Na konferencji prasowej w zeszły piątek dyrektor generalny WHO, dr Tedros Adhanom Ghebreyesus, ogłosił uruchomienie SOLIDARITY, gigantycznej międzynarodowej próby testowania terapii, które według badaczy mogą być skuteczne przeciwko COVID-19.
„Dlatego WHO [rozpoczęło] badanie SOLIDARITY, aby jak najszybciej uzyskać solidne dowody wysokiej jakości” – powiedział dr Ghebreyesus.
„Cieszę się, że wiele krajów przyłączyło się do próby SOLIDARITY, która pomoże nam poruszać się z szybkością i objętością. Im więcej krajów zarejestruje się w badaniu SOLIDARITY i innych dużych badaniach, tym szybciej uzyskamy wyniki, na których działają leki, i tym więcej żyć będziemy w stanie uratować” – powiedział dr Tedros Adhanom Ghebreyesus.
SOLIDARITY obejmuje badania dotyczące czterech możliwych terapii: remdesivir; chlorochina i hydroksychlorochina; lopinawir plus rytonawir; i lopinawir plus rytonawir i interferon-beta.
Zmiana przeznaczenia eksperymentalnego leku na Ebolę
Naukowcy pierwotnie opracowany remdesivir jako lek do leczenia Ebola. Jednak badania kliniczne wykazały później, że związek był niewystarczająco skuteczny przeciwko wirusowi wywołującemu tę chorobę.
Lek opiera się na mechanizmie, który wydaje się być skuteczny przeciwko innym wirusom, w szczególności koronawirusom. Badania, które pojawiły się w Science Translational Medicine w 2017 roku, sugerują, że remdesivir może być w stanie zwalczyć SARS i MERS.
Ostatnio badacze rozpoczęli eksperymenty z tym lekiem w celu zwalczania SARS-CoV-2, wirusa wywołującego COVID-19. W jednym studium przypadku z tego miesiąca lekarze podali, że 35-letni mężczyzna ze Stanów Zjednoczonych, który otrzymał remdesiwir po zarażeniu nowym koronawirusem, zaczął wracać do zdrowia wkrótce po rozpoczęciu przyjmowania leku. Od tego czasu pojawiły się inne doniesienia o ludziach odzyskujących COVID-19 dzięki temu lekowi.
Remdesivir działa poprzez hamowanie określonego enzymu, polimerazy RNA, co normalnie umożliwia replikację wirusa. Bez tego enzymu wirus staje się mniej zdolny do utrzymania kontroli nad ciałem.
Komentując wstępne badanie in vitro, sugerując, że remdesivir może być skuteczny przeciwko SARS-CoV-2, dr Andrew Preston z University of Bath w Wielkiej Brytanii wyjaśnia, że lek „naśladuje jeden z elementów budujących wirusa genom, ale nie działa, co powoduje przedwczesne zakończenie replikacji genomu wirusa”.
Leki antymalaryczne
Lekarze stosowali chlorochinę i hydroksychlorochinę od dziesięcioleci jako leki przeciwmalaryczne, ale naukowcy ostatnio zaczęli argumentować, że mogą zmienić przeznaczenie tych związków do walki z SARS-CoV-2.
Raport WHO z dnia 13 marca analizował wyniki różnych wstępnych badań, które testowały potencjał chlorochiny i hydroksychlorochiny w leczeniu COVID-19, i utorował drogę dla większych badań w celu zweryfikowania skuteczności tych leków w stosunku do nowej choroby.
W swoim niezależnym komentarzu dr Preston zauważa, że „uważa się, że przeciwwirusowe działanie chlorochiny wynika z dwóch różnych funkcji”.
„W jednym” – wyjaśnia – „chlorochina blokuje syntezę części receptorów wirusowych w komórkach, hamując dodawanie pewnych grup cukrowych do powierzchni komórki, które są rozpoznawane przez wirusa”.
„W drugim mechanizmie, po przyłączeniu wirusa do powierzchni komórki, jest on internalizowany w komorze zamkniętej w błonie”, co może ostatecznie hamować replikację wirusa.
Komentator zauważa dalej: „Wirus ucieka przed tym, aby dotrzeć do wewnętrznego środowiska komórki w procesie, który jest wyzwalany przez obniżenie pH (zwiększanie kwasowości) tego przedziału. Chlorochina może zwiększyć wewnątrzkomórkowe pH (uczynić go bardziej alkalicznym), co hamuje ucieczkę wirusa do komórki, w której się replikuje”.
Połączenie leków przeciwretrowirusowych
Rytonawir i lopinawir to dwa związki, które lekarze wspólnie stosują w terapii przeciwretrowirusowej – terapii, która leczy infekcje HIV.
Badania przeprowadzone przez The Lancet w styczniu sugerują, że ta kombinacja leków może być w stanie zwalczać SARS-CoV-2 poprzez celowanie w wyspecjalizowaną cząsteczkę, która umożliwia replikację zarówno HIV, jak i koronawirusów, takich jak SARS-CoV i MERS-CoV.
Jednak badanie, którego wyniki ukazały się w The New England Journal of Medicine na początku tego miesiąca, rzuciło cień wątpliwości na skuteczność tego zestawu leków.
W tym badaniu naukowcy odkryli, że nie było praktycznie żadnej różnicy w wynikach między pacjentami z COVID-19, którzy otrzymali standardową opiekę, a tymi, którzy otrzymali rytonawir i lopinawir.
Jednak pacjenci, którzy zgodzili się przyłączyć do badania, mieli poważne objawy, co może oznaczać, że interwencja była zbyt późna, aby była pomocna.
Leki przeciwretrowirusowe i interferon-beta
Aby zwiększyć potencjalną skuteczność rytonawiru i lopinawiru, jedno badanie testuje kombinację tych dwóch leków i interferonu-beta, złożonego przez lekarzy stosowanego jako leczenie pierwszego rzutu w leczeniu stwardnienia rozsianego.
Badanie – o nazwie MIRACLE – testuje obecnie to eksperymentalne leczenie za zgodą pacjentów z MERS.
Kolejne nadchodzące badanie – wspierane przez brytyjską firmę farmaceutyczną i nie będące częścią działań WHO – ma na celu zastosowanie konkretnego preparatu interferonu-beta w leczeniu COVID-19.