Choroby żył są bardzo częstym problemem zdrowotnym, który dotyka zarówno mężczyzn, jak i kobiet. Najczęściej występującymi chorobami żylnymi są żylaki kończyn dolnych, które zwiększają ryzyko wystąpienia zapalenia żył, a także zakrzepica żylna i przewlekła niewydolność żylna kończyn dolnych. Na rozwój chorób naczyń żylnych mają wpływ różne czynniki, do których zaliczamy np. uwarunkowania genetyczne oraz prowadzony tryb życia.
Choroby naczyń żylnych – podstawowe informacje
Choroby naczyń żylnych dotyczą rosnącego odsetka ludzkiej populacji, co ma związek m.in. z siedzącym trybem życia. Początkowo wywołują objawy, które często są bagatelizowane – np. uczucie ciężkości nóg, które pojawia się po długim siedzeniu lub staniu. Z czasem nieprawidłowości w funkcjonowaniu naczyń krwionośnych powodują, że w obrębie kończyn dolnych pojawiają się pajączki naczyniowe i żylaki.
Pojawienie się pajączków naczyniowych powinno skłonić do rozpoczęcia diagnostyki w kierunku zaburzeń w funkcjonowaniu układu żylnego oraz wdrożenia działań mających na celu zmniejszenie ryzyka rozwoju żylaków kończyn dolnych i wystąpienia przewlekłej niewydolności żylnej. Skutkiem nieleczonych chorób żylnych jest m.in. zakrzepica żył głębokich. Choroba ta powoduje powstawanie stanowiących zagrożenie dla zdrowia i życia zatorów, które mogą doprowadzić np. do zablokowania światła tętnicy płucnej (zator płucny, który może być śmiertelny).
Choroby żylne częściej diagnozowane są u kobiet, co ma związek m.in. z oddziaływaniem na układ krążenia hormonów. Szacuje się, że około 40% kobiet w różnym wieku cierpi z powodu przewlekłej niewydolności żylnej; odsetek chorujących mężczyzn to około 30%.
Jakie choroby leczy lekarz flebolog?
Choroby żylne mają negatywny wpływ na jakość życia pacjentów. Nieleczone, przyczyniają się do występowania poważnych powikłań. Nie należy lekceważyć pierwszych objawów chorób żylnych. Pojawienie się dolegliwości typowych dla zaburzeń krążenia to znak, by udać się do flebologa w celu zdiagnozowania i rozpoczęcia leczenia. W poradni flebologicznej wykonywane są badania diagnostyczne np. badania USG Doppler i badanie tomografii komputerowej, dzięki którym można ocenić, czy występują zaburzenia przepływu krwi w tętnicach i żyłach. Na podstawie wyników przeprowadzonych badań lekarz flebolog dobiera odpowiednią metodę leczenia, a także zaleca postępowanie profilaktyczne, które zapobiega zaostrzeniu się przebiegu choroby i wystąpieniu groźnych powikłań. W większości przypadków wykryte schorzenia żylne leczone są za pomocą nieinwazyjnych metod.
Lekarz flebolog diagnozuje i pomaga w leczeniu chorób żył, do których zaliczamy m.in.:
- żylaki kończyn dolnych,
- żylaki odbytu (hemoroidy, guzki krwawnicze),
- żylaki podwrózka nasiennego,
- żylaki przymacicza,
- żylaki sromu,
- teleangiektazje (pajączki naczyniowe),
- zapalenie żył,
- zakrzepicę żył głębokich,
- przewlekłą niewydolność żylną,
- zespół pozakrzepowy.
Kiedy pomoże flebolog? Jakie objawy powinny skłonić do wizyty u tego specjalisty?
Wskazaniem do wizyty u lekarza flebologa są m.in.:
- obrzęki kończyn dolnych (opuchlizna łydek, kostek i stóp), które pojawiają się po długim siedzeniu lub staniu,
- ból w obrębie kończyn dolnych,
- uczucie ciężkości nóg,
- widoczne pajączki naczyniowe i żylaki,
- świąd skóry w obrębie kończyn dolnych,
- brązowe przebarwienia skóry,
- samoczynnie powstające siniaki i wylewy podskórne na nogach,
- trudno gojące się zmiany na skórze i owrzodzenia żylne (np. owrzodzenia podudzi i owrzodzenia w okolicy kostek);
- bolesne skurcze kończyn dolnych.
Czynniki ryzyka rozwoju chorób żylnych
Do czynników ryzyka rozwoju chorób żylnych zaliczamy m.in.: siedzący tryb życia, nadwagę i otyłość, wysoki wzrost, pracę wykonywaną w pozycji siedzącej i pozycji stojącej, palenie papierosów, dźwiganie ciężarów i czynniki genetyczne. W przypadku kobiet ryzyko rozwoju chorób żylnych, które leczy flebolog, zwiększają przebyte ciąże, antykoncepcja hormonalna oraz zmiany hormonalne, które związane są z cyklem menstruacyjnym.
Profilaktyka chorób żylnych
Rozwojowi chorób żylnych można zapobiegać. W celu zmniejszenia ryzyka rozwoju chorób żylnych lekarze zalecają regularną aktywność fizyczną, stosowanie zdrowej diety i rezygnację z używek. Należy również pamiętać o przybieraniu odpowiedniej pozycji podczas siedzenia (unikanie zakładania nogi na nogę) oraz robieniu przerw w pracy i wykonywaniu ćwiczeń, które pobudzają krążenie. Osoby zagrożone wystąpieniem zaburzeń krążenia oraz osoby cierpiące na przewlekłą niewydolność żylną powinny korzystać ze specjalnych rajstop, skarpet oraz podkolanówek przeciwuciskowych.
Choroby żylne – leczenie, jakie może stosować flebolog
Lekarz flebolog zaleca odpowiednią terapię, która dopasowana jest do indywidualnych potrzeb danego pacjenta. Nieinwazyjne metody leczenia układu żylnego to np. wewnątrznaczyniowa ablacja laserem oraz leczenie z użyciem fal radiowych. Leczenie inwazyjnymi metodami chirurgicznymi stosowane jest m.in. u pacjentów z zaawansowaną chorobą żylną oraz u pacjentów, u których inne metody leczenia nie przyniosły oczekiwanych rezultatów.
Źródła:
- Tomasz Zubilewicz, Karol Terlecki,Piotr Terlecki, Minimalnie inwazyjne metody leczenia żylaków kończyn dolnych, Kardiologia po Dyplomie 2014; 13 (9): 47-51
- Wojciech Noszczyk, Żylaki i inne choroby żył, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa, 2005
- Szczeklik A., Choroby wewnętrzne, Tom I, Wydawnictwo Medycyna Praktyczna, Kraków, 2005
- Peter Gloviczki, Choroby żył i naczyń limfatycznych Wytyczne American Venous Forum, Wydawnictwo Medipage, Warszawa, 2020
- A.A. Ramelet, M. Monti, Flebologia przewodnik, Wydawnictwo Via Medica, Gdańsk, 2003