Czym jest gastropareza i czy może być groźna?

Podczas trawienia skurcze pomagają przetransportować częściowo strawiony pokarm z żołądka do jelita cienkiego. Tutaj dochodzi do dalszego trawienia i wchłaniania składników odżywczych. U osób z gastroparezą nie przebiega to prawidłowo. Ta zmiana zakłóca opróżnianie żołądka. Stan ten może prowadzić do nudności, wymiotów, podwyższonego poziomu cukru we krwi i nieprawidłowości żywieniowych. Gastropareza dotyka około 10 mężczyzn i 40 kobiet na każde 100000. W samych Stanach Zjednoczonych nawet 1 na 4 dorosłych ma objawy przypominające gastroparezę.

Przyczyny gastroparezy

Przyczyny tej choroby mogą być nieustalone w wielu przypadkach. Jednak niektóre czynniki mogą zwiększać ryzyko jej powstania. Obejmują one czynniki takie, jak:

• nieleczona cukrzyca;
  
• niektóre leki, w tym trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, blokery kanałów wapniowych, klonidyna, agoniści dopaminy, lit, nikotyna i progesteron;
  
• choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, amyloidoza i twardzina skóry;
  
• operacje żołądka;
  
• infekcje wirusowe;
  
• zabiegi medyczne, takie jak radioterapia;
  
• niedoczynność tarczycy;
  
• niektóre zaburzenia psychiczne;
  
• zaburzenia odżywiania;
  
• nowotwory i chemoterapia;
  
• stosowanie leków przeciwbólowych, takich jak kodeina;
  
• leki antycholinergiczne, które blokują sygnały nerwowe.
  

Często przyczyna gastroparezy jest nieznana. Te przypadki są określane jako idiopatyczna gastropareza. Do grupy osób z największym ryzykiem rozwoju idiopatycznej gastroparezy należą młode kobiety oraz te w średnim wieku.

Objawy gastroparezy

Objawy gastroparezy wahają się od łagodnych do ciężkich. Obejmują:

• zgagę lub chorobę refluksową;
  
• nudności lub wymioty niestrawionym jedzeniem;
  
• uczucie sytości wcześniej niż zwykle po jedzeniu;
  
• wzdęcia lub ból brzucha;
  
• zmniejszony apetyt;
  
• utratę masy ciała z powodu spożycia stosunkowo niskiej dawki kalorii.
  

Objawy często ulegają pogorszeniu, jeżeli spożywasz pokarmy tłuste i bogate w błonniklub, kiedy pijesz napoje wysokotłuszczowe (np. mleczne, z dodatkiem lodów) lub gazowane.

Powikłania gastroparezy?

Gastropareza nie tylko powoduje tymczasowy dyskomfort, ale może również przyczynić się do powstania różnorodnych powikłań. Obejmują one:

• poważne odwodnienie z powodu wymiotów;
  
• niedożywienie w wyniku złego wchłaniania pokarmu;
  
• zaburzenia poziomu cukru we krwi;
  
• obniżoną jakość życia;
  
• przerost flory bakteryjnej w żołądku z powodu niestrawionego jedzenia;
  
• stwardniałe, niestrawione jedzenie może tworzyć stałą masę, która z czasem stwarza zagrożenie życia.

Wskazówki dietetyczne

Modyfikacje dietyto niezwykle istotna rzecz dla osób z gastroparezą. Jeżeli dopadł cię ten problem, zmień swoje zwyczaje żywieniowe i stosuj następujące zasady:

• spożywaj małe, a częste posiłki;
  
• unikaj surowych lub niegotowanych owoców i warzyw;
  
• unikaj włóknistych owoców i warzyw;
  
• spożywaj bardziej płynne potrawy, takie jak zupy (albo nawet puree);
  
• jedz pokarmy o niskiej zawartości tłuszczu;
  
• pij wodę podczas posiłków;
  
• podejmuj umiarkowaną aktywność fizycznąpo posiłkach, np. spacery;
  
• unikaj napojów gazowanych, palenia i alkoholu;
  
• nie odpoczywaj w pozycji leżącej przez 2 godziny po jedzeniu.

Diagnostyka i leczenie

Po zweryfikowaniu objawów i badaniu ogólnym lekarz może zalecić pewne testy i procedury w celu potwierdzenia diagnozy gastroparezy. Obejmują one czynności takie, jak:

• Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego. W celu wykrycia nieprawidłowych obszarów wykorzystywana jest tutaj elastyczna rurka z kamerą, która dodatkowo doświetla oglądany narząd;
  
• Procedury obrazowania radiologicznego. Obejmują one wykorzystanie tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego i ultradźwięków;
  
• Połykanie baru. Test ten obejmuje picie płynu, który oblepia przewód pokarmowy. Następnie wykonywane jest prześwietlenie. To pozwala lekarzom dostrzec nieprawidłowe stany, takie jak zapalenie, infekcja, rak i przepuklina;
  
• Opróżnianie żołądka. Ta procedura z kręgu medycyny nuklearnej pozwala ocenić szybkość opróżniania żołądka po przyjęciu stałego pokarmu lub płynów;
  
• Test oddechowy. Po wypiciu wody z cukrem, ilość gazu metabolizowanego przez organizm jest mierzona w próbce pobieranej z oddechu;
  
• Manometria. Ten test ocenia aktywność elektryczną i ruch mięśni gładkich żołądka i jelita cienkiego. Aby go wykonać, przepuszcza się cienką rurkę przez usta do żołądka;
  
• Elektrogastrografia. Za pomocą elektrod umieszczanych w skórze mierzona jest aktywność elektryczna żołądka;
  
• Inteligentna pigułka. W celu sprawdzenia szybkości trawienia wykorzystywana jest kapsułka bez jakichkolwiek dodatkowych przewodów. Podczas testu rejestrowane są zmiany pH, temperatury i ciśnienia, gdy pigułka przechodzi przez jelita;
  
• Scyntygrafia. Objętość żołądka zarówno przed, jak i po posiłku mierzy się za pomocą materiału radioaktywnego. Obecność ponad 10 procent resztek w żołądku 4 godziny po posiłku spełnia kryteria gastroparezy;
  
• Zdjęcie rentgenowskie jelita cienkiego. Ten test jest zwykle stosowany do sprawdzenianiedrożności jelit, która może przyczynić się do opóźnienia w opróżnianiu żołądka. Objawy te można pomylić z gastroparezą.
  

Leczenie często obejmuje ustalenie i leczenie podstawowej przyczyny gastroparezy. Mogą to być także niektóre zabiegi medyczne, mogące złagodzić objawy, na przykład pomagając opróżnić żołądek. W leczeniu stosowane są:

• leki przeciw nudnościom, takie jak prochlorperazyna, difenhydramina i tietyloperazyna lub ondansetron;
  
• leki zwiększające skurcze żołądka, takie jak metoklopramid;
  
• antybiotyki, takie jak erytromycyna – mogą być wręcz zalecane;
  
• zastrzyki z toksyną botulinową;
  
• elektryczna stymulacja żołądka, czyli zabieg chirurgiczny polegający na przymocowaniu elektrod do żołądka w celu wywołania skurczów;
  
• w niektórych przypadkach może być wymagane karmienie sondą lub dożylne formy.
  

Jeśli wydaje ci się, że możesz doświadczać gastroparezy, powinieneś porozmawiać ze swoim lekarzem w celu odpowiedniej diagnozy i podjęcia leczenia w razie potrzeby.