Podczas trawienia skurcze pomagają przetransportować częściowo strawiony pokarm z żołądka do jelita cienkiego. Tutaj dochodzi do dalszego trawienia i wchłaniania składników odżywczych. U osób z gastroparezą nie przebiega to prawidłowo. Ta zmiana zakłóca opróżnianie żołądka. Stan ten może prowadzić do nudności, wymiotów, podwyższonego poziomu cukru we krwi i nieprawidłowości żywieniowych. Gastropareza dotyka około 10 mężczyzn i 40 kobiet na każde 100000. W samych Stanach Zjednoczonych nawet 1 na 4 dorosłych ma objawy przypominające gastroparezę.
Czytaj też:
Zespół SIBO – objawy zespołu rozrostu bakteryjnego
Przyczyny gastroparezy
Przyczyny tej choroby mogą być nieustalone w wielu przypadkach. Jednak niektóre czynniki mogą zwiększać ryzyko jej powstania. Obejmują one czynniki takie, jak:
-
nieleczona cukrzyca;
-
niektóre leki, w tym trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne, blokery kanałów wapniowych, klonidyna, agoniści dopaminy, lit, nikotyna i progesteron;
-
choroba Parkinsona, stwardnienie rozsiane, amyloidoza i twardzina skóry;
-
operacje żołądka;
-
infekcje wirusowe;
-
zabiegi medyczne, takie jak radioterapia;
-
niedoczynność tarczycy;
-
niektóre zaburzenia psychiczne;
-
zaburzenia odżywiania;
-
nowotwory i chemoterapia;
-
stosowanie leków przeciwbólowych, takich jak kodeina;
-
leki antycholinergiczne, które blokują sygnały nerwowe.
Często przyczyna gastroparezy jest nieznana. Te przypadki są określane jako idiopatyczna gastropareza. Do grupy osób z największym ryzykiem rozwoju idiopatycznej gastroparezy należą młode kobiety oraz te w średnim wieku.
Objawy gastroparezy
Objawy gastroparezy wahają się od łagodnych do ciężkich. Obejmują:
-
zgagę lub chorobę refluksową;
-
nudności lub wymioty niestrawionym jedzeniem;
-
uczucie sytości wcześniej niż zwykle po jedzeniu;
-
wzdęcia lub ból brzucha;
-
zmniejszony apetyt;
-
utratę masy ciała z powodu spożycia stosunkowo niskiej dawki kalorii.
Objawy często ulegają pogorszeniu, jeżeli spożywasz pokarmy tłuste i bogate w błonniklub, kiedy pijesz napoje wysokotłuszczowe (np. mleczne, z dodatkiem lodów) lub gazowane.
Powikłania gastroparezy?
Gastropareza nie tylko powoduje tymczasowy dyskomfort, ale może również przyczynić się do powstania różnorodnych powikłań. Obejmują one:
-
poważne odwodnienie z powodu wymiotów;
-
niedożywienie w wyniku złego wchłaniania pokarmu;
-
zaburzenia poziomu cukru we krwi;
-
obniżoną jakość życia;
-
przerost flory bakteryjnej w żołądku z powodu niestrawionego jedzenia;
- stwardniałe, niestrawione jedzenie może tworzyć stałą masę, która z czasem stwarza zagrożenie życia.
Wskazówki dietetyczne
Modyfikacje dietyto niezwykle istotna rzecz dla osób z gastroparezą. Jeżeli dopadł cię ten problem, zmień swoje zwyczaje żywieniowe i stosuj następujące zasady:
-
spożywaj małe, a częste posiłki;
-
unikaj surowych lub niegotowanych owoców i warzyw;
-
unikaj włóknistych owoców i warzyw;
-
spożywaj bardziej płynne potrawy, takie jak zupy (albo nawet puree);
-
jedz pokarmy o niskiej zawartości tłuszczu;
-
pij wodę podczas posiłków;
-
podejmuj umiarkowaną aktywność fizycznąpo posiłkach, np. spacery;
-
unikaj napojów gazowanych, palenia i alkoholu;
- nie odpoczywaj w pozycji leżącej przez 2 godziny po jedzeniu.
