Nazwa „trypofobia” wywodzi się z greki i stanowi zbitek słów „trypo” – drążyć, wiercić oraz „fobos” – lęk. Pojęciem trypofobii definiuje się uczucie strachu, lęku, którego przyczyną jest pewien niepopularny widok. Chodzi tutaj o obrazy przedstawiające skupiska dziur niewielkich rozmiarów. Co ciekawe, mimo wywoływanych reakcji ta przypadłość nie jest uważana za zaburzenie psychiczne zgodnie z klasyfikacją DSM-5.
Objawy trypofobii
Kiedy osoba z trypofobią widzi obiekty takie, jak plaster miodu, wanna wypełniona wodą, na której powierzchni pojawiają się bąble piany lub nawet napowietrzona czekolada, może odczuwać zdegustowanie, a nawet bardzo nieprzyjemne skutki graniczące ze stanem chorobowym. Serce zaczyna bić szybciej, pojawia się ból głowy oraz tzw. gęsia skórka. Czasami wystarczy nawet sam opis takiego obrazu w kilku słowach, by wystąpiły odczucia typowe dla trypofobii.
Większość osób z trypofobią wskazuje na wstręt jako główny objaw tej przypadłości. Jest to jednak rzadkością w przypadku rzeczywiście diagnozowanych fobii, w przebiegu których strach jest dużo bardziej powszechny. Tak przynajmniej wynika z badań, których wyniki opublikowano w 2018 roku w czasopiśmie „Frontiers in Psychiatry”. Kobiety częściej są narażone na rozwój trypofobii. Najczęściej towarzyszą jej również zaburzenia depresyjne oraz te o podłożu lękowym.
Czytaj też:
Korzystasz z publicznych basenów? Narażasz się na choroby
A nauka na to...
W literaturze naukowej pojęcie trypofobii pojawiło się po raz pierwszy w 2013 r. Wtedy to naukowcy podali do wiadomości, że taki stan wynika z wrodzonej awersji względem niebezpiecznych zwierząt. Stwierdzili, że warto to sprawdzić, gdy jeden z uczestników przeprowadzanego wówczas badania wspomniał o swoim strachu przed ośmiornicą, której ramiona są pokryte wzorem niebieskich pierścieni.
Badacze zauważyli, że wiele niebezpiecznych zwierząt, takich jak osa morska zwana również meduzą pudełkową, wąż tajpan i żaby z gatunku drzewołazowatych, mają podobne cechy wizualne do obiektów, które wywołują negatywne uczucia w trypofobii. Wzory na skórze zwierząt występują w skupiskach, ale nie pokrywają się, za to kontrastują z tłem.
Inne dowody wskazują na to, że wyzwalacze reakcji trypofobicznych po prostu wywołują dyskomfort wzrokowy. Niektórzy są szczególnie podatni na skutki tego dyskomfortu, takie jak przemęczenie oczu i zaburzenia widzenia. Ponadto w badaniu z 2016 r. wykazano, że osoby z trypofobią cechuje wysoki poziom empatii i wrażliwość na wszelkie obrzydliwości. Konkretna przyczyna trypofobii wciąż pozostaje nieznana.