu terapia może trwać od kilku tygodni do nawet pół roku, ponieważ tyle czasu potrzeba, aby krwinki mogły się odbudować.
Należy przy tym także odpowiednio rozplanować dietę, w której powinny znaleźć się niedobór żelaza, ale co ważne, także witaminę C. Znacznie ułatwia ona wchłanianie Fe (bardzo często jest także składnikiem wspomnianych wcześniej uzupełniających preparatów farmakologicznych).
Źródła żelaza - które warto wprowadzić do diety dziecka?
W pożywieniu dostępne są dwa rodzaje żelaza - hemowe i niehemowe. Pierwsze z wymienionych jest lepiej przyswajalne, a znajduje się w produktach odzwierzęcych. Poleca się w tym kontekście wątróbkę, wołowinę, małże, ostrygi czy też ryby. Żelazo niehemowe to zaś produkty roślinne. Dużą ilość zawiera w sobie tofu, soja, biała fasola, natka pietruszki, brokuły czy też takie warzywa liściaste, jak jarmuż. Na talerzu dziecka warto umieścić także orzechy, np. nerkowca, oraz kakao.
Biorąc zaś pod uwagę witaminę C, dobrze łączyć wyżej wymienione produkty m.in. z papryką, natką pietruszki, czarną porzeczką lub truskawkami. Co istotne, poleca się spożywanie ich w formie surowej, bo obróbka termiczna znacznie zmniejsza walory odżywcze.
Z drugiej strony, są też składniki, które mogą utrudniać wchłanianie żelaza i powinno się unikać ich spożywania w tym samym czasie, gdy dziecko je produkty bogate w Fe. Co znajduje się na tej liście? Jest to m.in. herbata, produkty mleczne oraz żywność zawierająca duże ilości błonnika.
Żelazowa perspektywa
Co istotne, jak najbardziej da się zarówno wyleczyć z anemii, jak i utrzymywać poziom żelaza w normie. Rzeczywiście, jeśli dziecko borykało się z niedoborem tego mikroelementu, należy mieć większą uważność na ewentualne objawy niedokrwistości i regularnie wykonywać badania kontrolne.
Gdy jednak na co dzień dziecko odpowiednio się odżywia, nie występują nadmierne krwawienia, np. poprzez drogi moczowe, w związku z pasożytami, czy też inne zaburzenia w pracy układu trawiennego, niedobory żelaza nie powinny występować. Jeśli zatem cokolwiek budzi Twoje wątpliwości, skonsultuj to z lekarzem - im szybciej, tym lepiej. Być może okaże się to “fałszywy alarm” i wystarczy tylko wsparcie organizmu dziecka odpowiednimi suplementami. Pamiętaj jednak, że preparaty podawane najmłodszym, muszą być dostosowane do ich potrzeb - by skutecznie, ale przede wszystkim bezpiecznie, mówić niedoborom STOP.
Gdy na co dzień dziecko odpowiednio się odżywia, nie występują nadmierne krwawienia, np. w związku z pasożytami, czy też inne zaburzenia w pracy układu trawiennego, sytuacja powinna być opanowana. Jeśli jednak masz wątpliwości, możesz postawić na różnego rodzaju suplementy, które pomogą utrzymać wyniki dziecka w normie. Pamiętaj jednak, aby preparaty były dostosowane do najmłodszych - powiedz STOP niedoborom.