Czkawka jest niegroźną, ale dość dokuczliwą dolegliwością. Są to nieregularne i gwałtowne skurcze przepony. Czkawka zazwyczaj pojawia się w najmniej oczekiwanym momencie. W sytuacji, gdy rozmawiamy z kimś lub mamy ważne spotkanie – chcemy się jej jak najszybciej pozbyć. Jest wiele „babcinych” sposobów na czkawkę, które są przekazywane z pokolenia na pokolenie. Chyba każdy z nas słyszał, że w takim momencie powinno się wstrzymać oddech lub wypić szklankę wody. Działać ma także przestraszenie przez kogoś. Czy rzeczywiście takie metody są skuteczne?
Sposoby na czkawkę – metoda udowodniona naukowo
Jednym ze sposobów na czkawkę, który ma potwierdzenie naukowe, jest technika „supra-supramaximal inspiration”. Zwiększa się wtedy poziom dwutlenku węgla we krwi, a czkawka znika. Ten manewr został opisany kiedyś w czasopiśmie „Journal of Emergency Medicine”. Należy wziąć bardzo głęboki wdech i zatrzymać powietrze na 10 sekund. Następnie trzeba zrobić kolejny mniejszy wdech (bez wydychania), 5-sekunodwą przerwę i po raz trzeci nabrać powietrza. Następnie należy wrócić do normalnego oddychania. Skumulowanie trzech wdechów z rzędu przyczyni się do zatrzymania czkawki poprzez zwiększenie poziomu CO2 we krwi i unieruchomienie przepony.
Inni specjaliści są zdania, że pomóc na czkawkę może także:
- przyciągnięcie kolan do klatki piersiowej i przechylenie się do przodu (ściśnięcie klatki piersiowej wywrze nacisk na przeponę),
- przyjęcie płynu (na przykład ciepłej herbaty),
-
próba Valsalvy (należy zrobić wydech, ściskając nos i trzymając usta zamknięte).
Naukowcy z Teksasu opracowali też skuteczne narzędzie, które pozwala pozbyć się czkawki. Ma ono kształt klasycznej słomki, która z jednej strony ma ustnik, a z drugiej regulowaną nasadkę z zaworem ciśnieniowym. Gdy zanurzy się ją w szklance wody – wystarczy wziąć łyk, by jednocześnie pobudzić dwa nerwy wpływające na to, że mamy czkawkę, a przez to zniwelować tę nieprzyjemną dolegliwość.
Jakie są domowe sposoby na czkawkę?
Co zrobić, żeby pozbyć się odruchu fizjologicznego w postaci czkawki? Jest ona krótkotrwała, a podczas niej wydajemy śmieszny dźwięk, jednak każdy chyba przyzna, że jest też dość uciążliwa. Domowe sposoby na czkawkę są zabawne, jednak nie ma tak naprawdę potwierdzenia ich skuteczności. Niektóre kuracje są bardziej sensowne niż inne, ale nie zmienia to faktu, że praktycznie wszystkie z nich są mało przebadane naukowo. Czkawka zaczyna się tak, jakbyśmy wzięli duży haust powietrza znacznie szybciej niż zazwyczaj. Z neurologicznego punktu widzenia jest to bezrefleksyjny odruch (podobnie jak kopnięcie).
Wiele domowych sposobów może jednak okazać się skutecznych ze względu na stworzenie bodźca, który przerywa sygnał wywołujący odruch, jakim jest czkawka. Najpopularniejsze domowe sposoby na czkawkę to między innymi:
- zjedzenie łyżeczki cukru,
- połknięcie kawałka lodu,
- wypicie szklanki wody na jednym wdechu,
- klepanie po plecach,
- przełykanie wody przy zatkanym nosie.
Jakie są przyczyny czkawki?
Czkawka może wystąpić u nas wywołana różnymi czynnikami. Są to między innymi:
- stres,
- spożycie alkoholu,
- szybkie jedzenie,
- spożywanie zbyt ciepłych lub zbyt zimnych napojów,
- podrażnienie żołądka (spowodowane na przykład przez ostre przyprawy),
- duża ekscytacja,
- wypicie napoju gazowanego,
- połykanie powietrza w trakcie żucia gumy,
- nagła zmiana temperatury.
Co zrobić, gdy czkawka jest długa i uporczywa?
Uporczywe czkawki mogą wynikać z ukrytego schorzenia, dlatego nie powinniśmy lekceważyć tej dolegliwości. Powodem mogą być na przykład guzy, które naciskają na nerwy w klatce piersiowej lub jamie brzusznej. Taka czkawka może także świadczyć o chorobach ośrodkowego układu nerwowego.
Lekiem przepisywanym w celu zatrzymania czkawki (zatwierdzonym przez FDA) jest chlorpromazyna (Thorazine) – pierwotnie lek ten został zatwierdzony do leczenia zaburzeń psychotycznych, jednak okazał się również skuteczny w celu pozbycia się uporczywej czkawki. Jak podaje Harvard Health Publishing – jedno z małych badań sugeruje, że skuteczne może okazać się w takiej sytuacji też użycie marihuany, akupunktury lub hipnozy. Używanie takich metod nie jest jednak potrzebne, jeśli czkawka jest krótkotrwała i nie utrudnia codziennego funkcjonowania (co zdarza się w skrajnych przypadkach). Jeśli czkawki trwają dłużej, mogą powodować poważne problemy, takie jak trudności w jedzeniu, a także odwodnienie, depresję i zaburzenia snu. Za przewlekłą czkawkę uznaje się tę, która utrzymuje się powyżej 48 godzin. W takich przypadkach konieczne jest zgłoszenie się do lekarza.
Czytaj też:
Doskwiera ci niestrawność? Sprawdź, jak możesz sobie pomócCzytaj też:
Bardzo ostre jedzenie jest zdrowe – mówi dietetyk. Są jednak wyjątki