Chodzi o 11-latkę, która zgłosiła się z mamą na konsultację z powodu gwałtownego przyrostu masy ciała. Dziewczynka w ciągu pół roku poprzedzającego wizytę przytyła 12 kilogramów, czyli 2 kilogramy na miesiąc. Pacjentka przy dość wysokim wzroście – 167 cm – ważyła zdecydowanie za dużo – 99 kilogramów. Otyłość zaczęła znacząco wpływać na samopoczucie dziewczynki. Skarżyła się na napady senności, a na jej skórze pachwin i krocza pojawiły się ropne zmiany. Jej dłonie były opuchnięte. Co się okazało?
Dlaczego nastolatka tak dużo przytyła w krótkim czasie?
Podczas konsultacji stwierdzono, że jednym z powodów nagłego przyrostu masy ciała była uboga i niewłaściwa dieta. Dziewczynka jadła tylko trzy posiłki dziennie: obiad w szkole, potem obiad w domu i późną kolację. W jej codziennym menu brakowało śniadania – podstawowego posiłku, który powinien dostarczyć energii na cały dzień.
„W diecie dominowały potrawy o wysokim indeksie glikemicznym, towarzyszyły temu słodzone napoje. Wysiłek fizyczny ograniczony był do zajęć wychowania fizycznego” – napisała na swoim profilu dr n. med. Katarzyna Korzeniowska. Badania wykazały nieprawidłową tolerancję glukozy, która doprowadziła do stanu przedcukrzycowego. Poziom insuliny na czczo jak i w 120 minucie OGTT (ang. Oral Glucose Tolerance Test) był znacząco podwyższony. U pacjentki stwierdzono hiperinsulinizm, czyli podwyższony poziom insuliny we krwi. Dziecku bezwzględnie zalecono zmianę nawyków żywieniowych i zwiększenie aktywności fizycznej. Nie obeszło się bez wprowadzenia farmakoterapii – leków zwiększających insulinowrażliwość i uczucie sytości.
Czym jest hiperinsulinizm?
Jak podaje łódzki oddział Narodowego Funduszu Zdrowia, hiperinsulinizm inaczej zwany hiperinsulinemią, charakteryzuje się podwyższonym poziomem insuliny we krwi. Nadmiar insuliny w osoczu krwi wywołuje stan hipoglikemii. Występuje on, kiedy trzustka jest stymulowana do nadmiernego wydzielania insuliny, a tkanki są oporne na jej działanie. Hiperinsulinemia obserwowana jest w stanach przedcukrzycowych, które poprzedzają cukrzycę typu 2. W ciężkich postaciach może to prowadzić do tzw. wstrząsu insulinowego, który przejawia się utratą przytomności i napadami drgawkowymi (w wyniku niedoboru glukozy w mózgu).
Objawem hiperinsulinemii mogą być ciemnobrązowe przebarwienia skóry z towarzyszącym nadmiernym jej rogowaceniem, zlokalizowane w fałdach skóry (pod pachami, na szyi, w dołach łokciowych i podkolanowych). Na hiperinsulinizm może też wskazywać podwyższone stężenie kwasu moczowego, cholesterolu oraz trójglicerydów, a także nadciśnienie tętnicze.
Do czego prowadzi otyłość u dzieci?
Wspomniany post opublikowany został ku przestrodze. Nadwagę ma już 31 procent chłopców (otyłość 13 procent) i 20 procent dziewczynek (otyłość 5 procent)– takie danie ustalił Narodowy Fundusz Zdrowia na podstawie raportu o szkodliwości cukru. Powód? Złe nawyki żywieniowe, nadmierna podaż cukru i przetworzonej żywności. Otyłość prowadzi do wielu chorób, min. do zespołu X, czyli zespołu nieprawidłowości metabolicznych, takich jak insulinooporność, wspomniany hiperinsulinizm, cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, dislipidemia, wysoki poziom kwasu moczowego i zaburzenia krzepnięcia krwi. Mogą występować też problemy ze skórą, włosami, inne zaburzenia hormonalne oraz zbytnie obciążenie stawów, nie wspominając o zaburzeniach psychicznych, wiążących się z brakiem akceptacji i odrzuceniem przez rówieśników.
O ile kilogramów można przytyć w czasie dojrzewania?
Celina Całka-Kinicka, dietetyk kliniczny z CMD Damiana, uczula, aby rodzice zwracali szczególną uwagę na to, czy ich dzieci w czasie dojrzewania mają prawidłową masę ciała. Oczywiście, jest to specyficzny moment, w którym na skutek zmian hormonalnych nagłemu wzrostowi zwykle towarzyszy zwiększenie masy ciała. Jeśli w tym czasie dziecku przybędzie znacznie więcej komórek tłuszczowych, jako osoba dorosła będzie miało większy problem, aby się ich pozbyć, w porównaniu do osób, których masa ciała w dzieciństwie była prawidłowa. Czasem jedynym ratunkiem pozostaje operacja bariatryczna. Ile kilogramów w okresie dojrzewania może przytyć dziecko? Lekarze podkreślają, że jest to sprawa indywidualna, uzależniona m.in. od tempa wzrostu nastolatka. Jednak skok wagi nie powinien przekraczać skoku wzrostu. Przykładowo, jeśli dziecko w danym okresie urosło o 3 cm, nie powinno w analogicznym czasie przytyć więcej niż 3 kg.
Czytaj też:
Otyłość dzieci i młodzieży – na progu katastrofy – relacja z debatyCzytaj też:
Naukowcy alarmują: otyłość w dzieciństwie u chłopców może wpływać na płodność w życiu dorosłym