W Polsce żyje około 2,7 miliona osób powyżej 75 roku życia. Specjaliści prognozują, że za trzydzieści lat przywołana grupa społeczna powiększy się ponad dwukrotnie. Należy więc zrobić wszystko, by zapewnić seniorom opiekę na jak najwyższym poziomie. I właśnie tę „misję” mają realizować centra zdrowia 75+, które „powołał” prezydent w podpisanej ustawie. Akt prawny wchodzi w życie 1 stycznia 2024 roku.
Centra zdrowia 75+ – co to takiego?
Centra zdrowia 75+ to podmioty lecznicze, w których niezbędną pomoc otrzymają osoby starsze. Placówki zaoferują szeroko zakrojone usługi z zakresu geriatrii. Seniorzy będą mogli skorzystać ze świadczeń medycznych, pielęgniarskich oraz rehabilitacyjnych. Zyskają również dostęp do profesjonalnej terapii zajęciowej, porad dietetycznych i psychologicznych, a także edukacji zdrowotnej. Zakres udzielanego wsparcia zostanie dostosowany do indywidualnych potrzeb oraz oczekiwań konkretnego pacjenta. Planowaniem i koordynowaniem poszczególnych działań zajmą się specjaliści zatrudnieni w centrach. Na placówkach spoczywać również będzie obowiązek zapewnienia seniorom transportu, a także wyżywienia.
W ramach centrów zdrowia 75+ zostaną uruchomione: poradnie konsultacyjne, dzienne ośrodki opieki geriatrycznej, zespoły edukatorów zdrowotnych, zespoły koordynatorów opieki geriatrycznej oraz geriatryczne zespoły opieki domowej. Warto zwrócić szczególną uwagę na ostatnią z wymienionych „składowych”. Będzie ona świadczyć usługi tym pacjentom, których stan zdrowia (na przykład niepełnosprawność) nie pozwoli na pobyt w stacjonarnych placówkach.
Kto będzie mógł skorzystać z usług centrów zdrowia 75+?
Oferta centrów zdrowia 75+ jest skierowana do osób starszych, które ukończyły 75 rok życia. By jednak uzyskać pomoc w placówce, senior musi postarać się o odpowiednie skierowanie. Może je wystawić specjalista geriatrii, lekarz zatrudniony na oddziale geriatrycznym, lekarz ubezpieczenia zdrowotnego lub lekarz podstawowej opieki zdrowotnej. Wcześniej jednak specjalista POZ powinien zbadać pacjenta i dokonać wstępnej oceny geriatrycznej w oparciu o skalę VES-13 uwzględniającą następujące „obszary”:
- wiek osoby starszej,
- samoocenę pacjenta (w zakresie stanu zdrowia),
- wykonywanie czynności wymagających określonego stopnia sprawności, takich jak kucanie, podnoszenie przedmiotów o wadze powyżej 4,5 kilograma, przemieszczanie się, mycie okien, ścieranie kurzu z mebli, branie kąpieli, robienie zakupów czy rozporządzanie pieniędzmi.
Wynik „badania” musi wynieść co najmniej 6 punktów, by senior mógł otrzymać skierowanie do centrum zdrowia 75+ od lekarza podstawowej opieki zdrowotnej. Pozostali specjaliści uprawnieni do wystawiania tego typu dokumentów – przed zakwalifikowaniem danej osoby do grona świadczeniobiorców – przeprowadzają nie wstępną, lecz całościową ocenę geriatryczną, którą również dołącza się do skierowania. Można odstąpić od przywołanej formy „diagnostyki”, gdy została ona zrealizowana wcześniej (w ciągu 30 dni przed dniem wystawienia skierowania do centrum). Ocena stanu zdrowia jest dla specjalistów punktem wyjścia do opracowania indywidualnego planu terapeutycznego dla każdego pacjenta. Senior nie może korzystać z usług dziennego ośrodka opieki geriatrycznej dłużej niż 12 tygodni.
Gdzie powstaną centra zdrowia 75+?
Opieka realizowana w ramach działania centrów zdrowia 75+ będzie finansowana ze środków publicznych. Ich lokalizację określi plan wojewódzki sporządzany przez wojewodę, a następnie zatwierdzany przez właściwego ministra do spraw zdrowia. Obszar działania poszczególnych placówek obejmie teren zamieszkały łącznie przez nie mniej niż 6 tysięcy i nie więcej niż 12 tys. osób, które ukończyły 75. rok życia, według stanu na dzień 31 grudnia roku poprzedniego.
Czytaj też:
„Niestety pigułka na starość nie istnieje”. Rozmowa z geriatrą dr Judytą Samul-JastrzębskąCzytaj też:
Bezpłatne leki dla dzieci i seniorów już od dzisiaj. Co znajdzie się na liście?