Zaskórniki, grudki, krosty, torbiele ropne – objawy trądziku ma 85 proc. chłopców i 80 proc. dziewcząt. Trądzik kojarzy się z dojrzewaniem, ale może się pojawić w każdym wieku, nie tylko u nastolatków. Także u noworodków i osób dorosłych – do gabinetu dermatologów z prośbą o pomoc przychodzą dwudziesto-, trzydziestolatki i osoby starsze. Tyle że u osób dorosłych trądzik manifestuje się nieco inaczej niż u młodzieży.
Objawy pojawiają się u nich przeważnie na podbródku, żuchwie i szyi, a nie – jak u osób młodszych – zazwyczaj w tzw. strefie T, czyli na czole, nosie i w górnej części policzków. U dorosłych są to przede wszystkim różnej wielkości czerwone zmiany zapalne, które mogą być bolesne, zaś zaskórniki zamknięte i otwarte występują rzadziej niż u nastolatków. Trądzik u dorosłych przyjmuje zazwyczaj postać łagodną i umiarkowaną. To dobra wiadomość. Zła jest taka, że szybko się rozwija i ma tendencję do nawracania.
Hormony, podkłady i pudry
Dlaczego na skórze pojawiają się zmiany trądzikowe? U nastolatków naczelnym winowajcą jest hormonalny huragan okresu dojrzewania i rewolucja, którą wywołuje w organizmie. Zmiany hormonalne (nadmiar androgenów) powodują trądzik również w późniejszych etapach życia. Wiadomo także, że w powstawaniu trądziku pewną odgrywają rolę czynniki genetyczne, czyli rodzinne występowanie tej choroby skóry. U co szóstego chorego za zaostrzenie choroby odpowiedzialny jest stres, który – jak wiadomo – nasila pocenie się (i również powoduje zmiany hormonalne).
Wykwity skórne pojawiają się u kobiet kilka dni przed menstruacją. Zresztą panie do powstania tej dermatozy (choroby skóry) przyczyniają się często same, używając „zbyt ciężkich” podkładów, korektorów, pudrów i róży, które blokują ujścia gruczołów łojowych. Wiadomo również, że trądzik jest objawem niepożądanym niektórych leków np. steroidów.
Cierpliwość i czas
Co zrobić, kiedy pojawią się problemy skórne? Jak wyleczyć trądzik? Z pewnością nie da się tego zrobić z dnia na dzień, z godziny na godzinę, mimo że taki efekt mogą sugerować niektóre reklamy. Do leczenia trądziku potrzeba trzech rzeczy: cierpliwości, czasu i odpowiednich preparatów. Na uzyskanie optymalnych rezultatów czasami trzeba czekać kilka tygodni, a nawet miesięcy. Dlatego nie należy przedwcześnie przerywać terapii. Po jej zakończeniu objawy mogą stopniowo powracać, trzeba więc stosować odpowiednie leczenie podtrzymujące.
I jeszcze jedno: nawet jeśli na twarzy w widocznym miejscu pojawia się szpecąca krosta i ręce aż świerzbią, żeby ją wycisnąć, warto się jednak powstrzymać. Lekarze przestrzegają: nie należy na własną rękę drażnić ani wyciskać zmian chorobowych – Polskie Towarzystwo dermatologiczne zaleca wyeliminowanie zabiegów mechanicznego oczyszczania skóry. Można w ten sposób bardziej sobie zaszkodzić, niż pomóc. Takie działanie może się bowiem przyczynić do powstania szpecących blizn, trudnych do usunięcia przebarwień czy zmian potrądzikowych.
W aptekach dostępnych jest bez recepty wiele preparatów pomocnych w walce z trądzikiem. Co zawierają? Popularnym składnikiem są nadtlenki, działające utleniająco, a także antybakteryjnie i keratolitycznie (złuszczająco). Inną często stosowaną substancją czynną leków i kosmetyków przeciwtrądzikowych jest kwas salicylowy o właściwościach złuszczających i przeciwzapalnych. W terapii trądziku dostępnej bez recepty wykorzystuje się również siarkę, jednak uważa się także, że może ona potęgować zmiany skórne. Na uwagę zasługują preparaty z kwasem azelainowym o wielokierunkowym mechanizmie działania.
