Jak wyleczyć chore zatoki

Dlaczego zatoki są tak ważne dla naszego zdrowia? Jaką pełnią funkcję i czym są tak naprawdę?

Zatoki to nic innego jak przestrzenie powietrzne, zlokalizowane w przedniej części czaszki, po obu stronach nosa. Jama nosa ma bezpośrednie połączenie z każdą z zatok. Jest to niezwykle ważny aspekt, gdy pojawiają się dolegliwości w obrębie tego rejonu. Podczas występowania infekcji zatok stan zapalny dotyczy w większości przypadków błony śluzowej wyściełającej zatoki, jak również jamę nosa.

Zatoki sprawiają, że czaszka jest lekka i odporna na urazy. Biorą czynny udział w wymianie gazowej, ogrzewają i nawilżają powietrze wdychane przez nos, a także wytwarzają rezonans dźwiękowy, modulujący i wzmacniający dźwięki głosowe.

Jak chronić zatoki? Czy można zapobiegać zapaleniu zatok? Co robić w sezonie jesienno- zimowym, który jest też sezonem infekcyjnym?

Zapalenie zatok jest chorobą, która pojawia się przez cały rok, nie tylko w sezonie jesienno-zimowym. Jednak w tym okresie jesteśmy bardziej podatni na zachorowanie. Aby uchronić się przed tym, musimy zadbać o odporność całego naszego organizmu. Kluczową rolę odgrywa zdrowa, zbilansowana dieta, bogata w warzywa i owoce. Musimy również zwrócić uwagę na odpowiedni stopień nawilżenia powietrza w pomieszczeniach, w których przebywamy. Rozpoczął się sezon grzewczy, a to powoduje przesuszanie błon śluzowych, co zwiększa tendencję do zalegania wydzieliny w nosie oraz w zatokach. Należy również zwrócić uwagę na obecność w naszym otoczeniu dymów, np. tych papierosowych, ponieważ osadzając się na błonach śluzowych, po pewnym czasie, mogą powodować obrzęki.

Jakie są czynniki ryzyka zapalenia zatok?

Zapalenie zatok dotyczy osób w różnym wieku. Jednak istnieją czynniki, które zwiększają prawdopodobieństwo wystąpienia zachorowania. Dlatego szczególnie powinny zadbać o siebie osoby, które mają skrzywioną przegrodę nosową. Co więcej? Na pewno występowanie alergii oznacza zwiększone ryzyko pojawienia się zapalenia zatok przynosowych. Alergeny, zwłaszcza wziewne, które osiadają na błonach śluzowych jamy nosowej, mogą spowodować uruchomienie procesów zapalnych, a co za tym idzie – zwiększenie produkcji wydzieliny.

Tak jak wspomniałem wcześniej, istotnym czynnikiem ryzyka jest także suche powietrze w pomieszczeniach oraz obecność dymów oraz oparów.

Czy zapalenie zatok to częsta choroba?

Na zapalenie zatok przynosowych cierpi obecnie 10-15 proc. populacji, czyli ok. 4 miliony osób. Choroba ta dotyka zarówno osoby dorosłe, jak i dzieci, u których może wystąpić od sześciu do ośmiu razy w ciągu roku!

Jakie są objawy choroby?

Nie możemy lekceważyć żadnych objawów, nawet tych początkowo delikatnych. Do najczęściej występujących symptomów zatok przynosowych na pewno musimy zaliczyć: niedrożność nosa, pojawienie się wydzieliny z nosa oraz specyficzne uczucie rozpierania twarzy, jak również upośledzenie węchu. A w przypadku zapalenia zatok szczękowych mogą pojawić się bóle zębów oraz nieświeży oddech.

Dlaczego trzeba leczyć zapalenie zatok?

Gdy dopadną nas dolegliwości ze strony zatok, musimy koniecznie rozpocząć leczenie, ponieważ ostre zapalenie może się przerodzić w przewlekłe. A o takim możemy mówić, gdy objawy nie ustępują dłużej niż 12 tygodni. Odpowiednim krokiem, który powinniśmy poczynić, jest zgłoszenie się do lekarza specjalisty – otolaryngologa, który po zebraniu wywiadu, wykonaniu niezbędnych badań, wdroży plan leczenia.

Czym grozi zaniedbanie chorób zatok?

Nieleczone choroby zatok mogą w konsekwencji prowadzić do wystąpienia poważnych powikłań, do których możemy zaliczyć np. powstanie ropni oczodołu czy zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych.

Czy choroby zatok zwiększają ryzyko zachorowania na COVID-19?

