– Aktualnie inhibitory interleukiny-23 wydają się lekami najbardziej efektywnie kontrolującymi chorobę u pacjentów chorujących na łuszczycę plackowatą. Są to leki dające najlepszy efekt terapeutyczny, najdłuższy w czasie – mówi dr hab. n. med. Witold Owczarek, prof. nadzw., kierownik Kliniki Dermatologicznej Wojskowego Instytutu Medycznego – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie. – Wydaje się, że jesteśmy w stanie lepiej kontrolować przebieg choroby i z drugiej strony także zapobiegać rozwojowi różnego rodzaju powikłań w trakcie tej choroby i powstawaniu chorób współtowarzyszących.
W przypadku inhibitorów TNF-alfa czas leczenia jest nieograniczony – terapia trwa, dopóki pacjent na nią reaguje. Natomiast w przypadku nowocześniejszych cząsteczek, takich jak inhibitory interleukiny 17, 23, 12/23, czas leczenia wynosi tylko 96 tygodni. Po ich upływie terapia jest przerywana, a pacjent musi czekać na kolejne zaostrzenie choroby. Dopiero wtedy leki mogą zostać ponownie włączone. Lekarze wprost nazywają tę sytuację absurdem, tym bardziej że wynika z decyzji administracyjnej, a nie wskazania medycznego.
– Pacjenci kwalifikowani do programu lekowego B.47, czyli leczenia umiarkowanej i ciężkiej łuszczycy, to przede wszystkim pacjenci chorujący bardzo ciężko. Dlatego w ciągu 96 tygodni często nie udaje się uzyskać całkowitej remisji. To powoduje, że po odstawieniu terapii dochodzi do gwałtownego nawrotu. Trzeba też zaznaczyć, że przerywanie terapii jest w stanie powodować nieefektywność wtórną takiego leczenia i każdy następny cykl terapeutyczny może być mniej efektywny – mówi prof. Witold Owczarek.
U wielu pacjentów chorujących na cięższe postacie łuszczycy możliwe jest efektywne leczenie starymi, ale skutecznymi lekami przeciwłuszczycowymi (metotreksat, cyklosporyna, acytretyna). Jednak dla tych, u których takie leczenie nie przyniosło skutku, leki biologiczne wniosły nową jakość życia. Wielu z nich po raz pierwszy kupiło ubrania z krótkim rękawem czy poszło na basen.
Dostępu do refundowanych terapii anty-IL-23 nie mają z kolei chorzy z łuszczycowym zapaleniem stawów. Ta choroba dotyczy ok. 1/3 grupy chorującej na łuszczycę. Szacuje się, że w Polsce to od 40 do nawet 230 tys. pacjentów. ŁZS to choroba, w której dochodzi do zapalenia stawów kręgosłupa i tkanek okołokręgosłupowych, stawów obwodowych, przyczepów ścięgnistych oraz zmian zapalnych w wielu innych narządach. W jej przebiegu następują okresy zaostrzeń i remisji, a w niektórych przypadkach jest on tak ostry, że prowadzi do inwalidztwa. Pacjenci odczuwają ból i sztywność stawów, które z czasem się zniekształcają, mają trudności z chodzeniem po schodach i noszeniem ciężkich rzeczy. Często pojawiają się też u nich inne choroby, takie jak osteoporoza. Nierzadko cierpią również na depresję.
– Oczekujemy na możliwości refundacyjne blokerów kolejnej cytokiny, która da nam możliwości szerszego spektrum doboru pacjentów. Mamy już w tej chwili pacjentów, którzy nie reagują na leki w programach lekowych, i dla nich opcja leczenia inną cząsteczką da możliwości uzyskania poprawy przy nieskuteczności dotychczasowego leczenia – mówi prof. Brygida Kwiatkowska. – Kobiety z reguły gorzej odpowiadają na leczenie inhibitorami TNF-alfa, które pierwsze weszły do terapii. Dlatego możliwość wyboru cząsteczek o innych mechanizmach działania również by nam pozwoliła na skuteczniejsze leczenie.
Wśród trzech najważniejszych postulatów dermatologów dotyczących leczenia łuszczycy plackowatej jest apel o wprowadzenie do programu lekowego najnowszego leku z grupy inhibitorów interleukiny 17 (inhibitor IL-17), zniesienie administracyjnych ograniczeń i dostępu do najnowszych leków dla chorych na ŁZS, ale również dla sukcesywnie rosnącej populacji dzieci, u których wykrywana jest łuszczyca.
– Łuszczycowe zapalenie stawów, podobnie jak łuszczyca, dotyka również bardzo małych dzieci. Tymczasem w programie reumatologicznym nie ma w tej chwili możliwości dobrego, pełnego leczenia – podkreśla krajowy konsultant w dziedzinie reumatologii.
Stąd też pilnie potrzebne jest zwiększenie portfolio leków biologicznych dla takich najmłodszych pacjentów. Dostęp do nowoczesnych leków w ich przypadku jest wciąż gorszy niż dla chorujących dorosłych.
– Powinniśmy jak najszybciej znieść ograniczenia czasowe dla grupy leków, które są stosowane w leczeniu łuszczycy plackowatej o nasileniu ciężkim, a z drugiej strony zadbać o to, aby dzieci mogły być leczone większą liczbą terapii – podkreśla prof. Witold Owczarek. – W Polsce dzieci w programie lekowym B.47 mogą korzystać tylko z jednego leku, jakim jest etanercept. Nie mogą natomiast korzystać z innych leków, które mają w swoich charakterystykach produktów leczniczych zapisane możliwości stosowania w tych grupach wiekowych. Liczymy na to, że w najbliższym czasie zostanie wprowadzony nowy lek dla dzieci chorujących na łuszczycę i życzylibyśmy sobie, żeby było ich zdecydowanie więcej.
Czytaj też:
Gra toczy się o życie. Zbadaj poziom cholesterolu! „Kanapowcy” najbardziej zagrożeniCzytaj też:
3 nawyki niszczące włosy. Uwaga, mogą być bardzo szkodliwe