Odporności nabywamy chorując (ale nie tylko)
Rodzimy się z pewnym arsenałem środków pozwalających naszym organizmom bronić się przed patogenami. Ta odporność, zwana nieswoistą, dziedziczona jest z pokolenia na pokolenie i nie wymaga kontaktu z patogenem, aby zostać aktywowaną. Inaczej sprawa ma się z odpornością swoistą, którą nabywamy z biegiem czasu. Część odporności swoistej pozyskujemy od matki, jeszcze w jej łonie, a następnie wraz z mlekiem (dlatego WHO zaleca karmienie piersią co najmniej do ukończenia 1. roku życia dziecka). Nabywamy jej również dzięki szczepieniom ochronnym - obydwa te przypadki zaliczane są do odporności swoistej biernej. Z kolei odporność swoista czynna to rodzaj odporności, który jest szczególnie istotny z punktu widzenia układu immunologicznego. Jej stopniowe nabywanie wymaga kontaktu z patogenem, co w większości przypadków wiąże się z przejściem choroby, który ten patogen wywołuje. Z biegiem lat nasz organizm zdobywa "informacje" na temat poszczególnych rodzajów bakterii i wirusów, dlatego częstotliwość zachorowań w porównaniu z okresem dzieciństwa, spada. Ta wiedza jest niezbędna do zrozumienia, dlaczego kilkulatki tak często chorują: ich niedojrzałe układy immunologiczne aktywnie pracują nad wytwarzaniem przeciwciał w kontakcie z licznymi wirusami i bakteriami, które atakują młody organizm. Dopóki choroby te nie mają przebiegu ostrego, wymagającego włączenia antybiotyków, stan ten jest zupełnie naturalny, choć bez wątpienia męczący - zarówno dla dziecka, jak i rodziców. Warto wiedzieć, jak wspomagać dziecko borykające się z infekcjami, aby przyspieszyć czas jego powrotu do dobrego samopoczucia.
Karmienie piersią - zdrowy start
Przeprowadzono wiele badań udowadniających dobroczynny wpływ karmienia piersią nie tylko na zdrowie noworodków i niemowląt, ale również dzieci starszych. Mleko matki przyspiesza budowanie odporności swoistej organizmu, co procentuje na późniejszych etapach życia. Warto wiedzieć, że mleko kobiece jest pokarmem "żywym" - dostosowującym się do potrzeb malucha, zmieniającym się nie tylko wraz ze wzrostem dziecka, ale również w rytmie dobowym czy dostosowanym do pór roku! Dziecko poniekąd samo "steruje" składem mleka: dostarczając wraz ze śliną organizmowi matki informacji, z jakimi patogenami miało do czynienia, angażuje jej układ immunologiczny do przekazywania odpowiednich przeciwciał wraz z pokarmem. Udowodniono, że karmienie piersią zmniejsza ryzyko zachorowania na zapalenie ucha środkowego, biegunkę zakaźną, bakteryjne zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy różnego rodzaju infekcje układu moczowego i oddechowego.
Zbilansowana dieta i szeroka gama smaków
W kontekście zdrowia zawsze pojawia się kwestia zrównoważonej diety: jest to temat, którego nie można pomijać. Odpowiednia podaż witamin, mikro i makroelementów oraz substancji odżywczych ma podstawowy wpływ na rozwój i odporność organizmu. Nadmiar cukrów prostych i ubogi zestaw spożywanych produktów może wręcz negatywnie działać na układ immunologiczny, osłabiając go i powodując namnażanie się patogenów. Istnieje związek między florą bakteryjną zamieszkującą jelita dzieci i dorosłych, a ich zdolnością do szybkiego zwalczania infekcji bądź zwiększonej podatności na choroby wywoływane przez konkretne szczepy bakteryjne. Chociaż składniki odżywcze zawarte w produktach spożywczych są znacznie lepiej przyswajalne niż te z suplementów, w pewnych przypadkach zachodzi konieczność zażywania dobrej jakości preparatów witaminowych. Obecnie od pierwszych tygodni życia zaleca się podawanie noworodkom i niemowlakom witaminy D (do 6. miesiąca życia 400 jednostek, następnie 600) i probiotyków (w kroplach, dostosowanych do potrzeb najmłodszych). Ponadto zalecenia pediatryczne mówią o włączeniu kwasów DHA do diety matki karmiącej (600 jednostek) lub podawanie ich dziecku, jeśli jest karmione mlekiem modyfikowanym (200 jednostek). Apteka internetowa www.wapteka.pl posiada w swoim asortymencie wyłącznie wysokiej klasy suplementy i preparaty witaminowe dla niemowląt i małych dzieci.
Aktywność fizyczna i hartowanie
Przebywanie na świeżym powietrzu, w dostosowanym do temperatury i czynników atmosferycznych ubiorze, jest nie do przecenienia w kontekście budowania odporności. Ruch, rozwijanie sprawności fizycznej procentuje na każdym etapie życia człowieka - nie zaniedbujmy codziennych spacerów z noworodkami i niemowlętami, a następnie zabaw na łonie natury ze starszymi dziećmi.
Higiena snu i odpowiednia ilość odpoczynku
Dzieci śpią inaczej, niż dorośli - zamiast jednego długiego wypoczynku nocnego dzielą go na kilka mniejszych części, z których parę przypada na dzień. Nie wszystkie dzieci "przesypiają całe noce" od pierwszych miesięcy i jest to zupełnie naturalne. Warto dokładnie poznać rytm dobowy własnego dziecka i starać się tak dostosowywać aktywność całej rodziny, aby go nie zakłócać - regularne drzemki o porach, w których maluch tego potrzebuje, to podstawa. Dodatkowo zadbanie o mikroklimat sypialni, rytuały wieczorne i odpowiednią temperaturę (nie wyższą, niż 20 stopni), wpływa pozytywnie na układ immunologiczny malucha.
Lizaty bakteryjne i probiotyki
Lizaty bakteryjne mają potwierdzoną skuteczność w zmniejszaniu ilości infekcji i przyspieszaniu powrotu do zdrowia. Warto jednak wiedzieć, że nie wyeliminują zupełnie zachorowań - dlaczego, wyjaśniliśmy na wstępie artykułu. O konkretne lizaty warto zapytać swojego pediatrę. Z kolei w kwestii probiotyków niemowlętom i małym dzieciom poleca się Lactobacillus GG [LGG], L. rhamnous DSM 17 938 - pomagają przy infekcjach układu oddechowego i pokarmowego. Przy częstych zachorowaniach na przeziębienie, dobrym rozwiązaniem jest podawanie szczepu Streptococcus salivarius.
Witamina C
Zgodnie z badaniami, witamina C pomaga skrócić czas przebywania infekcji o kilkanaście procent u małych dzieci. Z jednej strony nie wydaje się to długo, ale w perspektywie kilku zachorowań w okresie jesienno-zimowym, z pewnością stanowi to różnicę. Należy jednak pamiętać, że podawanie jakichkolwiek preparatów witaminowych zawsze należy poprzedzić konsultacją pediatryczną.