U pacjentów z przewlekłymi chorobami zatok górne drogi oddechowe z czasem ulegają przesuszeniu, a także takiemu ogólnemu osłabieniu. Właśnie takie warunki sprzyjają rozwojowi wirusów, w tym także SARS-CoV-2, co stanowi dobrą drogę do wejścia w głąb organizmu.

Jak przebiega terapia? Jak wygląda leczenie zachowawcze? Jakie leki są stosowane?

Jeżeli objawy nie ustępują lub się nasilają oraz pojawia się gorączka, konieczna staje się wizyta u lekarza, który podejmie decyzję o dalszym leczeniu. Leczenie zachowawcze będzie polegało na opanowaniu infekcji oraz zmniejszeniu obrzęku i stanu zapalnego tkanek, a także ułatwieniu odpływu wydzieliny z jam nosa i zatok. Stosowane są leki obkurczające błonę śluzową nosa i zatok, mukolityczne oraz antybiotyki. Stosuje się również leki do nosa, które mają na celu anemizację błony śluzowej, rozrzedzenie wydzieliny, a także sterydy donosowe.

Można wyleczyć przewlekłe zapalenie zatok? Z opowieści chorych wynika, że nierzadko to wielomiesięczne pasmo zaostrzeń i remisji.

Prawdą jest, że przewlekłe zapalenie zatok bardzo często nie reaguje na leki. Taka nieskuteczność antybiotykoterapii wynika z produkcji przez mikroorganizmy, które zasiedlają zatoki, biofilmu, czyli warstwy ochronnej ograniczającej wniknięcie oraz działanie antybiotyku. W takim momencie najlepszym rozwiązaniem staje się leczenie operacyjne. Jaka metoda zabiegu będzie najskuteczniejsza – taką decyzję podejmie indywidualnie specjalista otolaryngolog.

Kiedy leczenie zabiegowe zapalenia zatok staje się konieczne?

Kiedy stany zapalne nawracają bardzo często w ciągu roku, nawet do 12 tygodni, a terapia farmakologiczna nie przynosi oczekiwanego rezultatu.

Jakie techniki zabiegowe są stosowane w klinice?

Stosujemy najnowocześniejsze metody operacyjne zatok, są to FESS - funkcjonalna endoskopowa operacja zatok, balonoplastyka oraz płukanie zatok – metodą Hydrodebrider, Cyclone i MIST.

Na czym polega zabieg FESS?

Na wprowadzeniu endoskopu (cieniutkiego przewodu) przez otwory nosowe pacjenta. Chirurg wykonuje wszelkie czynności, korzystając z optyki endoskopu i specjalnie wyprofilowanych narzędzi mikrochirurgicznych. Cały zabieg trwa 1,5-2,5 godziny i odbywa się w znieczuleniu ogólnym.

Endoskopowa operacja zatok przynosowych jako mniej inwazyjna niż metody klasyczne posiada wiele zalet. Przede wszystkim pozwala pacjentowi szybciej wrócić do zdrowia i skrócić czas hospitalizacji. Dzięki zastosowaniu FESS unika się cięć skóry, a także błony śluzowej, dlatego znacznie ograniczony zostaje ból pooperacyjny i nie ingeruje się w zdrowe tkanki. Po zabiegu metodą FESS drożność nosa pacjenta poprawia się, jednak cały proces może trwać nawet kilka tygodni.

Czy operator widzi pole zabiegu?

Tak, pole zabiegu jest widoczne na ekranie, na którym wyświetlany jest obraz z endoskopu. Przeprowadzenie zabiegu pod kontrolą endoskopu pozwala na dokładne zlokalizowanie przyczyny dolegliwości i w konsekwencji ograniczenie ingerencji chirurgicznej do tkanek zmienionych chorobowo.

Czy to prawda, że już można podawać lekarstwo bezpośrednio w chore miejsce w zatokach? Co daje zastosowanie takiego leczenia?

Centrum Medyczne MML w swojej ofercie, jak już wspomniałem, posiada zabiegi płukania zatok metodą Hydrodebrider oraz Cyclone. Techniki te działają bezpośrednio na chore miejsce poprzez bezpośrednie podanie leku w zatokę. Zastosowanie tych metod pozwala na precyzyjnym podaniu leku w miejscu zmienionych chorobowo, dzięki temu szybko uzyskujemy pożądany efekt leczenia.

Czy operacje na zatokach są skuteczne?

Zabiegi FESS są bardzo skuteczne, działanie bezpośrednio w chorym obszarze daje nam nawet 100-procentową skuteczność.