Borelioza to jedna z chorób odkleszczowych. Źródłem zakażenia są znajdujące się w ciele kleszczy bakterie, które atakują różne narządy i układy ludzkiego organizmu, prowadząc do poważnych zaburzeń w ich funkcjonowaniu. Nie zawsze wiemy o tym, że zostaliśmy zakażeni boreliozą, bo pierwszy objaw tej choroby, czyli rumień wędrujący nie występuje u wszystkich chorych.
Czy każdy kleszcz przenosi boreliozę?
Nie każdy kleszcz jest nosicielem bakterii Borrelia burgdorferi, które są przyczyną choroby. Szacuje się, że nosicielami jest około 10-40% populacji kleszczy, jednak dane te są zmienne. Ryzyko zakażenia boreliozą jest większe na niektórych terenach Polski np. w województwie małopolskim, w województwie lubelskim i na Podlasiu. Sporo przypadków boreliozy występuje też na Podkarpaciu. W tych rejonach Polski jest najwięcej kleszczy nosicieli. Jak sprawdzić, czy ugryzienie kleszcza może stać się przyczyną choroby? Po pierwsze i najważniejsze – musimy jak najszybciej usunąć pajęczaka z naszego ciała, bo im dłużej żywi się on naszą krwią, tym ryzyko zakażenia jest większe. Ważne: kleszcza nie usuwamy, stosując różnego rodzaju tłuszcze, spirytus i inne „domowe metody”, bo zwiększają one ryzyko zachorowania – kleszcz dusząc się, wypluwa bakterie do naszego ciała. Kleszcza usuwamy, korzystając z pęsety, specjalnej pompki próżniowej lub innych akcesoriów, które możemy kupić w aptece. Aby przekonać się, czy istnieje ryzyko zakażenia, powinniśmy oddać usuniętego z ciała kleszcza do badania. Wówczas możliwe jest wczesne rozpoczęcie leczenia.
Typowe objawy boreliozy
Do typowych objawów boreliozy zaliczamy m.in. pojawiający się do 30 dni od momentu zakażenia rumień wędrujący. Przypomina on pod względem kształtu i kolorystyki tarczę strzelniczą, która zwiększa swoją wielkość. Miejsce, w którym pojawił się rumień, może swędzieć, piec i być znacznie cieplejsze niż reszta skóry. Rumień wędrujący pojawia się u około 50%-80% chorych. Możemy go przeoczyć np. w sytuacji, gdy pojawi się w mało widocznym miejscu.
Oprócz rumienia wędrującego typowym objawem boreliozy są też wędrujące bóle stawów, które pojawiają się na krótki czas i samoistnie znikają, by znowu dać o sobie znać w obrębie innego stawu. Tuż po ugryzieniu kleszcza mogą pojawić się objawy grypopodobne, które są jednym z pierwszych objawów boreliozy. Jeżeli mieliśmy kleszcza i odczuwamy np. łamanie w kościach, pojawia się gorączka lub stan podgorączkowy, a także typowe dla grypy osłabienie, to warto udać się do lekarza i poinformować go o tym, że ugryzł nas kleszcz. Wówczas lekarz powinien zlecić wykonanie odpowiedniego testu na boreliozę.
Ważne: wysoka gorączka i ogólne złe samopoczucie mogą też wskazywać na kleszczowe zapalenie mózgu, które jest równie dużym zagrożeniem.
Ciche objawy boreliozy
1. Przewlekłe zmęczenie
Narastające zmęczenie i osłabienie to częste objawy, których zwykle nie kojarzymy z boreliozą. Mogą one wskazywać na wiele jednostek chorobowych, dlatego zmęczenie, które nie mija po odpoczynku, jest zawsze wskazaniem do wykonania badań diagnostycznych, które pozwolą wykryć jego przyczynę.
2. Nagłe obniżenie nastroju
Jeżeli nasze samopoczucie nagle ulega zmianie, przestajemy odczuwać radość z życia i cierpimy na obniżenie nastroju, to możemy mieć do czynienia z objawami boreliozy. Każdy ma prawo do „gorszego dnia”, jednak narastające problemy są wskazaniem do wykonania badań.
3. Nawracający ból mięśni i stawów
Ból mięśni i stawów to kolejny z objawów, które mogą wskazywać na boreliozę. Jeżeli dolegliwości pojawiają się bez wyraźnej przyczyny, mijają samoistnie i po jakimś czasie powracają, to możemy mieć do czynienia z zakażeniem układu kostno-szkieletowego.
4. Zaburzenia psychiczne
Nagłe wystąpienie objawów nerwicy, depresji i innych zaburzeń psychicznych może świadczyć o zaatakowaniu przez bakterie naszego układu nerwowego. W celu postawienia odpowiedniej diagnozy, konieczne jest wykonanie m.in. badań psychiatrycznych oraz badań obrazowych, które wykluczą obecność zmian chorobowych np. guzów w obrębie mózgu.
5. Zawroty głowy
Zawroty głowy to jeden z częstych objawów neuroboreliozy. Możemy błędnie łączyć zawroty głowy np. z niskim ciśnieniem tętniczym lub zaburzeniami w pracy błędnika, dlatego warto zawsze udać się do lekarza i wykonać niezbędne badania. O boreliozie mogą też świadczyć zaburzenia równowagi i tzw. uczucie kołysania.
6. Ból głowy
Cichym objawem boreliozy jest także uporczywie nawracający i trudny do zdiagnozowania ból głowy. Jeżeli nawracające dolegliwości pojawiają się po ugryzieniu kleszcza, to warto jak najszybciej udać się do lekarza. Bólom głowy, które powoduje borelioza, często towarzyszą ból i sztywność mięśni karku.
7. Zmiany skórne
Pojawiające się na skórze zmiany w postaci wysypek, stanów zapalnych lub krost także mogą świadczyć o boreliozie. Doświadcza ich stosunkowo niewielu chorych; jeżeli brak jest innej przyczyny problemów dermatologicznych, to warto wykonać test na boreliozę.
Czytaj też:
6 chorób, które możesz złapać na wakacjach