Czytaj też:
Czy grzyby są ciężkostrawne? Jak je przyrządzać, żeby sobie nie zaszkodzić
Diagnostyka i leczenie
Po zweryfikowaniu objawów i badaniu ogólnym lekarz może zalecić pewne testy i procedury w celu potwierdzenia diagnozy gastroparezy. Obejmują one czynności takie, jak:
-
Endoskopia górnego odcinka przewodu pokarmowego. W celu wykrycia nieprawidłowych obszarów wykorzystywana jest tutaj elastyczna rurka z kamerą, która dodatkowo doświetla oglądany narząd;
-
Procedury obrazowania radiologicznego. Obejmują one wykorzystanie tomografii komputerowej, rezonansu magnetycznego i ultradźwięków;
-
Połykanie baru. Test ten obejmuje picie płynu, który oblepia przewód pokarmowy. Następnie wykonywane jest prześwietlenie. To pozwala lekarzom dostrzec nieprawidłowe stany, takie jak zapalenie, infekcja, rak i przepuklina;
-
Opróżnianie żołądka. Ta procedura z kręgu medycyny nuklearnej pozwala ocenić szybkość opróżniania żołądka po przyjęciu stałego pokarmu lub płynów;
-
Test oddechowy. Po wypiciu wody z cukrem, ilość gazu metabolizowanego przez organizm jest mierzona w próbce pobieranej z oddechu;
-
Manometria. Ten test ocenia aktywność elektryczną i ruch mięśni gładkich żołądka i jelita cienkiego. Aby go wykonać, przepuszcza się cienką rurkę przez usta do żołądka;
-
Elektrogastrografia. Za pomocą elektrod umieszczanych w skórze mierzona jest aktywność elektryczna żołądka;
-
Inteligentna pigułka. W celu sprawdzenia szybkości trawienia wykorzystywana jest kapsułka bez jakichkolwiek dodatkowych przewodów. Podczas testu rejestrowane są zmiany pH, temperatury i ciśnienia, gdy pigułka przechodzi przez jelita;
-
Scyntygrafia. Objętość żołądka zarówno przed, jak i po posiłku mierzy się za pomocą materiału radioaktywnego. Obecność ponad 10 procent resztek w żołądku 4 godziny po posiłku spełnia kryteria gastroparezy;
-
Zdjęcie rentgenowskie jelita cienkiego. Ten test jest zwykle stosowany do sprawdzenianiedrożności jelit, która może przyczynić się do opóźnienia w opróżnianiu żołądka. Objawy te można pomylić z gastroparezą.
Leczenie często obejmuje ustalenie i leczenie podstawowej przyczyny gastroparezy. Mogą to być także niektóre zabiegi medyczne, mogące złagodzić objawy, na przykład pomagając opróżnić żołądek. W leczeniu stosowane są:
-
leki przeciw nudnościom, takie jak prochlorperazyna, difenhydramina i tietyloperazyna lub ondansetron;
-
leki zwiększające skurcze żołądka, takie jak metoklopramid;
-
antybiotyki, takie jak erytromycyna – mogą być wręcz zalecane;
-
zastrzyki z toksyną botulinową;
-
elektryczna stymulacja żołądka, czyli zabieg chirurgiczny polegający na przymocowaniu elektrod do żołądka w celu wywołania skurczów;
-
w niektórych przypadkach może być wymagane karmienie sondą lub dożylne formy.
Jeśli wydaje ci się, że możesz doświadczać gastroparezy, powinieneś porozmawiać ze swoim lekarzem w celu odpowiedniej diagnozy i podjęcia leczenia w razie potrzeby.