Organizacja zastrzega, że nie nadawała priorytetu poszczególnym wyzwaniom.
1. Zwrócić uwagi na aspekty zdrowotne zmian klimatycznych
Zanieczyszczenie powietrza przyczynia się do około 7 milionów śmierci rocznie, zaś zmiany klimatyczne skutkują ekstremalnymi warunkami pogodowymi. W efekcie częściej dochodzi w niektórych rejonach do klęsk głodu, niedożywienia i rozpowszechniania się chorób zakaźnych. Ale Who zwraca też uwagę, że globalne ocieplenie to także o ok. ¼ więcej śmierci z powodu nowotworów, zawałów serca czy przewlekłych chorób układu oddechowego.
2. Zdążyć z pomocą medyczną w rejony konfliktów i kryzysów naturalnych i ucywilizować jej udzielanie
WHO zauważa, że w 2019 roku najwięcej chorób i groźnych dla zdrowia stanów zdarzyło się w rejonach, w których albo doszło do konfliktu zbrojnego, albo katastrofy naturalnej. Co gorsza, atakowani są też ci, którzy w tych trudnych warunkach niosą pomoc medyczną – w ubiegłym roku WHO zarejestrowała aż 978 ataków na służbę zdrowia w 11 krajów świata, w których zginęło 193 pracowników medycznych.
3. Zmniejszyć nierówności w zdrowiu
Ci z wyższym statusem społecznym i finansowym żyją dłużej i w lepszym zdrowiu niż ci z niższym. Różnice choćby w długości życia sięgać mogą nawet dwudziestu lat, przy czym obserwuje się je zarówno między krajami, jak i dzielnicami tego samego miasta, na przykład mieszkańcami różnych dzielnic Warszawy! Co ciekawe, nie chodzi tylko o dostęp do profesjonalnej opieki zdrowotnej.
4. Zwiększyć dostęp do leków
To także globalny problem, choć z wieloma dużymi różnicami pomiędzy krajami. Tam, gdzie jest z dostępem do leków naprawdę kiepsko, szerzą się choroby oraz… alternatywne, nie zawsze dobre dla zdrowia sposoby leczenia.
5. Zwalczyć choroby zakaźne
Dzięki szczepieniom, w krajach, które od lat je stosują, dzieci przestały umierać na krztusiec, niemal cały świat był bliski uwolnienia się od polio. Wskutek kataklizmów, wojen, działania ruchów antyszczepionkowych i biedy, choroby zakaźne zbierają coraz większe żniwo: np. w ubiegłym roku na polio zachorowało 156 osób (najwięcej od pięciu lat), a odra spowodowała 140 tysięcy śmierci, głównie dzieci.
6. Przygotować się na epidemię
WHO uważa, że to tylko kwestia czasu, kiedy wybuchnie pandemia choroby wywołanej przez nieznanego dotąd, wysoko zakaźnego, przenoszonego drogą kropelkową wirusa.
7. Lepiej chronić ludzi przed groźnymi produktami
Chodzi nie tylko o zanieczyszczoną żywność, ale też groźne dla zdrowia, a propagowane przez szarlatanów diety oraz „leki”, plus obecną na rynku od lat, a spożywaną w nadmiarze niezdrową żywność zawierającą za dużo cukru, soli i tłuszczu.
8. Lepiej inwestować w profesjonalistów medycznych
Brak kadr medycznych to globalny problem świata, który przyczynia się do opóźnienia leczenia lub/i niemożności podjęcia terapii w razie choroby.
9. Zadbać o bezpieczeństwo młodzieży
Ponad 1 milion młodych osób w wieku 10-19 lat umiera co roku przedwcześnie, głównie z powodu wypadków, urazów, chorób przenoszonych drogą płciową, samobójstw i przemocy doznawanej od dorosłych i rówieśników.
10. Zyskać zaufanie publiczne do sprawdzonych metod profilaktyki i leczenia
Profesjonaliści medyczni nie od dziś apelują, by szczepić się przeciwko chorobom zakaźnym, stosować prezerwatywy, przestrzegać zaleceń lekarskich. Jednak z zaufaniem do nich coraz gorzej, co pokazały działania ruchów antyszczepionkowych. Rozprzestrzenianie się chorób zakaźnych to zdaniem WHO, także ich zasługa.
11. W dobry sposób wykorzystywać nowe technologie
WHO zwraca uwagę na etyczne i społeczne zagrożenia związane z nowymi technologiami. Bez wątpienia zrewolucjonizowały medycynę, pozwalając na lepszą diagnostykę i leczenie, ale stosowanie ich stwarza też problemy natury prawnej, etycznej i relacji społecznych.
12. Zadbać o leki, które już mamy
Antybiotykooporność to znane już i bardzo groźne zjawisko, które może nas uczynić bezbronnymi wobec chorób, które kiedyś udało się nam pokonać.
13. Zadbać o czystość i higienę
W wielu regionach świata dostęp do czystej wody jest wciąż problematyczny. W tych rozwiniętych – wskutek nieprawidłowej higieny rąk wciąż zdarzają się groźne zakażenia.
jw, zdrowie.pap.plŹródło: WHO
Czytaj też:
W polskiej neonatologii, oprócz sukcesów, są problemy do rozwiązania