Z wizyt domowych najczęściej korzystają seniorzy, osoby przewlekle chore i niepełnosprawne. Zdarza się, że ze zwykłej porady lekarskiej w domu korzystają również rodzice niemowląt i małych dzieci. Każdy pacjent ubezpieczony, jeżeli zajdzie taka potrzeba, może skorzystać z prawa do wizyty lekarskiej w domu w dniu zgłoszenia lub w umówionym z lekarzem terminie.
Każdy lekarz POZ ma obowiązek poinformować swoich pacjentów o możliwości skorzystania z wizyty domowej. Co więcej, lekarz ma też obowiązek poinformować pacjentów o dostępnym sposobie otrzymania porady poza zwykłymi godzinami pracy przychodni, w godzinach od 18:00 do 10:00, w weekendy i w dni świąteczne. Lekarz powinien ogłosić możliwość uzyskania porady lekarskiej, zawieszając je np. na tablicy informacyjnej wewnątrz swojej placówki i na zewnątrz placówki, aby pacjenci mieli łatwy dostęp do ważnych dla nich informacji.
Wizyta domowa lekarza – co trzeba wiedzieć?
Wizyta lekarza w domu pacjenta nie jest niczym nowym. Od dawna przepisy przewidują możliwość skorzystania z porady lekarskiej w domu. Lepszy dostęp do świadczeń z zakresu podstawowej opieki medycznej sprawił, że domowe wizyty zostały nieco zapomnianym sposobem uzyskania porady lekarskiej w sytuacji nagłego zachorowania i braku możliwości dotarcia do przychodni podstawowej opieki zdrowotnej.
Warto jednak podkreślić, że lekarz nie musi odwiedzić każdego pacjenta, który zgłosi taką potrzebę. Według zarządzenia nr 72/2009/DSOZ z 3 listopada 2009 r. pacjenci mają prawo do wizyty domowej, gdy nagle zachorują, a także, gdy stan zdrowia chorego zaczyna się pogarszać, a nie może on udać się do przychodni np. z powodu ograniczeń ruchowych. Zgodnie z obowiązującymi przepisami pacjentom przysługują wizyty domowe poza zwykłymi godzinami pracy przychodni, o czym wiele osób nie wie. Co więcej, pacjentom przysługują także wizyty domowe w święta i weekendy.
Lekarz internista lub np. pediatra ma prawo odmówić wizyty domowej w kilku sytuacjach. Jedną z nich jest pogorszenie się stanu zdrowia na skutek np. wypadków komunikacyjnych, wypadku przy pracy, upadku z wysokości lub wystąpienia innej, nagłej sytuacji zagrożenia zdrowia i życia. W takiej sytuacji powinna zostać udzielona pomoc przez system ratownictwa medycznego. W nagłych przypadkach pomoc medyczną uzyskamy, dzwoniąc na numer alarmowy 112, a nie do przychodni podstawowej opieki zdrowotnej (POZ).
Co możemy uznać za nagły przypadek?
Przypadkiem, który wymaga wezwania pogotowia, a nie wykonania telefonu do placówki medycznej POZ, jest m.in. zadławienie, zatrzymanie krążenia, wystąpienie nagłej duszności, utrata przytomności, objawy udaru, upadek z wysokości, porażenie prądem, wystąpienie niepokojących objawów u kobiety ciężarnej itp.
Trzeba wiedzieć, że lekarz rodzinny z kilku powodów nie może udzielać pomocy w nagłych przypadkach. Przede wszystkim:
- musi wykonać swoje obowiązki w przychodni, w której czekają zarejestrowani pacjenci.
- nie dysponuje niezbędnym sprzętem oraz lekami, które stosowane są w celu ratowania życia.
- w nagłych przypadkach liczy się czas, dlatego niezbędne jest wezwanie pogotowia, które nie tylko szybciej dotrze do potrzebującego pomocy pacjenta, ale także zawiezie go do szpitala.
Czy lekarz może odmówić wizyty domowej?
Zgodnie z zarządzeniem nr 72/2009/DSOZ z 3 listopada 2009 r. porady lekarskie udzielane w domu świadczeniobiorcy muszą zostać uzasadnione względami medycznymi. Dni i godziny przyjęć, w tym czas przeznaczony na realizację porad udzielanych w warunkach domowych, określa m.in. harmonogram pracy lekarza.
Możliwości skorzystania z porady domowej nie należy nadużywać, co czasami się zdarza. Wizyty domowe lekarza są zarezerwowane jedynie dla osób, które ze względu na nagłe pogorszenie się stanu zdrowia, ograniczającą możliwość dotarcia do przychodni chorobę przewlekłą lub niepełnosprawność, nie są w stanie skorzystać z porady lekarskiej w tradycyjny sposób.
Pacjentowi i lekarzowi może być trudno określić zasadność wezwania lekarza na wizytę domową. Z tego względu lekarzowi przysługuje prawo odmowy udzielenia porady w domu pacjenta, a pacjent w sytuacji niemożności uzyskania porady, ma prawo złożyć skargę do rzecznika praw ubezpieczonych przy danym oddziale wojewódzkim Narodowego Funduszu Zdrowia. Pacjent ma także prawo do zmiany lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Aby uniknąć nieporozumień i związanych z nimi problemów, trzeba podczas umawiania wizyty lekarskiej przekazać lekarzowi wszystkie informacje na temat aktualnego stanu zdrowia chorego i sytuacji, która skłania do skorzystania z wizyty domowej.
Kiedy powinna odbyć się wizyta w domu pacjenta?
Obowiązujące przepisy uwzględniają konieczność udzielenia porady lekarskiej w domu pacjenta, w dniu zgłoszenia, jeżeli pacjent wymaga szybkiej konsultacji, ze względu na poważny stan zdrowia. U osób z chorobami przewlekłymi porady domowe mogą zostać udzielone w terminie ustalonym pomiędzy lekarzem i pacjentem lub jego opiekunem np. w następnym dniu roboczym.
Jak umówić się na wizytę lekarską w domu pacjenta?
Na wizytę domową lekarza rodzinnego pacjent może być zarejestrowany osobiście w przychodni oraz telefonicznie, a także przez inną osobę.
Zasady udzielania świadczeń medycznych na terenie przychodni POZ oraz w domu pacjenta określa zarządzenie Nr 72/2009/DSOZ Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia z dnia 3 listopada 2009 r. w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń w rodzaju: podstawowa opieka zdrowotna.
Czytaj też:
Zachorowania na grypę w Polsce. Ważne informacje o stanie epidemii
Źródła:
- Rozporządzenie Ministra Zdrowia z 29 sierpnia 2009 r. w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej – Dz.U. nr 139, poz. 1139 ze zm.; Departament Organizacji Ochrony Zdrowia
- Ustawa z 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych – tekst jedn.: Dz.U. z 2008 r. nr 164, poz. 1027 ze zm.
Czytaj też:
Internetowe Konto Pacjenta (IKP) – dlaczego warto je mieć i jak z niego korzystać?Czytaj też:
Prawa pacjenta – najważniejsze z tych praw i gdzie ich dochodzić