Bycie „męskim” od dawna kojarzone jest z wydzielaniem testosteronu. Hormon ten odpowiada nie tylko za męskie libido oraz ma ogromny wpływ na wytwarzanie niezbędnych w celu zapłodnienia plemników, ale także jest niezbędny w celu budowania masy mięśniowej. Zarówno wysoki poziom testosteronu, jak i niski poziom testosteronu mają niekorzystny wpływ na zdrowie i sprawność mężczyzny, prowadząc do zaburzeń płodności oraz znacznego pogorszenia się pracy różnych narządów i układów.
Testosteron – co to jest?
Testosteron jest hormonem, który warunkuje męskość, wpływając zarówno na funkcje seksualne, jak i wygląd sylwetki. Mężczyźni, coraz częściej sięgają po środki mające zwiększać jego stężenie w organizmie w celu przyśpieszenia budowania masy mięśniowej oraz poprawy swojej sprawności seksualnej. Nie zawsze jest to dobra decyzja, bo zarówno niedobór, jak i nadmiar męskich hormonów powodują szkody w organizmie.
Testosteron jest hormonem z grupy androgenów. Ten związek chemiczny wytwarzany jest przez zbudowany z gruczołów wydzielania dokrewnego układ hormonalny. Powstaje w jądrach pod wpływem działania innego hormonu, czyli lutropiny. W kobiecym organizmie również wydzielany jest testosteron, jednak w niewielkiej ilości. Jako podstawowy męski hormon płciowy testosteron ma ogromny wpływ na libido oraz płodność mężczyzny. Jego niedobory objawiają się m.in. zaburzeniami wzwodu oraz znacząco wpływają na jakość nasienia.
Jak działa testosteron?
Testosteron spełnia kilka bardzo ważnych funkcji. Przede wszystkim jest hormonem, który warunkuje płeć oraz cechy płciowe jeszcze na etapie życia płodowego. Jego niedobory mogą doprowadzić do wystąpienia licznych wad rozwojowych, które dotyczą układu rozrodczego oraz ogólnego rozwoju płodu.
Największe wydzielanie testosteronu obserwowane jest w okresie dojrzewania. To z powodu jego działania chłopcy zaczynają zauważać zmiany w wyglądzie swojego ciała (m.in. wzrost genitaliów, pojawienie się owłosienia łonowego, zmiana wyglądu sylwetki, pojawienie się pierwszego zarostu) oraz przechodzą mutację.
Wysoki poziom testosteronu utrzymuje się do około 20. - 35. roku życia, a następnie pod wpływem działania nie tylko naturalnych reakcji biologicznych zaczyna stopniowo się obniżać. Coraz częściej obserwowane są zaburzenia związane z produkcją testosteronu u młodych mężczyzn, które mogą mieć związek np. z szybkim tempem życia, stresem, sięganiem po używki, jak również przegrzewaniem jąder i siedzącym trybem życia.
Co więcej, testosteron odpowiada za przebieg spermatogenezy, czyli wytwarzanie plemników. Jego odpowiedni poziom w organizmie wpływa na męską płodność, warunkując proces powstawania i dojrzewania plemników. Słaba jakość nasienia może być więc bezpośrednio związana z zaburzeniami w wydzielaniu testosteronu.
Hormon ten jest jednym z hormonów anabolicznych, które przyśpieszają wzrost masy mięśniowej. To sprawia, że bywa nadużywany przez mężczyzn oraz kobiety w celu poprawy wyglądu sylwetki. Niegdyś testosteron stosowany był przede wszystkim przez kulturystów. Dziś korzystają z niego także amatorzy i amatorki sportów sylwetkowych.
Ważne: nieuzasadnione pod względem medycznym przyjmowanie testosteronu oraz jego pochodnych działa niekorzystnie na organizm, powodując liczne problemy zdrowotne i prowadząc m.in. do nadmiernego przerostu prostaty, problemów ze wzwodem i ograniczenia płodności. Również w przypadku kobiet przyjmowanie testosteronu na własną rękę wiąże się z ryzykiem rozwoju wielu schorzeń.
Nadmiar testosteronu
Bardzo rzadko dochodzi do zaburzeń związanych z nadmiernym wydzielaniem przez organizm mężczyzny testosteronu. Jego nadmiar w organizmie najczęściej ma związek z przyjmowaniem hormonów. Choć początkowo przyjmowanie testosteronu wpływa na masę mięśniową, siłę oraz funkcje seksualne, to z czasem zaczyna on blokować wydzielanie naturalnego hormonu, czego skutkiem są m.in.:
- impotencja,
- niepłodność,
- zespół metaboliczny,
- zanik cech męskich,
- zaburzenia psychiczne,
- urojenia,
- agresja.
Niedobór testosteronu
Niedobór testosteronu zdarza się zdecydowanie częściej. Jest on diagnozowany na podstawie przeprowadzonych badań i regulowany podawanymi pod kontrolą lekarza preparatami. Niedobór testosteronu prowadzi do m.in.:
- zahamowania wzrostu i rozwoju w okresie dojrzewania,
- braku wzrostu lub zahamowania wzrostu owłosienia na ciele,
- zmniejszenia jąder i zahamowania wzrostu członka,
- impotencji,
- niepłodności,
- zespołu metabolicznego,
- osteoporozy,
- ginekomastii (rozrost gruczołów piersiowych).
Czytaj też:
Sposoby, dzięki którym można poprawić libido. Sprawdź, które polecają eksperci