Choć bezpłatne leki dla dzieci i seniorów miały być łatwo dostępne, to pacjenci muszą borykać się ciągle z jakimiś przeszkodami w tej kwestii. Nowe przepisy powodują spore zamieszanie. Do niedawna pacjenci mieli problem ze zrealizowaniem recept, które były wystawione przed 1 września 2023 roku (czyli dnia, kiedy zaczęły obowiązywać wprowadzone zmiany). Ministerstwo Zdrowia rozwiązało jednak ten problem, informując w wydanym oświadczeniu o tym, że pacjent może zgłosić się po nową receptę do lekarza, jeśli poprzednia nie została w pełni zrealizowana. Uzyska wtedy możliwość wykupienia bezpłatnych leków, do których prawo nabył w międzyczasie. To jednak nie koniec przeszkód w dostępie do darmowych leków, z jakimi muszą mierzyć się pacjenci.
Jaki lekarz nie wystawi recepty na bezpłatne leki dla dzieci i seniorów?
Ostatnio media obiegła informacja, że bezpłatne leki dla dzieci i seniorów może wypisać jedynie lekarz na NFZ, czyli taki, który ma zawartą umowę z Narodowym Funduszem Zdrowia. W praktyce oznacza to, że jeśli pacjent korzysta z prywatnej wizyty – nie będzie mógł zrealizować recepty na bezpłatne leki. Skargi na ten temat wpływały do Rzecznika Praw Obywatelskich.
Okazuje się jednak, że nie są to jedyne ograniczenia, ponieważ recepta na darmowe leki dla dzieci poniżej 18. roku życia i seniorów powyżej 65. roku życia nie może być wystawiona również przez:
- lekarzy zatrudnionych w hospicjach i hospicjach domowych (zakres opieki paliatywnej i hospicyjnej),
- lekarzy realizujących świadczenia gwarantowane z zakresu świadczenia pielęgnacyjnego i opiekuńczego w ramach opieki długoterminowej,
- lekarzy z centrów zdrowia psychicznego i szpitali psychiatrycznych,
- lekarzy z gabinetów prywatnych.
„Recepty wystawione przez tych lekarzy dla pacjentów ubezpieczonych są realizowane ze zniżką wynikającą z wykazu leków refundowanych, ale bez prawa do bezpłatnego zaopatrzenia w leki, środki spożywcze specjalnego przeznaczenia żywieniowego lub wyroby medyczne” – podaje Ministerstwo Zdrowia. Jakub Kosikowski, rzecznik prasowy Naczelnej Rady Lekarskiej, cytowany przez serwis prawo.pl zauważa jednak, że „zniżka na leki jest przyznawana na pacjenta, który płaci składki”. Dodaje również, że „uprawnienie do refundacji jest uprawnieniem pacjenta, a nie przychodni czy danego lekarza” i kwituje, że nie zna uzasadnienia tej decyzji.
Kto może wypisać recepty na darmowe leki?
Pojawia się więc pytanie, jakie kryteria musi spełniać recepta na bezpłatne leki dla dzieci i seniorów oraz kto ją może wypisać. Receptę na bezpłatne leki może wystawić:
- lekarz podstawowej opieki zdrowotnej (POZ), który ma umowę z NFZ,
- lekarz ambulatoryjnej opieki specjalistycznej (AOS) lub lekarz po zakończonym leczeniu szpitalnym – po spełnieniu dodatkowych warunków,
- pielęgniarka podstawowej opieki zdrowotnej uprawniona do wystawiania recept, która ma umowę z NFZ,
- lekarz dowolnej specjalności (który ma prawo wykonywania zawodu, ale zaprzestał jego wykonywania) – dla siebie albo dla małżonka, osoby pozostającej we wspólnym pożyciu oraz krewnych lub powinowatych w linii prostej, a w linii bocznej – do stopnia pokrewieństwa między dziećmi rodzeństwa.
Bardzo ważne jest, by taka recepta posiadała oznaczenie „DZ” w przypadku dzieci poniżej 18. roku życia oraz „S” w przypadku osób powyżej 65. roku życie. Bez niego pacjentowi nie będzie przysługiwać prawo do darmowych leków.
Czytaj też:
Nowe zasady wydawania leków na receptę. Ważna zmiana dla pacjentówCzytaj też:
Tych leków może wkrótce zabraknąć w aptekach. Ministerstwo Zdrowia ostrzega