Krótki sen a choroba tętnic obwodowych
W badaniu naukowców z Instytutu Karolinska w Sztokholmie wzięło udział ponad 650 tysięcy osób w średnim i starszym wieku (obejmowało ono między innymi weteranów wojennych). Najpierw przeanalizowano związek snu w nocy i drzemek w ciągu dnia z występowaniem choroby tętnic obwodowych (ang. peripheral artery disease, PAD), a następnie obliczono korelacje między cechami wspomnianego odpoczynku a PAD.
Okazało się, że oba wymienione czynniki łączy silna zależność. Nocne marki, które śpią mniej niż pięć godzin dziennie są bardziej narażone na rozwój choroby tętnic obwodowych niż osoby przesypiające średnio osiem godzin. Wspomniane ryzyko jest nawet dwukrotnie wyższe. Co więcej, zaobserwowano również odwrotną zależność – dolegliwości związane z PAD wpływają negatywnie na jakość snu.
A czy drzemki w ciągu dnia dają podobne efekty? Przeprowadzone analizy tego jednoznacznie nie potwierdziły. Pozostaje jednak pytanie: jak zbyt krótki sen może zwiększać ryzyko zachorowania na PAD?
Jeśli organizm w nocy nie wypoczywa, dochodzi do zaburzenia pracy wielu narządów i powstawania stanów zapalnych. Układ krzepnięcia nie działa prawidłowo. Wzmaga się też aktywność wolnych rodników, które uszkadzają struktury tkanek. Wszystkie wymienione wyżej czynniki sprzyjają pojawieniu się choroby tętnic obwodowych. Warto zauważyć, że w tym przypadku znaczącą rolę odgrywa także ogólny stan zdrowia danej osoby. Większe ryzyko wystąpienia choroby tętnic obwodowych wiąże się również z otyłością, nadciśnieniem tętniczym oraz cukrzycą typu 2.
Czym jest PAD i jak się objawia?
Choroba tętnic obwodowych (PAD) to zespół różnego rodzaju schorzeń o podłożu miażdżycowym. Może obejmować tętnice szyjne, kręgowe lub nerkowe, a także te występujące w rękach lub nogach. Jednym z najczęściej zgłaszanych objawów tego schorzenia są dolegliwości bólowe w „zaatakowanych” okolicach. Często towarzyszą im też inne symptomy, na przykład:
- trudności w samodzielnym poruszaniu się (tak zwane chromanie przestankowe),
- zmęczenie i osłabienie,
- uczucie mrowienia lub drętwienia.
Przebieg procesu diagnostycznego PAD zależy od lokalizacji zgłaszanych przez pacjenta objawów. Na ogół wykrycie choroby umożliwiają tak zwane badania obrazowe, czyli tomografia komputerowa, rezonans magnetyczny lub USG. Zazwyczaj zleca je angiolog. By jednak udać się do przywołanego specjalisty na NFZ, trzeba uzyskać skierowanie od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej (POZ). Czas oczekiwania na wizytę wynosi średnio 280 dni.
Czytaj też:
Jak długo czeka się na leczenie w Polsce? Pacjentki skazane na odyseję diagnostyczną
Źródła:
- Szymański F., „Diagnostyka i farmakoterapia pacjentów z chorobą tętnic obwodowych — o czym powinniśmy pamiętać w codziennej praktyce?”. Choroby Serca i Naczyń 2014, tom 11, nr 3, s. 152-158
- academic.oup.com/ehjopen/article/3/2/oead008/7068263; dostęp z dnia 23.03.2023 r.