Kwas azelainowy – sprzymierzeniec w walce z trądzikiem
Czym jest kwas azelainowy? To substancja, która na skutek przemian metabolicznych w niewielkich ilościach jest wytwarzana w naszym organizmie. Spożywamy go także wraz z jedzeniem, ponieważ wchodzi w skład niektórych zbóż. W medycynie kwas azelainowy jest znany od dawna. Kiedyś był stosowany w leczeniu przebarwień, dziś ze względu na szerokie spektrum działania jest wykorzystywany w preparatach stosowanych w terapii trądziku pospolitego u młodzieży i dorosłych. Może być stosowany długotrwale, bo jest dobrze tolerowany przez skórę. Działania niepożądane – przejściowy rumień i podrażnienie – występują rzadko i szybko ustępują.
Jak kwas azelainowy oddziałuje na skórę? Przeciwdziała tworzeniu się zaskórników, hamując nadmierne rogowacenie naskórka, przyczyniające się do ich powstawania. Ma również działanie przeciwzapalnie – pomaga leczyć zmiany trądzikowe wraz z towarzyszącym stanem zapalnym. Posiada też właściwości przeciwbakteryjnie – zwalcza bakterie odpowiedzialne za powstawanie trądziku, nie powodując powstania u nich oporności. Działa przeciwłojotokowo, zmniejszając frakcję wolnych kwasów tłuszczowych na skórze, które mogą powodować jej błyszczenie. Co nie mniej ważne przy trądziku – zmniejsza przebarwienia związane z nadmierną aktywnością melanocytów, nie tylko te potrądzikowe.
Preparatem zawierającym kwas azelainowy jest Skinoren, dostępny bez recepty w aptekach w postaci żelu i kremu. Skinoren można stosować razem z kosmetykami używanymi do pielęgnacji i do makijażu.
Sposób na lato bez trądziku
Słońce, wysokie temperatury – lato jest porą, w której pojawiają się szczególne wyzwania dla osób z cerą trądzikową. Co robić, by nie doprowadzić do nasilenia objawów choroby?
Przede wszystkim warto unikać słońca i stosować kremy z wysokim filtrem. Dermatolodzy przestrzegają, że opalanie nie jest sposobem na leczenie trądziku, mimo że wiele osób jest przekonanych o zbawiennym działaniu słońca na „pryszcze”. Dlaczego?
Słońce wysusza skórę, co rzeczywiście początkowo zmniejsza objawy trądziku i przyczynia się do poprawy jej wyglądu. Tyle że wkrótce po opalaniu trądzik powraca ze wzmożoną siłą. Ekspozycja na słońce (i wysokie temperatury) przyczynia się bowiem do produkowania większej ilości sebum (łoju) w skórze i jednocześnie powoduje pogrubienie jej zewnętrznej warstwy. A to utrudnia prawidłowe wydzielanie łoju w mieszkach włosowych. Rezultat może być tylko jeden: dochodzi do zablokowania ujść gruczołów łojowych i niepowstrzymanego pojawienia się wyprysków.
Dodatkowo niektóre leki stosowane w leczeniu trądziku zwiększają wrażliwość na słońce. Ekspozycja na promieniowanie UV przy ich stosowaniu może powodować przebarwienia czy nawet przyczynić się do powstawania objawów alergicznych. Latem jednak uniknąć słońca nie sposób. Dlatego warto używać kremów z wysokim filtrem UV, a także sprawdzić, które leki można bezpiecznie stosować wtedy, gdy skóra będzie często wystawiana na promieniowanie słoneczne. W takim przypadku można wybrać żel lub krem Skinoren, który nie powoduje przebarwień skóry. Skinoren można nakładać na skórę zarówno latem, podczas ekspozycji na słońce, jak i po lecie – w terapii przebarwień związanych ze zmianami potrądzikowymi, a także z ekspozycją na promieniowanie UV.
W miesiącach letnich nie wolno także zapominać o właściwej pielęgnacji skóry. Należy oczyszczać cerę dwa razy dziennie za pomocą wody i odpowiedniego środka o fizjologicznym pH, unikając przy tym nadmiernego pocierania i osuszania. Maski i pillingi odstawić na półkę, zastępując je medykamentami o działaniu przeciwtrądzikowym. Nie należy używać kosmetyków zawierających alkohol (wysuszają skórę). Kiedy pod wpływem słońca i temperatury wydzielanie łoju się zwiększa, trzeba stosować lekkie, niezatykające pory kremy (niekomedogenne). No i oczywiście warto unikać ciężkiego, zatykającego ujścia gruczołów łojowych makijażu.
Lekarze dermatolodzy mogą dziś zaproponować wiele środków do walki z trądzikiem. Odpowiednia terapia i dbałość o skórę pomoże pozbyć się tej dermatozy. Również latem.
Więcej informacji: www.skinoren.com.pl